"Δεν νιώθω καλά, μάλλον είμαι άρρωστη"... κάπου το έχουμε ξανακούσει! Από το δικό μας το στόμα όταν ήμασταν κι εμείς μαθητές. Βέβαια τα παιδιά πλέον είναι λίγο διαφορετικά. Έχουν μάθει για τα συναισθήματα, έχουν γονείς που δεν τους φοβούνται και πιστεύουν στη δύναμη της συζήτησης.
Αρχικά μπορεί να σου είπαν "δεν θέλω να πάω σχολείο" και να το συζητήσατε. Άρα δεν έγινε αυτό που ήθελε, γιατί τελικά πήγε σχολείο. Και μετά σκέφτηκε: Θα πω ένα μικρό ψεματάκι. Είμαι άρρωστος, χτύπησα το πόδι μου, με πονάει η κοιλιά μου.
Αλλά δεν σε φοβούνται. Μπορεί όσο το λένε να χαμογελάσουν. Ειδικά αν τους κοιτάξεις με πονηρό και τρυφερό βλέμμα. Και θα βάλουν θερμόμετρο και θα πουν "μπορεί να μην έχω πυρετό αλλά πονάω". Και μετά θα αρχίσουν να κατεβάζουν ό,τι έχουν μάθει: "Νιώθω άβολα, δεν θέλω να πιεστώ" ή "εγώ είπα αυτό που νιώθω αλλά πάλι δεν με καταλαβαίνεις". Μπορεί να πετάξουν κι ένα "δεν μου έχεις εμπιστοσύνη; Αυτό με πονάει περισσότερο". Ναι, αυτό πληρώνεις όταν μεγαλώνεις παιδιά για να γίνουν ισορροπημένοι ενήλικες.
Τι πρέπει να κάνεις; Να προσαρμοστείς κι εσύ στα νέα δεδομένα. Η αλεπού εκατό, το αλεπουδάκι εκατόν δέκα;
Το δύσκολο δεν είναι να καταλάβεις αν λένε ψέματα ή όχι. Το δύσκολο είναι να διαχειριστείς την κατάσταση την ώρα που περιμένει το σχολικό απ'έξω ή έχεις αργήσει στη δουλειά και σκέφτεσαι αν πρέπει να πάρεις τη γιαγιά για να έρθει ή να το πας στο σχολείο για να μην σου φωνάξει ο εργοδότης σου. Το δύσκολο, δηλαδή, είναι να το διαχειριστείς μέσα σε πέντε- δέκα λεπτά ώστε να βρεις μια λύση εκείνη τη στιγμή. Μια μαγική πρόταση που θα κάνει το παιδί να παραδεχτεί ότι όντως είναι καλά και ότι όντως θα πάει σχολείο!
Για ποιο λόγο λέει ψέματα;
Οι λόγοι πίσω από το "δεν θέλω να πάω σχολείο" μπορεί να είναι ποικίλοι, από απλή άρνηση μέχρι πιο σοβαρά ζητήματα που σχετίζονται με το σχολικό περιβάλλον ή την ψυχολογία του παιδιού.
- Άγχος ή φόβος: Το παιδί μπορεί να αισθάνεται πίεση από τις σχολικές απαιτήσεις ή να έχει άγχος για εξετάσεις, εργασίες.
- Προβλήματα με συνομήλικους: Καυγάδες, εκφοβισμός ή δυσκολίες στο να κάνει φίλους μπορεί να το κάνουν να θέλει να αποφύγει το σχολείο.
- Δυσκολία προσαρμογής: Τα μικρότερα παιδιά ή αυτά που αλλάζουν τάξη ή σχολείο μπορεί να βιώνουν δυσκολία προσαρμογής στη νέα ρουτίνα.
- Απλή τεμπελιά ή πρόκληση προσοχής: Μερικές φορές τα ψέματα χρησιμοποιούνται ως μέσο για να τραβήξει το ενδιαφέρον των γονιών ή για να μην πάει σχολείο επειδή βαριέται.
Πώς πρέπει να αντιδράσεις
Ηρεμία και ακρόαση: Αντί να αντιδράσεις με θυμό ή άγχος, μίλα ήρεμα με το παιδί και προσπάθησε να καταλάβεις γιατί λέει ψέματα.
Συζήτηση χωρίς κρίση: Ζήτα από το παιδί να εξηγήσει πώς αισθάνεται και τι το κάνει να θέλει να μείνει στο σπίτι.
Αναγνώριση συναισθημάτων: Ακόμη κι αν το ψέμα είναι μη αποδεκτό, αναγνώρισε ότι το παιδί μπορεί να αισθάνεται άγχος, φόβο ή ανασφάλεια.
Μην ξεφύγεις από την πρωινή ρουτίνα: Η σταθερή πρωινή ρουτίνα και οι ξεκάθαροι κανόνες μπορεί να μειώσει την αντίσταση.
Γρήγορα κόλπα για δύσκολα πρωινά
Θετικές σκέψεις
- Στο σχολείο θα δεςι/ παίξεις με τους φίλους σου
- Μετά το σχολείο θα πάτε βόλτα
Μικρές εκπλήξεις
- Πες του ότι έχεις κρύψει ένα θησαυρό στο lunch box του κι ανυπομονείς να το βρει
- Πες του ότι μόλις φτάσει στο σχολείο έχει μια αποστολή: Να βρει το σημείωμα που του άφησες κάπου στην τσάντα του
Αποστολή Σούπερ Ήρωα
- Το παιδί "πηγαίνει στο σχολείο για αποστολή", πρέπει να "σώσει τη μέρα. Πώς θα το κάνει; "Εάν σημειώσει στο τετράδιό του 2 θετικά και 2 αρνητικά από τη μέρα του στην τάξη!
Για μεγαλύτερα παιδιά
Οι έφηβοι χρειάζονται αυτόνομη διαχείριση, σεβασμό στην ιδιωτικότητα και μικρές κινήσεις παρακίνησης αντί για πίεση.
- Ένα κόλπο είναι να συνδέσεις το σχολείο με κάτι που το ενδιαφέρει. "Όταν επιστρέψεις θα πάμε να πάρουμε εκείνο το μπουφάν που ήθελες ή θα μπορείς να πας για διάβασμα στη φίλη σου”. Όχι ακριβώς δωροδοκία, αφού θα διαλέξεις κάτι που έτσι κι αλλιώς θα επέτρεπες ενώ ταυτόχρονα θα δώσεις κίνητρο.
Σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να δείξετε μεγαλύτερη προσοχή
Το παιδί χρειάζεται κάποια παρέμβαση από τον εκπαιδευτικό, τη σχολική σύμβουλο ή ένα παιδοψυχολόγο όταν:
- Αρνείται συστηματικά να πάει σχολείο για μεγάλο χρονικό διάστημα,
- Εμφανίζει έντονο άγχος, νυχτερινές εφιάλτες ή άλλα σημάδια ψυχολογικής πίεσης,
- Η συμπεριφορά επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα ή την απόδοσή του.
