Ως γονείς, πάντα θέλουμε να προσφέρουμε το καλύτερο δυνατό στα παιδιά μας. Εάν μπορούσαμε δεν θα τους λέγαμε ποτέ όχι. Ή μήπως θα έπρεπε; Η μακροπρόθεση και υπερβολική περιποίηση ενός παιδιού μπορεί να μην έχει και τόσο θετικά αποτελέσματα για την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα του. Τα στυλ ανατροφής που προστατεύουν τα παιδιά από δύσκολες εμπειρίες μειώνουν τις ευκαιρίες τους να χτίσουν ανθεκτικότητα, ενώ το δυσκολεύουν με τις κοινωνικές του συναναστροφές. Γίνονται δηλαδή κακομαθημένα και στη συνέχεια εγωιστές, δυστυχισμένοι και συνεχώς δυσαρεστημένοι ενήλικες.
Πώς θα ξεχωρίσεις ένα κακομαθημένο παιδί
- Δεν δέχεται το “όχι” ως απάντηση: Αυτό σημαίνει πως το παιδί έχει συνηθίσει να ζητά πράγματα και συγκεκριμένο τρόπο, τα οποία γίνονται πάντα αποδεχτά. Στην πραγματικότητα, είναι εκείνα που λένε όχι στους γονείς τους.
- Θέλει μόνο να παίρνει, χωρίς όμως να δίνει: Τα κακομαθημένα παιδιά δεν έχουν μάθει να εκτιμούν όλα όσα έχουν στη ζωή τους και συνεχώς ζητούν το κάτι παραπάνω. Επιθυμούν επίσης μόνο να παίρνουν, χωρίς να δίνουν ή να μοιράζονται. Είτε αυτό αφορά κάποιο παιχνίδι είτε κάποιο συναίσθημα.
- Απαιτεί να γίνονται πράγματα ΤΩΡΑ: Αυτή η κατηγορία παιδιών δεν γνωρίζουν την αρετή της υπομονής. Περιμένουν πως μόλις απαιτήσουν κάτι, οι γύρω τους θα τρέξουν για να τα ικανοποιήσουν.
- Σκέφτονται μόνο τον εαυτό τους: Νιώθουν ξεχωριστά και υπεράνω που δεν δέχονται να μην χαίρουν την αναγνώριση των γύρω τους. Όταν κάποιο άλλο παιδί αναδειχθεί ως καλύτερο από εκείνα, δημιουργούν προβλήματα.
- Δεν είναι ποτέ ευχαριστημένα: Όταν ένα παιδί δεν έχει μάθει να κάνει υπομονή, να προσπαθεί για να αποκτήσει κάτι και να δείχνει ευγνωμοσύνη, με την πάροδο του χρόνου, δεν το ικανοποιεί τίποτα. Θέλει συνεχώς και άλλα.
Πώς μπορείς να αντιμετωπίσεις ένα κακομαθημένο παιδί;
Πες “‘όχι” χωρίς να νιώθεις τύψεις
Ένα από τα βασικά βήματα είναι να θέσεις όρια σε ένα παιδί που συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο. Ξεκίνα λοιπόν να του λες όχι σε πράγματα που επιθυμεί να κάνει και δεν πρέπει. Για παράδειγμα, πες όχι στο παιχνίδι πριν το διάβασμα για το σχολείο ή στο να φάει γλυκό πριν από το φαγητό. Το σίγουρο είναι πως θα αντιδράσει, και πιθανώς πολύ έντονα, ωστόσο μην υποκύψεις, αφού αυτός είναι ο τρόπος που χρησιμοποιεί για να πετύχει τον στόχο του. Να σκέφτεσαι πως είναι για το καλό του.
Επαίνεσέ το για τους σωστούς λόγους
Εάν ένα παιδί έχει μάθει να το επαινούν είτε το αξίζει είτε όχι, το θεωρεί δεδομένο. Εθίζεται στον έπαινο. Είναι σημαντικό να ξεκινήσεις να επαινείς τη δουλειά που έκανε μαζί με κάποιο άλλο άτομο. Για παράδειγμα, “η εργασία που έκανες με τον συμμαθητή σου είναι εξαιρετική” ή “μπράβο που έδωσες το παιχνίδι σου στο παιδάκι, είναι πολύ όμορφη πράξη”. Αυτό ενισχύει τη σημασία της φροντίδας και κατ΄επέκταση τη σχέση με τους άλλους ανθρώπους.
Ενίσχυσε το αίσθημα της ευγνωμοσύνης
Η άσκηση της ευγνωμοσύνης βοηθά τα παιδιά να αισθάνονται πιο ευτυχισμένα, να αντιμετωπίζουν καλύτερα τις αντιξοότητες και να αυξάνουν την ικανοποίηση από τη ζωή τους. Πώς μπορείς να το διδάξεις αυτό σε ένα παιδί; Τα μικρότερα παιδιά μπορούν να ζωγραφίσουν πράγματα για τα οποία είναι ευγνώμονες και τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να γράψουν τις σκέψεις τους σε ένα ημερολόγιο. Μπορείτε επίσης να μοιράζεστε όλοι μαζί ως οικογένεια τους λόγους για τους οποίους αισθάνεστε ευγνωμοσύνη.
Η αρετή της αναμονής
Μία έρευνα δείχνει πως η δυνατότητα παύσης, αναμονής και καθυστέρησης συσχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τη μελλοντική ακαδημαϊκή και οικονομική επιτυχία. Εάν μιλάς στο τηλέφωνο και το παιδί απαιτεί την προσοχή σου, πες του “αργότερα”. Εάν ο γιος σου σπρώξει την αδερφή του από την καρέκλα για να χρησιμοποιήσει εκείνος τον υπολογιστή πιο γρήγορα, πες του “Περίμενε”. Καπώς έτσι, θα μάθουν πως χρειάζεται να δείχνουν υπομονή στη ζωή τους.
Η αξία της ενσυναίσθησης
Κάθε φορά που το παιδί κάνει κάτι απρόσεκτο, βοήθησέ το να σκεφτεί τα συναισθήματα που προκάλεσε σε κάποιον άλλο άνθρωπο. Για παράδειγμα “Πώς πιστεύεις ότι ένιωσε ο φίλος σου όταν του έπιασες την καραμέλα από το χέρι χωρίς να το ρωτήσεις;” και στη συνέχεια ρώτησέ το “τι μπορείς να κάνεις για να αισθανθεί καλύτερα ο φίλος σου;”. Οι σωστές ερωτήσεις μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να μάθουν την ενσυναίσθηση και να αναγνωρίσουν πώς οι κακομαθημένες ενέργειές τους επηρεάζουν τους άλλους.
Δούναι και Λαβείν
Βοήθησε το παιδί σου να βρει διάφορες ευκαιρίες και τρόπος για να προσφέρει στους γύρω του. Μπορεί να δώσει τις σημειώσεις του από το σχολείο σε κάποιο παιδί που ήταν άρρωστο ή να μοιραστεί τη σοκολάτα του με την αδερφή του. Μπορεί να ξεχωρίσει κάποια από τα παιχνίδια και τα ρούχα του, ώστε να τα προσφέρει σε άλλα παιδάκια που έχουν περισσότερη ανάγκη. Κάπως έτσι, θα μάθει πως η προσφορά είναι μία μορφή αγάπης προς τους συνανθρώπους μας. Εξίσου σημαντικό όμως είναι και να μάθει να λαμβάνει. Τόνισέ του πως κάθε φορά που δέχεται κάποιο δώρο, θα πρέπει να ευχαριστεί και να δείχνει ευγνωμοσύνη, λέγοντας φράσεις όπως “Ευχαριστώ. Το εκτιμώ πραγματικά”.
