Είναι γεγονός πως η οικονομική κρίση έχει φέρει τα πάνω κάτω στη ζωή μας.
Πολλοί λένε ότι έχει και τα καλά της, γιατί μας συσπείρωσε σαν οικογένεια. Κι αυτό ισχύει ως έναν βαθμό. Σημερινοί σαραντάρηδες με μικρά παιδιά έμειναν άνεργοι και κατάφεραν να μην φτάσουν στο χείλος της καταστροφής χάρη στη στήριξη των γηραιότερων γονιών τους, που στάθηκαν δίπλα τους βράχοι. Και είναι πολλοί αυτοί.
Ωστόσο υπάρχουν και οι περιπτώσεις εκείνες, – και για αυτές μόνο θα ασχοληθούμε σε αυτό το άρθρο – που όλοι θα έχουμε ζήσει στο περιβάλλον μας, όπου συχνά αυτή η βοήθεια είναι πολύ “ακριβή”. Και αυτό συμβαίνει, όταν ο γονιός, βοηθώντας, βρίσκει την ευκαιρία επιτέλους να “ελέγξει” το παιδί του. Αυτό το φαινόμενο, όταν και όποτε συμβαίνει, είναι μια υποσυνείδητη διεργασία που λαμβάνει χώρα στο μυαλό και την ψυχή του γονιού, που ωστόσο, αν είσαι εσύ ο απέξω, δεν περνάει απαρατήρητη.
Ένα πρόσφατο παράδειγμα, προσωπικό μου, είναι η ιστορία μιας φίλης μου, που αντιμετώπισε σοβαρά οικονομικά προβλήματα λόγω κρίσης. Τότε η μητέρα της, μια καλή και τρυφερή μητέρα πάντα, έχοντας την οικονομική δυνατότητα τη στήριξε. Πριν λίγους μήνες ο άντρας της φίλης μου, κατάφερε να πουλήσει ένα σπίτι σε μια εξαιρετική τιμή. Ήταν βέβαιο ότι αυτό θα τους έλυνε σημαντικά προβλήματα.
Όταν συνέβη αυτό, και το σπίτι πουλήθηκε, η συγκεκριμένη μητέρα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, έκοψε σχεδόν την καλημέρα στην κόρη της. Ίσως γιατί υποσυνείδητα αφενός δυσανασχετούσε που το ζευγάρι στεκόταν, μετά από αρκετά χρόνια δυσχέρειας, στα πόδια του και εκείνη πλέον δεν θα ήταν “απαραίτητη”. Φυσικά μετά από καιρό το ξεπέρασε και οι σχέσεις αποκαταστάθηκαν. Αυτό, όμως, είναι πολλές φορές κάτι που συμβαίνει όταν ο γονιός είναι υπερπροστατευτικός. Και αυτό ακριβώς το “φαινόμενο” αναλύει στο κείμενο που ακολουθεί η Τριανταφυλλιά Χαρίλα, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια.
Μια γυναίκα 40 ετών, παντρεμένη, την έχει επισκεφθεί η μητέρα της στο σπίτι. Κάθονται στην κουζίνα, γιατί εκείνη μαγειρεύει και συζητάνε.
«‘Έχει χαλάσει ο απορροφητήρας. Ελπίζω τον άλλο μήνα να καταφέρουμε να αγοράσουμε», λέει στη μητέρα της.
«Θα σου τον πάρω δώρο εγώ. Για δώρο Χριστουγέννων», απαντά εκείνη.
Είναι όμως ακόμη Σεπτέμβρης. Γιατί να πει κάτι τέτοιο; Αυτή η μητέρα είχε κάνει δώρο τα χαλιά του σπιτιού τα προηγούμενα Χριστούγεννα ως δώρο για τα γενέθλια της κόρης της που είναι την Άνοιξη.
Η νέα γυναίκα ήταν λίγο μπερδεμένη. Από τη μια χρειαζόταν τον απορροφητήρα, γιατί είναι μια εποχή που δυσκολεύεται πολύ με το σύζυγό της. Από την άλλη δεν το ένοιωθε και πολύ καλά αυτό το δώρο της μητέρας.
