Ένα από τα πολύ καλά που έφερε μαζί της η πανδημία είναι η απαγόρευση των επισκέψεων στις λεχώνες στα μαιευτήρια και μετ’ έπειτα στο σπίτι.
Στην Ελλάδα, και ιδίως στην επαρχία, είναι ευρέως διαδεδομένη η συνήθεια να πηγαίνουμε επισκέψεις στη λεχώνα για να ευχηθούμε και να προσφέρουμε κάποιο δώρο στο νεογέννητο. Αυτό πολλές φορές γίνεται ήδη στο μαιευτήριο, όπου σε προ-COVID εποχή μια λεχώνα μπορεί να την επισκέπτονταν πάνω από 10 άτομα την ημέρα.
Φυσικά, είναι απόλυτα κατανοητή η ανάγκη του στενού οικογενειακού και φιλικού περιβάλλοντος να επισκεφθεί τη νέα μαμά και το μωρό για ευχές … ωστόσο αυτό θα πρέπει να γίνεται με μεγάλη φειδώ και βάζοντας ΠΡΩΤΑ από όλους τις ανάγκες του μωρού και της μητέρας.
Τις πρώτες ημέρες μετά τον τοκετό (πόσο μάλλον μετά την καισαρική που είναι ένα χειρουργείο), η μητέρα είναι σωματικά αρκετά καταπονημένη και ψυχολογικά πολύ πιεσμένη, το μωρό (ή τα μωρά) έχει άμεση ανάγκη για συνεχόμενη φροντίδα. Συνεπώς, τόσο η μαμά όσο και το παιδί, βιώνουν μια νέα πραγματικότητα και χρειάζονται πολύ χρόνο ώστε απερίσπαστα να γνωριστούν και να βρουν τους ρυθμούς τους.
Επίσης, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως και ο πατέρας βιώνει αυτές τις μεγάλες αλλαγές και χρειάζεται κι αυτός τον χρόνο του να <<βουτήξει>> μέσα στις καινούριες συνθήκες της οικογένειάς του και να γνωρίσει το παιδί του, παρά να παραμείνει ένας θεατής. Πολύ συχνά παρατηρείται το φαινόμενο οι γιαγιάδες να είναι συνεχώς στο σπίτι της οικογένειας με το νεογέννητο. Φυσικά τις πρώτες στιγμές, η βοήθεια από τις πολύ έμπειρες γιαγιάδες είναι ανεκτίμητη!! Ωστόσο, αφού μαμά & μωρό επιστρέψουν σπίτι και τακτοποιηθούν, η παρουσία των γιαγιάδων θα πρέπει να γίνεται σταδιακά όλο και λιγότερη (και πιο στοχευμένη στις οικιακές εργασίες) και η φροντίδα του μωρού να περνάει όλο και πιο ενεργά στους δυο γονείς.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε δε, ότι το ανοσοποιητικό σύστημα του μωρού είναι ανώριμο, οπότε υπάρχει μεγάλος κίνδυνος το νεογέννητο να κολλήσει κάτι μέσω των επαφών, να νοσήσει και να χρειαστεί να νοσηλευτεί. Ο λόγος που απαγορεύονται οι επισκέψεις μικρών παιδιών σε λεχώνα και νεογέννητο είναι διότι τα μικρά παιδιά πολύ συχνά έχουν ιώσεις που μεταδίδουν ημέρες πριν εμφανίσουν συμπτώματα / πυρετό. Επίσης, το να επικαλεστούμε ότι θα έρθει πολλής κόσμος αλλά δεν θα αγγίξει το μωρό, πάλι δεν είναι σωστό γιατί αν κολλήσει η μαμά ή ο μπαμπάς μια λοίμωξη, πάλι το μωρό βρίσκεται σε κίνδυνο.
