Η Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), είναι κάτι που ακούμε πολύ τον τελευταίο καιρό. Πρόκειται για μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή, η οποία υπάρχει καθ’ όλη της διάρκεια της ζωής ενός ατόμου. Σύμφωνα με την ψυχίατρο Θεανώ Τούμα, το 5,9% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από ΔΕΠΥ, ενώ το 40-60% των ατόμων αυτών συνεχίζει και στην ενηλικίωση με τα ίδια συμπτώματα.
"Επιβραβεύουμε την προσπάθεια και όχι το αποτέλεσμα. Αυτά τα παιδιά προσπαθούν πολύ και συχνά τα βλέπουμε να απογοητεύονται και να εχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση", τονίζει η Δρ. Τούμα, ψυχίατρος παιδιών και εφήβων. Η ειδικός ψυχικής υγείας βρέθηκε καλεσμένη στην εκπομπή "Πρωίαν σε Είδον" της ΕΡΤ, με αφορμή τον μήνα ευαισθητοποιήσης για την ΔΕΠΥ και μίλησε για τα σημάδια που πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς, αλλά και για τις θεραπευτικές προσεγγίσεις που υπάρχουν.
Ποιοι είναι οι τύποι ΔΕΠΥ & τα σημάδια;
- Απρόσεκτος τύπος: το παιδί δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί, ονειροπολεί, ξεχνάει πράγματα (π.χ. εργασίες)
- Υπερκινητικός-Παρορμητικός τύπος: λειτουργεί σαν "μηχανάκι", δεν μπορεί να κάτσει στην θέση του, είναι πολυ παρορμητικό, διακόπτει, πετάγεται, δεν μπορεί να περιμένει την σειρά του
- Συνδυασμένος τύπος: φέρει στοιχεία και από τους 2 τύπους
Η Δρ. Τούμα αναφέρει, ότι με την αύξηση της ηλικίας η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα μειώνεται, ενώ η απροσεξία παραμένει σε έναν βαθμό. Επισημαίνει όμως ότι, για να διαγνωστεί ένα παιδί με ΔΕΠΥ πρέπει να εμφανίζει αυτά τα σημάδια σε περισσότερα από ένα πλαίσιο και όχι μόνο στο σχολείο ή στο σπίτι. Οι γονείς θα βλέπουν κάποια σημάδια στο σπίτι, όπως και ο δάσκαλος στο σχολείο.
Η διάγνωση της ΔΕΠΥ έχει μεγάλη σημασία. Σύμφωνα με την ψυχιατρό, πρέπει να γίνεται από παιδοψυχίατρο ή από παιδίατρο-αναπτυξιολόγο σε μικρότερες ηλικίες. "Είναι πολύ σημαντική η συνεργασία μεταξύ των ειδικών, των εκπαιδευτικών, αλλά και των γονέων", αναφέρει.
Ένα παιδί μικρής ηλικίας είναι αναμενώμενο ότι θα είναι αρκετά δραστήριο και υπερκινητικό, αφού θα θέλει να εξερευνήσει. Ομως, σε μεγαλύτερη ηλικία όταν ο γονιός παρατηρεί αυτά τα συμπτώματα και βλέπει ότι δημιουργούν μια έκπτωση στην λειτουργικότητα του παιδιού, πρέπει να χτυπήσει το πρώτο καμπανάκι, που θα τον κάνει να ανησυχήσει.
Ποια είναι η θεραπευτική προσέγγιση;
- Εργοθεραπεία: ένας εργοθεραπευτής μπορεί να έρθει ακόμα και στο σπίτι και να βοηθήσει
- Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT): είναι πολύ αποτελεσματική
- Φαρμακευτική αγωγή: χρειάζεται να δοκιμαστεί σε περίπτωση που το παιδί έχει σοβαρά συμπτώματα ή έχει δοκιμαστεί κάποια άλλη θεραπευτική παρέμβαση, η οποία όμως δεν ήταν επαρκής
Η Δρ. Τούμα τονίζει, ότι δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ του νοητικού κομματιού και της ΔΕΠΥ. Μπορεί κάποιος που έχει ΔΕΠΥ να είναι ένας πανέξυπνος άνθρωπος, οπότε οι μαθησιακές του ικανότητες δεν επηρεάζονται. Βέβαια, πολλές φορές η ΔΕΠΥ μπορεί να συνυπάρχει με άλλες μαθησιακές δυσκολίες ή ψυχιατρικές διαταραχές.
Τι γίνεται όταν το παιδί πηγαίνει σχολείο και πάσχει από ΔΕΠΥ;
Όπως αναφέρει η κυρία Τούμα, ο γονιός μπορεί να επισκεφτεί μαζί με το παιδί του το Κέντρο Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής & Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.), που είναι ο Αρμόδιος Φορέας του Υπουργείου Παιδείας. Εκεί, θα λάβει αξιολόγηση από κοινωνικό λειτουργό, ειδικό παιδαγωγό και εργοθεραπευτή, οι οποίοι θα εντάξουν μια έκθεση, με οδηγίες εξατομικευμένες στις ανάγκες του κάθε παιδιού. Αργότερα, μπορούν να τις παραδώσουν στο εκάστοτε σχολείο, όπου ο δάσκαλος θα τις διαβάσει και θα δράσει ανάλογα.