Της ζήτησα να σκεφτεί πώς μπορεί να νοιώθει ο άντρας της για όλο αυτό. Και τι είναι αυτό που κάνει την ίδια να μην νοιώθει καλά με τη φροντίδα της μητέρας της…
Ο σύζυγός της ένας άξιος και ικανός άνθρωπος, φυσικά και το ένοιωθε υποτιμητικά. Όσο για την ίδια ένοιωθε ένα περίεργο πνίξιμο.
Αντίστοιχες ιστορίες είναι πάρα πολλές. Στη θέση του απορροφητήρα μπορεί να είναι κουρτίνες, τραπεζαρία, αυτοκίνητα, χρήματα, ταξίδια…..
Γιατί το νέο ζευγάρι να νοιώθει υποτίμηση και πνίξιμο από την προσφορά – το δώρο του γονιού;
Μέχρι πότε να στηρίζει και να βοηθά ο γονιός το «παιδί» στην ενήλικη ζωή;
«Ο γονιός είναι πάντα γονιός» είναι η απάντηση «βλέπει το παιδί του πάντα σαν παιδί» συνεχίζει. Φυσικά ο γονιός είναι για πάντα γονιός. Γιατί όμως η φράση αυτή έρχεται ως απάντηση σε τέτοιου είδους ερωτήματα; Και γιατί βλέπει το παιδί ως παιδί σε όλες τις φάσεις της ζωής του;
Πίσω από όλες αυτές τις ιστορίες και τις απαντήσεις. Υπάρχουν πολλά διπλά μηνύματα. Το παιδί δεν είναι για πάντα παιδί. Παραμένει για πάντα παιδί, όταν ο γονιός δεν ξέρει και δεν μπορεί να υπάρξει τίποτε άλλο πέρα από γονιός. Τότε θα τροφοδοτεί συνεχώς το «παιδί» του με βοήθεια και παροχές, με αντάλλαγμα να κρατηθεί για πάντα εκεί. Δίπλα του ως γονιός που στηρίζει.
Σε αυτή την περίπτωση όμως η φροντίδα δεν είναι αυθεντική. Είναι μόνο για τις ανάγκες του γονιού. Είναι γιατί εκείνος δεν ξέρει να προσφέρει τίποτε άλλο και όχι γιατί το παιδί δεν μπορεί.
Φυσικά η οικονομική παροχή βολεύει πάρα πολύ. Όμως κοστίζει πολύ ακριβά!
Γιατί ο γονιός παρέχοντας οικονομική βοήθεια νοιώθει ότι αγοράζει χώρο και έλεγχο στη ζωή του παιδιού του. Ζητά μια σχέση συγχώνευσης. Νοιώθει ότι μπορεί να έχει λόγο για θέματα και καταστάσεις που δεν τον αφορούν. Για αυτό η νέα γυναίκα πνίγεται και ο σύζυγός της νοιώθει υποτιμημένος, παραγκωνισμένος.
«Η οικονομική κρίση είναι η χαρά του υπερπροστατευτικού γονιού» είχε πει μια οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια σε μια ομιλία που είχα παραβρεθεί.
Έχει μια μεγάλη ευκαιρία να παρέχει οικονομική στήριξη, παίρνοντας αυτό που πάντα ήθελε και δεν μπορούσε να έχει. Χώρο, έλεγχο, λόγο στη ζωή του παιδιού.
Είναι πολύ λίγο όμως να ζητά μόνο αυτό από τη σχέση με το παιδί του. Είναι πολύ λίγο το ενήλικο παιδί να βολεύεται σε μια τέτοια σχέση.
Χάνουν και οι δυο τις δυνατότητες. Δυνατότητα να παράγει νέες λύσεις ο νέος. Δυνατότητα να μπορέσει να δημιουργήσει μια σχέση ελευθερίας και όχι εξυπηρέτησης ο γονιός. Που να μπορεί να καμαρώσει το παιδί του που μεγαλώνει, παράγει… Που μπορεί και μόνο του πια..