Συνεπώς, καλό θα είναι το πρώτο διάστημα να αφήσουμε την οικογένεια να βρει το ρυθμό της και εμείς με το καλό θα έχουμε πολύ καιρό μπροστά μας να γνωρίσουμε το μωρό. Εάν όμως τελικά αποφασίσουμε να επισκεφθούμε τη λεχώνα, καλό είναι να έχουμε κατά νου τα εξής:
Δεν πάμε ποτέ απρόσκλητοι. Δεν πάμε όποτε βολεύει εμάς αλλά όποτε βολεύει το μωρό και τη μαμά. Συνεπώς δεν λέμε <<σκέφτομαι κατά τις 5 να έρθω να σας δω>> αλλά ρωτάμε <<θα μπορούσα να έρθω να σας δω, κι αν ναι, τι ώρα?>>. Αν η οικογένεια απαντήσει πως δεν δέχονται επισκέψεις, πρέπει να γίνει σεβαστό χωρίς παρεξηγήσεις.
Δεν πάμε για να ευχηθούμε <<με το καλό και το επόμενο (παιδί)>>. Δεν χρειάζεται να βιάζουμε τα πράγματα. Η μαμά που μόλις έχει γεννήσει, αφενός τρομάζει με μια τέτοια ιδέα, αφετέρου πρέπει να χαρεί την παρούσα κατάσταση. Δεν χρειάζονται βιασύνες.
Δεν πάμε για να κεραστούμε, ούτε για να σχολιάσουμε αν το σπίτι είναι τακτοποιημένο.
Δεν πάμε για να σχολιάσουμε αν η μητέρα πρόλαβε να χάσει τα κιλά της εγκυμοσύνης ή αν μας υποδέχτηκε περιποιημένη.
Δεν πάμε για να περιγράψουμε δικές μας δραματικές εμπειρίες από τις γέννες ή την ανατροφή των παιδιών μας ή άλλων οικογενειών.
Δεν πάμε για να προβληματίσουμε τη μαμά που θηλάζει για το αν κάνει σωστά, ή αν φτάνει το γάλα της, ή γιατί ξυπνά συχνά το μωρό της, ή γιατί το μωρό της γειτόνισσας που γεννήθηκε περίπου την ίδια εποχή και παίρνει ξένο γάλα είναι πιο παχύ και κοιμάται καλύτερα.
Η επίσκεψη στη λεχώνα θα πρέπει να γίνεται μόνο από τα πολύ οικεία άτομα ώστε να υπάρχει η άνεση στην ένδυση και την επικοινωνία, να είναι ολιγόωρη, εμψυχωτική (ιδίως για τη μαμά που θηλάζει) και βοηθητική ως προς τις δουλειές του σπιτιού ή τη φύλαξη του μωρού (ή και των αδερφών αν υπάρχουν) ώστε η μητέρα να ξεκουραστεί ή πχ να κάνει ένα μπάνιο.
Τέλος, επειδή η τεχνολογία πλέον είναι πολύ εξελιγμένη και δίνεται η δυνατότητα να καλούμε εύκολα τηλεφωνικά ή με βιντεοκλήση κάποιον, αυτό δεν πρέπει να γίνεται ανεξέλεγκτα ούτε σε ακατάλληλες ώρες, ούτε να παρεξηγηθούμε εάν δεν απαντηθούν. Κάποια στιγμή, όταν η μητέρα μπει στους ρυθμούς της θα απαντήσει πίσω ή μπορεί να αναλάβει ο μπαμπάς αυτό το ρόλο.
Εν κατακλείδι, μια μαμά που μόλις γέννησε δεν θα πρέπει να δέχεται επισκέψεις παρά μόνο από το πολύ πολύ στενό οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον ώστε να υπάρχει άνεση και κατανόηση, μόνο αν και όποτε η ίδια το επιθυμεί και αφού έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα προστασίας από λοιμώξεις. Μια μαμά που μόλις γέννησε δεν θα πρέπει να νοιάζεται να καθαρίσει το σπίτι ή να αγοράσει κεράσματα για τους καλεσμένους ή να απαντά σε όλα τα τηλέφωνα για τις ευχές ή να φορά μη άνετα ρούχα (που θα δυσκολέψουν τον θηλασμό) για να υποδεχτεί τους καλεσμένους. Ο μπαμπάς που μόλις απέκτησε ένα παιδί θα πρέπει να έχει ενεργό ρόλο τόσο στην θωράκιση της οικογένειας απέναντι σε όλα τα παραπάνω αλλά και στη φροντίδα του παιδιού και να μην παραμένει θεατής.
Παιδίατρος,MD,MSc,PhD
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών
