"Όταν ήμουν εννιά χρονών πήγα στην καλοκαιρινή κατασκήνωση για πρώτη φορά. Η μητέρα μου έφτιαξε μια βαλίτσα γεμάτη βιβλία, πράγμα που μου φαινόταν απολύτως φυσιολογικό γιατί στην οικογένειά μου ήταν κύρια ομαδική δραστηριότητα. Κι αυτό μπορεί να σας ακούγεται αντικοινωνικό απλα για εμάς ήταν ένας διαφορετικός τρόπος κοινωνικότητας. Έχεις τη ζωώδη ζεστασιά της οικογένειάς σου, να κάθεται δίπλα σου, αλλά παράλληλα είσαι ελεύθερος να περιπλανιέσαι στη γη της περιπέτειας μέσα στο μυαλό σου. Και θεωρούσα ότι η κατασκήνωση θα είναι ακριβώς έτσι, αλλά και ακόμα καλύτερη.
Είχα μια εικόνα 10 κοριτσιών να κάθονται σε μία σκηνή διαβάζοντας βιβλία και φορώντας ασορτί νυχτικά. Η κατασκήνωση ήταν σαν πάρτι, αλλά χωρίς αλκοόλ. Και την πρώτη κιόλας μέρα η σύμβουλος μας μάζεψε όλες μαζί και μας έμαθε μια κραυγή που μας είπε οτι έπρεπε να λέμε κάθε μέρα για το υπόλοιπο καλοκαίρι προκειμένου να ανεβάσουμε το ηθικό της κατασκήνωσης. Αν και δεν ήμουν ενθουσιασμένη με το εγχείρημα, έλεγα την κραυγή μαζί με όλες τις άλλες, περιμένοντας πότε θα έρθει η ώρα που θα αποσυρθώ να διαβάσω με την ησυχία μου τα βιβλία μου. Την πρώτη μέρα που έβγαλα το βιβλίο από τη βαλίτσα μου, με πλησίασε το πιο κουλ κορίτσι της παρέας και μου είπε "γιατί είσαι τόσο ήσυχη;" Δεν απάντησα αλλά έβαλα τα βιβλία στη βαλίτσα μου και τα άφησα εκεί για όλο το υπόλοιπο καλοκαίρι. Και αισθανόμουν λίγο ένοχη γι' αυτό γιατί ενιωθα ότι τα βιβλία μου με χρειάζονται με έναν τρόπο. Ότι με φώναζαν κι εγώ τα εγκατέλειπα.
Τώρα σας λέω την ιστορία με την κατασκήνωση ενώ μπορώ να πω άλλες 50 ίδιες με αυτή για να σας εξηγήσω πως κάθε φορά που λάμβανα το μήνυμα ότι ο ήρεμος και εσωστρεφής τρόπος ζωής μου δεν ήταν απαραίτητα σωστός, ότι θα έπρεπε να προσπαθήσω να είμαι πιο εξωστρεφής, προσπαθούσα να είμαι. Βαθιά μέσα μου όμως ήξερα ότι αυτό ήταν λάθος και ότι οι εσωστρεφείς μια χαρά ήταν όπως ήταν. Αλλά για χρόνια αρνιόμουν την διαίσθησή μου και έτσι έγινα δικηγόρος αντί να γίνω συγγραφέας όπως ονειρευόμουν, εν μέρει γιατί ήθελα να αποδείξω στον εαυτό μου ότι ήμουν δυναμική. Θυμάμαι ότι πήγαινα σε μπαρ με πολύ κόσμο για ποτό αντί να κάτσω σπίτι με φίλους που το προτιμούσα. Και έκανα όλες αυτές τις επιλογές αυταπάρνησης τόσο αντανακλαστικά που δεν είχα συναίσθηση ότι τις έκανα. Αυτό ειναι κάτι που κάνουν πολύ εσωστρεφείς και είναι εις βάρος τους βέβαια, αλλά είναι επίσης εις βάρος των συναδέλφων τους και εις βάρος των κοινοτήτων μας. Και με κίνδυνο να ακουστω υπερβολική, είναι εις βάρος του κόσμου. Γιατί όταν πρόκειται για δημιουργικότητα και ηγεσία χρειαζόμαστε τους εσωστγρεφείς να κάνουν αυτό που ξέρουν να κάνουν καλύτερα.
Διάβασε τη συνέχεια στην επόμενη σελίδα«Ντρέπεται», σπεύδουν να εξηγήσουν γονείς με απολογητικό βλέμμα όταν τα παιδιά τους σωπαίνουν, χαμηλώνουν το βλέμμα ή κρύβονται, αρνούμενα να υποταχθούν στους κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς. Η συστολή δεν ανήκει στις ιδιότητες που ενισχύουν τη γονεϊκή υπερηφάνεια, οπωσδήποτε όμως είναι προτιμότερη από την αγένεια ή, ακόμα χειρότερα, την αντικοινωνικότητα. Με την αυτοπροβολή και τις δημόσιες σχέσεις να έχουν αναχθεί σε ύψιστες αξίες, γονείς και εκπαιδευτικοί εύλογα τείνουν να επιβραβεύουν την εξωστρέφεια, την αυξημένη κοινωνικότητα και τη λεκτική επιδεξιότητα, ακόμα και στις πολύ νεαρές ηλικίες.
Η εσωστρέφεια -μαζί με τα “ξαδέλφια” της, την ευαισθησία, τη σοβαρότητα και τη συστολή- έχει γίνει πια ένα χαρακτηριστικό προσωπικότητας δευτεροκλασάτο, κάτι μεταξύ απογοητευτικού και παθολογικού. Η εξωστρέφεια ως τύπος προσωπικότητας είναι εξαιρετικά γοητευτική, την έχουμε όμως μετατρέψει σε καταπιεστικό δεδομένο, με το οποίο οι περισσότεροι νιώθουμε πως οφείλουμε να συμμορφωθούμε.
Ας σκεφτούμε όμως πως τουλάχιστον ένας στους τρεις ανθρώπους που γνωρίζουμε είναι εσωστρεφής. Είναι τα άτομα που προτιμούν να ακούνε παρά να μιλάνε. Να διαβάζουν παρά να ξεφαντώνουν. Καινοτομούν και δημιουργούν, χωρίς να επιδιώκουν την προσωπική τους προβολή. Αποδίδουν καλύτερα όταν σκέφτονται μόνοι τους παρά σε ομάδες. Συχνά περνάνε απαρατήρητοι...".
Κι όμως η ιστορία είναι γεμάτη από σπουδαίους εσωστρεφείς: Από τον Μαχάτμα Γκάντι, τον Μαρσέλ Προυστ και τον Άλμπερτ Αϊνστάιν μέχρι την Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, τον Στίβεν Σπίλμπεργκ και τον Γουόρεν Μπάφετ. Και από πολλούς αφανείς αλλά σημαντικούς, όπως τον άντρα σου ή τη γυναίκα σου, το παιδί σου ή τους γονείς σου. Ακόμα και τον ίδιο σου τον εαυτό. Οι εσωστρεφείς είναι παντού.
Χωρίς τους εσωστρεφείς, θα είχαμε στερηθεί σημαντικές ανακαλύψεις, μοναδικά έργα τέχνης και πολιτικά κινήματα. Χωρίς αυτούς δεν θα είχε διατυπωθεί ποτέ η θεωρία της σχετικότητας. Δεν θα είχε γραφτεί το 1984. Δεν θα υπήρχαν τα Ηλιοτρόπια του Βαν Γκογκ.
Απόσπασμα από την ομιλία της Σούζαν Κέιν (Susan Cain), δικηγόρου και συγγραφέως του best seller «Η δύναμη των εσωστρεφών»
Επιμέλεια Λίνα Παπαδοπούλου
