Οι παιδίατροι είναι πολύ πιθανό να κληθούν να απαντήσουν σε πληθώρα ερωτημάτων σχετικά με την ασφάλεια συμμετοχής σε σχολικά αθλήματα κατά τη διάρκεια της πανδημίας καθώς και το πώς επιστρέφουν στη φυσική δραστηριότητα τα παιδιά μετά από νόσηση από Covid-19.
Σε κάθε περίπτωση τα παιδιά δεν θα πρέπει να συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες, ακόμα και ατομικές, τις πρώτες 10 μέρες της νόσου, ακόμα και αν είναι ελεύθερα συμπτωμάτων και νιώθουν υγιή και δυνατά. Ας μη ξεχνάμε ότι η νόσος μπορεί δυνητικά να προσβάλλει όλα τα συστήματα του οργανισμού συμπεριλαμβανομένων της καρδιάς και των μυών.
Ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια της νόσου διακρίνουμε τις εξής περιπτώσεις:
Α. ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΑΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ Ή ΉΠΙΑ ΝΟΣΟ
Συστήνουμε μία λεπτομερή παιδιατρική εξέταση το αμέσως επόμενο διάστημα από τη λήξη της καραντίνας και όχι πάνω από 30 ημέρες από το πρώτο θετικό τεστ. Η εξέταση στον παιδίατρο θα πρέπει να γίνει πριν το παιδί επιστρέψει στα αθλήματα.
Αν αυτό δεν είναι εφικτό συστήνεται να γίνει τουλάχιστον μία τηλεφωνική επικοινωνία όπου οι γονείς θα δώσουν στο γιατρό το πλήρες ιστορικό της νόσου. Στη συνέχεια θα προγραμματιστεί και η εξέταση δια ζώσης.
Κατά την εξέταση του παιδιού λαμβάνουμε το ιστορικό.
Ήπια νόσος ορίζεται ως : λιγότερες από 4 μέρες πυρετού (>38), λιγότερες από 7 μέρες μυαλγίας, ληθάργου ή παρουσίας ριγών.
Είναι σημαντικό να ρωτήσουμε το παιδί ή τους γονείς για συμπτώματα που παραπέμπουν σε μυοκαρδίτιδα και τα οποία οι γονείς ενδεχομένως να μην είχαν αντιληφθεί τις μέρες όπου το παιδί νοσούσε. Αυτά είναι: πόνος στο στήθος, αίσθημα δύσπνοιας χωρίς να συνυπάρχει βρογχίτιδα/πνευμονία, αίσθημα παλμών, συγκοπτικό επεισόδιο. Η συχνότητα της μυοκαρδίτιδας στα παιδιά που νοσούν από covid19 υπολογίζεται στο 0,5-3%.
Σε περίπτωση που από το ιστορικό προκύπτει ότι η νόσος πέρασε ήπια και η κλινική εξέταση του παιδιού έχει φυσιολογικά ευρήματα (ακρόαση καρδιάς – πνευμόνων, μέτρηση ζωτικών σημείων) το παιδί επιστρέφει ελεύθερα στις δραστηριότητες του. Δεν απαιτείται ειδικός εργαστηριακός έλεγχος ή/και καρδιολογική εκτίμηση.
Σε περίπτωση που από το ιστορικό του παιδιού προκύπτουν υπόνοιες για συμμετοχή της καρδιάς ή αν υπάρχουν ευρήματα από την κλινική εξέταση του παιδιού ή αν υπάρχει θετικό ατομικό ιστορικό καρδιακής νόσου θα πρέπει να εκτελείται ειδικός εργαστηριακός έλεγχος καθώς και εκτίμηση από καρδιολόγο προτού το παιδί επιστρέψει σε αθλητικές δραστηριότητες.
Β. ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΜΕΤΡΙΑ ΝΟΣΟ
Μέτρια νόσος ορίζεται ως : πάνω από 4 μέρες πυρετού (>38), πάνω από 7 μέρες μυαλγίας, ληθάργου ή παρουσίας ριγών και κάθε περιστατικό Covid19 που χρειάστηκε νοσηλεία σε νοσοκομείο.
Σε αυτή την περίπτωση το παιδί θα πρέπει να εκτιμηθεί από κοντά τις μέρες που νοσεί αλλά να γίνει και ένας νέος παιδιατρικός έλεγχος με το τέλος των συμπτωμάτων.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνουμε στην ανίχνευση των σημείων που παραπέμπουν σε μυοκαρδίτιδα όπως πόνος στο στήθος, αίσθημα δύσπνοιας χωρίς να συνυπάρχει βρογχίτιδα/πνευμονία, αίσθημα παλμών, συγκοπτικό επεισόδιο.
Σε όλα τα παιδιά με μέτρια έως σοβαρή νόσο Covid19 ένας ενδελεχής κλινικός και εργαστηριακός έλεγχος πρέπει να διενεργείται μετά το τέλος των συμπτωμάτων και προτού το παιδί επιστρέψει στις αθλητικές δραστηριότητες. Ο έλεγχος περιλαμβάνει κλινική εξέταση από παιδίατρο, μέτρηση ζωτικών σημείων, εργαστηριακός έλεγχο, εξέταση από καρδιολόγο (ηλεκτροκαρδιογράφημα, υπερηχογράφημα καρδιάς).
Αν τα ευρήματα του ελέγχουν είναι φυσιολογικά, το παιδί μπορεί να επιστρέψει σταδιακά στις αθλητικές δραστηριότητες τουλάχιστον 10 μέρες μετά το τέλος των συμπτωμάτων.
Γ. ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΣΟΒΑΡΗ ΝΟΣΟ
Εδώ περιλαμβάνονται τα παιδιά που ανέπτυξαν πολυσυστηματικό φλεγμονώδες σύνδρομο μετά από νόσηση από covid19 και όσα παιδιά νοσηλεύτηκαν σε νοσοκομείο και χρειάστηκαν μονάδα εντατικής θεραπείας.
Συστήνεται η αποφυγή αθλητικών δραστηριοτήτων για 3-6 μήνες και ο πλήρης παιδοκαρδιολογικός έλεγχος πριν την επιστροφή τους σε αυτές.
Κυριάκος Δουλγέρης, Παιδίατρος
