Κανένας γονιός (απ' όσους έχω γνωρίσει) δεν θα ονειρευόταν ποτέ να διδάξει στο παιδί του ότι ο βιασμός είναι ok. Αλλά κάθε μέρα, με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, πολλοί γονείς συμβάλλουν στην κουλτούρα του βιασμού και τα παιδιά μας υποφέρουν απ'αυτό.
Ως μητέρες και πατέρες, μάλλον, δεν μιλάμε άμεσα για βιασμό στα παιδιά, τουλάχιστον όχι μέχρι να μεγαλώσουν. Αλλά εξακολουθούμε να στέλνουμε μηνύματα σχετικά με το σεξ και τη συναίνεση συνέχεια. Εξαιτίας αυτού, πρέπει να βεβαιωθούμε ότι δεν τους διδάσκουμε κάποια πολύ επικίνδυνα μαθήματα, έστω και "κατά λάθος".
Ορίστε 6 (πολύ συνηθισμένοι) τρόποι που συμβάλουμε στην κουλτούρα του βιασμού και τι πρέπει να κάνουμε αντί για αυτό:
1. Λέμε στα παιδιά μας ότι «τα αγόρια είναι αγόρια».
Ως μαμά πολύ ζωηρών αγοριών, γνωρίζω ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν εννοούν κάτι κακό, όταν λένε ότι «τα αγόρια είναι αγόρια», αλλά αυτή η φράση χρησιμοποιείται μόνο και μόνο για να δικαιολογεί την κακή συμπεριφορά, όπως το να χτυπάει άλλα παιδιά ή να καταστρέφει πράγματα. Τι σημαίνει να είναι κανείς αγόρι, δηλαδή; Ότι μπορεί να χτυπάει, να βαράει και να δέρνει;
Η αλήθεια είναι ότι τα αγόρια είναι απολύτως ικανά να σέβονται τα σώματα, την ιδιοκτησία και το χώρο των άλλων ανθρώπων. Αλλά κάθε φορά που μας ακούν να δικαιολογούμε την κακή συμπεριφορά τους ως μέρος της "αγορίστικης" ζωής τους, μαθαίνουν ότι δεν είναι μόνο πάνω από τους κανόνες, αλλά και ότι τα αγόρια δεν μπορούν να ελέγξουν τις παρορμήσεις τους.
Αυτό το μήνυμα θα κολλήσει στο μυαλό τους, καθώς μεγαλώνουν κι αρχίζουν να έχουν σεξουαλικές επιθυμίες. Ως γονείς δεν επιτρέπεται να παθαίνουμε σοκ όταν τα αγόρια αισθάνονται ότι έχουν το δικαίωμα να παρενοχλούν σεξουαλικά τους άλλους (είτε πρόκειται για βιασμό είτε για σεξουαλική παρενόχληση), αφού τους λέμε σ'όλη τους τη ζωή ότι είναι πάνω από τους κανόνες, επειδή είναι αγόρια.
2. Αναγκάζουμε τα παιδιά να αγκαλιάζουν και να φιλούν άλλους ανθρώπους.
Πολλοί γονείς έχοντας καλές προθέσεις και πολλή αγάπη λένε στα παιδιά τους να δώσουν σε έναν φίλο ή έναν συγγενή μια αγκαλιά χωρίς να εξετάσουν εάν το παιδί τους θέλει πραγματικά να το κάνει αυτό. Αυτό στέλνει το επικίνδυνο μήνυμα ότι η συναίνεση μπορεί να καταπατείται/παραμερίζεται ή να μην έχει καθόλου σημασία.
Αντί αυτού, προτείνετε μερικούς διαφορετικούς τρόπους να χαιρετήσετε ή να αποχαιρετήσετε τους αγαπημένους σας. Εγώ για παράδειγμα ρωτάω τα παιδιά μου:
"Θέλετε να δώσετε στην γιαγιά μια αγκαλιά, ένα κόλα πέντε ή να πείτε αντίο;"
Τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν, από την αρχή της ζωής τους, ότι η συναίνεση έχει σημασία. Τεράστια σημασία.
3. Ρωτάτε, "Τι του 'κανες και σε χτύπησε;"
Αυτό είναι δύσκολο, ειδικά για τους γονείς με δύο παιδιά και πάνω. Τα αδέρφια συχνά τσακώνονται μέχρις ότου κάποιο από τα δύο χάσει την ψυχραιμία του κι επιτεθεί στο άλλο.
Κάθε φορά που ρωτάτε: "Τι του'κανες και σε χτύπησε;" διδάσκετε τόσο στο θύμα όσο και στον θύτη ότι ένα άτομο μπορεί ν'αναγκάσει κάποιο άλλο να κάνει μια κακή επιλογή.
Μεταβιβάζετε την ευθύνη απ'τον θύτη στο θύμα. Είναι το ίδιο μήνυμα που περνάμε ως κοινωνία όταν ρωτάμε: "Τι φορούσες όταν σε βίασαν;".Πρέπει πάντα να υπενθυμίζετε στα παιδιά ότι το αν θα χρησιμοποιήσουν βία ή θα βλάψουν κάποιον άλλο είναι επιλογή τους. Κανείς δεν μπορεί να τα αναγκάσει να ασκήσουν βία, ακόμη και με ενοχλητικές ή προσβλητικές λέξεις.
4. Διδάσκοντας τα παιδιά ότι τα αγόρια χτυπούν τα κορίτσια επειδή τους αρέσουν.
Δεν έχει σημασία αν το παιδί σας είναι κορίτσι ή αγόρι. Είναι σημαντικό να μάθουν από νωρίς ότι το να χτυπάς ή να πληγώνεις κάποιον για να αποσπάσεις την προσοχή του δεν είναι ποτέ εντάξει. Σε καμία περίπτωση δεν είναι τρόπος να δείξουμε σε κάποιον ότι μας αρέσει.
Αν το παιδί σας σας πει πως κάποιο άλλο παιδί το χτύπησε/τραυμάτισε κλπ. δεν πρέπει ποτέ να ξεστομίσετε την φράση:
"Σ'ενοχλεί/πειράζει/χτυπάει επειδή του αρέσεις". Ενισχύει την ιδέα ότι η αγάπη ισοδυναμεί με πόνο και ότι είναι ok να βλάπτουμε άλλους. Όχι μόνο θα μπορούσε αυτό να συμβάλει αρνητικά στις ερωτικές σχέσεις που θα αναπτύξουν αργότερα, αλλά διδάσκει, επίσης, στα παιδιά ότι η δική τους επιθυμία για προσοχή είναι πιο σημαντική από τα συναισθήματα του ατόμου που τους αρέσει.
Αν αυτό δεν είναι κουλτούρα βιασμού, τότε δεν ξέρω τι είναι. Διαβάστε τη συνέχεια στην επόμενη σελίδα5. Υποβαθμίζοντας οποιοδήποτε κορίτσι ή γυναίκα - π.χ για το ντύσιμό του -μπροστά στα παιδιά.
Ως γονείς, πάντα διδάσκουμε στα παιδιά, ακόμα και όταν δεν το γνωρίζουμε. Πάντα. Τα παιδιά μας ακούν τα λόγια μας και ανακαλύπτουν, πώς αυτά που λέμε, ισχύουν σ'αυτά.
Αν τα παιδιά μας μας ακούσουν να δικαιολογούμε τον βιασμό ή τη σεξουαλική επίθεση μ'ο ποιονδήποτε τρόπο, θα ενσωματώσουν αυτό το μήνυμα. Αν σας ακούσουν επίσης να υποβαθμίζετε τις γυναίκες για τη σεξουαλικότητα ή την ενδυμασία τους θα το θυμούνται κι αυτό.
Μπορεί ν'αρχίσουν να πιστεύουν ότι υπάρχουν περιστάσεις στις οποίες τα άτομα αξίζουν να βιαστούν ή να δεχθούν επίθεση. Ή μπορεί ν'αρχίσουν να πιστεύουν ότι έχουν το δικαίωμα να διαπράξουν βιασμό ή σεξουαλική επίθεση, αν το θύμα "φαίνεται" να τ'αξίζει. Το δικαιολογούν κιόλας, λέγοντας ότι μια γυναίκα έκανε "τσουλίστικη" επιλογή ή ένας άντρας "φαινόταν ομοφυλόφιλος". Είναι λάθος. Κάθε φορά. Πάντα.
Όταν μιλάμε για βιασμό κι επίθεση, υπενθυμίστε στα παιδιά σας ότι κανείς ποτέ δεν πρέπει να ζει έναν βιασμό. Καμιάς δεν "τα ήθελε ο κώλος της". Τίποτα και κανένας δεν μπορεί ν'αναγκάσει κάποιον να βιάσει, συμπεριλαμβανομένου του μεθυσμένου ή του μαστουρωμένου. Η ευθύνη για έναν βιασμό, πάντα, αφορά και βαραίνει αποκλειστικά τον βιαστή.
6. Η ενίσχυση της ιδέας ότι τα κορίτσια πρέπει να είναι "αγνά".
Πολλά κορίτσια σήμερα διδάσκονται ότι η αξία τους έγκειται στην «αγνότητά» τους (δηλαδή την παρθενιά ή τη σεμνότητα) σε μια εποχή που αυτό δεν σημαίνει, πλέον, απολύτως τίποτα. Τα κορίτσια αναμένεται να παραμείνουν παρθένες μέχρι το γάμο, παρά το γεγονός ότι το 95% των Αμερικανών κάνουν σεξ πριν απ'το γάμο. Ακόμη και οι Ευαγγελικοί έχουν προγαμιαίο σεξ σε ποσοστό 80%, παρά την προπαγάνδα που επιμένει ότι οι γυναίκες πρέπει να παραμένουν «αγνές» για το γάμο.
Το να λέτε σε μια κοπέλα ότι η παρθενιά/σεμνότητά της είναι καθοριστικό μέρος της καλοσύνης της, είναι επικίνδυνη για πολλούς λόγους, συμπεριλαμβανομένης της ζημιάς που προκαλείται σε κορίτσια και γυναίκες που έχουν κακοποιηθεί ή υποστεί σεξουαλική εκμετάλλευση. Όπως εξήγησε η επιζήσασα από απαγωγή και βιασμό Elizabeth Smart, η έμφαση στην αγνότητα εμποδίζει τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης και βιασμού απ'το να δραπετεύσουν ή να ζητήσουν βοήθεια.
Η Marnie Goldenberg, σύμβουλος υγείας και εκπαιδευτικός σεξουαλικής υγείας, λέει ότι για τους έφηβους, η προσπάθεια να συνδεθεί το σεξ με την αγάπη μπορεί, πραγματικά, να γίνει παγίδα.
Τα κορίτσια διδάσκονται ότι η αγάπη θα τα κρατά πάντα σεξουαλικώς ασφαλή, κάτι που απλά δεν είναι πάντα αλήθεια.
"Αν εγώ, ως έφηβη, αισθάνομαι υποχρεωμένη ν'αναγνωρίσω την σφοδρή επιθυμία που νιώθω (που είναι απολύτως εύλογη), ως αγάπη, εμποδίζω την ικανότητά μου να κατανοώ, να επικοινωνώ και να ενεργώ σύμφωνα με τα ενδιαφέροντά μου". Μ'άλλα λόγια, αν τα παιδιά μας αισθάνονται ότι έχουν την εξουσία/δύναμη ν'αναγνωρίζουν τη λαγνεία ως επιθυμία (χωρίς να χρειάζεται να την μετατρέψουν σε ρομαντική αγάπη), μπορούν ν'αποφασίσουν καλύτερα αν το σεξ είναι σωστό γι'αυτά.
Η Goldenberg εξηγεί ότι μερικά αγόρια εκμεταλλεύονται ακόμη και το γεγονός ότι έχουμε μάθει στα κορίτσια να συγχέουν την αγάπη με την ασφάλεια και τα χειραγωγούν για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη τους.
Η ιδέα ότι ο γάμος κι η αγάπη, είναι προαπαιτούμενα για το ηθικό σεξ, απορρίπτει, επίσης, τα κορίτσια που δεν είναι "αγνά" κι άρα δεν αξίζουν την προστασία της κοινωνίας από την κακοποίηση και τον βιασμό.
Και τα παιδιά μας δεν αξίζουν τέτοιου είδους "διδάγματα".
Απόδοση και Επιμέλεια : Έλενα Θάνου, goodmenproject.com
