Αν θα’πρεπε να ορίσω τις τρεις πιο σημαντικές στιγμές στη ζωή του ανθρώπου, η ηλικία των δεκατεσσάρων χρόνων θ’ανήκε σίγουρα σ’αυτή τη λίστα. Μαζί με τη γέννηση και τον θάνατο. Η εφηβεία είναι τόσο σημαντική για το ανθρώπινο ον, που θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε “δεύτερη γέννηση”.
Πρόκειται για την αναγέννηση που συντελείται στο κοινωνικό περιβάλλον. Άλλωστε στις αρχαίες φυλές μπορούσε κάποιος να παντρευτεί απ’αυτή την ηλικία και μετά. Για το αγόρι, όπως και για το κορίτσι, η αρχή της εφηβείας δηλώνει τη στιγμή που ξυπνάει μέσα του μια δυνατή παρόρμηση αυτονομίας. Αυτή η παρόρμηση είναι εντελώς φυσική. Από πλευράς φυσιολογίας, είναι έτοιμος κανείς να ζήσει τη ζωή του απ’αυτή την ηλικία και μετά. Η περίοδος 14-18 ετών είναι η πιο δύσκολη στη σύγχρονη κοινωνία. Οι έφηβοι έχουν ήδη όλα τα στοιχεία που τους επιτρέπουν να’ναι αυτόνομοι. Η κοινωνία τους, όμως, αρνείται αυτήν την αυτονομία μέχρι την ηλικία των 18 ετών και συχνά, ύστερα απ’αυτήν.
Στο τέλος της εφηβείας δεν είναι πια οι γονείς που μετρούν για τα παιδιά, αλλά οι όμοιοί τους. Ανοίγονται στον έρωτα και στην κοινωνία. Στην πραγματικότητα, ό,τι έχουν να μεταδώσουν οι γονείς στα παιδιά τους, πρέπει να το κάνουν πριν απ’την ηλικία των 14 χρόνων. Καθώς στη συνέχεια τα παιδιά δεν εκπέμπουν πια στο ίδιο μήκος κύματος μ’αυτούς. Πιάνουν τα μηνύματα της κοινωνίας και συχνά επαναστατούν κατά των γονιών τους.
Κατά συνέπεια, η επιρροή των γονιών θα πρέπει ν’αρχίσει να ελαττώνεται. Απ’την πλευρά τους, η εμπιστοσύνη θα πρέπει ν’αντικαταστήσει την προσπάθεια προστασίας των παιδιών. Η προσπάθεια διαπραγμάτευσης την κατανόηση κι η κατανόηση τις απαγορεύσεις. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι η υπερβολική αυστηρότητα ή η υπερπροστασία, ύστερα απ’αυτήν την ηλικία, δεν κάνουν τίποτα άλλο απ’το να καταστρέφουν τη δύναμη του παιδιού για ζωή.
Η σημασία της εφηβείας μας διαφεύγει σε μεγάλο βαθμό. Οι παρατηρητές της εξέλιξης της ζωής στη σύγχρονη κοινωνία σημειώνουν, εξάλλου, ότι σήμερα η εφηβεία παρατείνεται, συχνά, μέχρι την ηλικία των τριάντα χρονών. Χωρίς αμφιβολία, αυτό οφείλεται στο γεγονός πως παραβαίνουμε στη φύση. Όταν ο χωρισμός ανάμεσα στους γονείς και στα παιδιά δεν προετοιμάζεται στην εφηβεία, επέρχεται, συχνά, 20/30 χρόνια μετά, στη διάρκεια της κρίσης και στο μέσο της ζωής. Πολλές διαμάχες ανάμεσα στα παιδιά και τους γονείς θα μπορούσαν να’χαν αποφευχθεί, αν οι γονείς αντιλαμβάνονταν αυτή την ψυχολογική πραγματικότητα.
Για ν’αποφύγουμε την αιώνια εφηβεία, οφείλουμε να ενθαρρύνουμε τους γονείς να κάνουν αυτό που οι “Ανώνυμοι Αλκοολικοί” ονομάζουν “tough love”:
Δηλαδή, να έχουν με τα-μεγάλα πια-παιδιά τους μια σχέση που δεν στηρίζεται στην ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ φροντίδα.
Να τ’αφήσουν ν’αντιμετωπίσουν μόνα τους τις δοκιμασίες της ζωής. Έστω κι αν κινδυνεύουν συχνά, να βυθιστούν στην αδυναμία τους. Εννοείται ότι δεν είναι καθόλου εύκολο να δώσουμε στους γονείς να καταλάβουν πως αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος ν’αγαπήσουν ένα παιδί. Όμως, αυτός είναι.
Guy Corneau “Υπάρχει ευτυχισμένος έρωτας;”
