Πώς να μιλήω στο παιδί για το cyberbullying; Πώς θα αναγνωρίσω τα σημάδια και πώς θα προσεγγίσω με ενσυναίσθηση τη συζήτηση;
Η Unicef σε συνεργασία με τον Dr. Sameer Hinduja, συν-διευθυντή του Cyberbullying Research Center εξηγεί όλα όσα χρειάζονται οι γονείς για να αντιμετωπίσουν το Cyberbullying.
Ποιοι είναι οι πιο συνηθισμένοι τύποι cyberbullying;
Tο cyberbullying μπορεί να πάρει πολλές μορφές, όπως:
- αποκλεισμός από μια ομαδική συνομιλία
- λήψη μηνυμάτων ακόμα κι όταν το παιδί έχει ζητήσει να σταματήσουν
- απειλές μέσω sms ή μηνυμάτων
- ανάρτηση προσβλητικών σχολίων ή χαρακτηρισμών στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένων όσων σχετίζονται με εμφάνιση, φυλή, χρώμα, σεξουαλικό προσανατολισμό, θρησκεία ή αναπηρίες
- διάδοση φημών στο διαδίκτυο
- διαδικτυακή παρακολούθηση
- κοινοποίηση προσωπικών πληροφοριών χωρίς άδεια
Πώς διαφέρει το cyberbullying από το bullying πρόσωπο με πρόσωπο;
Tο cyberbullying συμβαίνει στο διαδίκτυο και έτσι έχει τη δυνατότητα να φτάσει σε πολύ μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων, αυξάνοντας την ένταση της βλάβης.
H δημόσια και μόνιμη φύση του διαδικτυακού περιεχομένου ενισχύει τον ψυχολογικό αντίκτυπο – όταν ντροπιαστικό υλικό κυκλοφορεί στα social media, μπορεί να το δουν εκατοντάδες ή και χιλιάδες συνομήλικοι, γεγονός που εντείνει το αίσθημα ντροπής και αδυναμίας. επιπλέον, το "αόρατο" πρόσωπο του διαδικτυακού εκφοβισμού δημιουργεί τεράστια ανασφάλεια, καθώς το παιδί μπορεί να μη γνωρίζει ποιος είναι ο θύτης. αυτό αυξάνει το κοινωνικό άγχος και την απομόνωση.
Έρευνες δείχνουν ότι οι έφηβοι που στοχοποιούνται από cyberbullying αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψης, άγχους, μοναξιάς, αυτοκτονικής συμπεριφοράς αλλά και σωματικά συμπτώματα όπως πόνο, κούραση ή δύσπνοια. Κι επειδή πολλοί ενήλικες άργησαν να ανταποκριθούν σοβαρά στο cyberbullying, τα παιδιά μπορεί να αισθάνονται ότι δεν υπάρχουν συνέπειες για αυτούς που το προκαλούν.
Ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια ότι το παιδί μου υφίσταται cyberbullying;
Τα παιδιά μπορεί να γίνουν πιο απομονωμένα ή να δείχνουν αναστατωμένα συναισθηματικά μετά τη χρήση συσκευών. μπορεί επίσης να δείτε αλλαγές στον ύπνο ή στη διατροφή τους, καθώς και απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που αγαπούσαν.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, το παιδί μπορεί να εκφράσει απελπισία ή ανησυχητικές σκέψεις, να αναζητά περισσότερο χρόνο με τους γονείς αντί με φίλους ή να ζητά συχνά να λείψει από το σχολείο. συνολικά, μια εμφανής αλλαγή στη διάθεση, στη συμπεριφορά ή στην ανοιχτότητα για το τι κάνει στο διαδίκτυο μπορεί να είναι ένδειξη ότι βιώνει cyberbullying.
Πώς μπορώ να μιλήσω στο παιδί μου για το cyberbullying;
Δημιουργήστε ένα περιβάλλον όπου το παιδί νιώθει ασφάλεια και άνεση να σας μιλήσει για οτιδήποτε το ανησυχεί στο διαδίκτυο. ενθαρρύνετε τον ανοιχτό διάλογο και συζητήστε καθημερινές εμπειρίες που δείχνουν θετικές ή αρνητικές ψηφιακές συμπεριφορές. ρωτήστε τι παρατηρεί στους φίλους του και στο σχολείο, πριν ρωτήσετε απευθείας για τον εαυτό του. προσπαθήστε να έχετε τέτοιες συζητήσεις συχνά.
Μικρά παιδιά:
- Κρατήστε τη συζήτηση απλή και ανάλογη της ηλικίας. εξηγήστε ότι cyberbullying σημαίνει "όταν κάποιος είναι κακός ή πληγώνει κάποιον στο διαδίκτυο".
- Μιλήστε για το τι σημαίνει σεβασμός σε όλες τις μορφές του.
- Τονίστε βασικούς κανόνες ασφαλείας, όπως να μη μοιράζονται προσωπικές πληροφορίες και να ενημερώνουν έναν ενήλικα αν κάτι τους κάνει να νιώσουν άσχημα.
- Βεβαιώστε τα παιδιά ότι δεν φταίνε ποτέ αν βιώσουν κάτι αρνητικό online.
Παιδιά 10-13 ετών:
- αυτή η ηλικία είναι όπου το cyberbullying συχνά κορυφώνεται, καθώς αρχίζουν να χρησιμοποιούν τα social media πιο ανεξάρτητα.
- κάντε τακτικές συζητήσεις για τις εμπειρίες τους στο διαδίκτυο με ήρεμο και μη επικριτικό τρόπο.
- δείξτε τους πώς να μπλοκάρουν, να αναφέρουν και να κρατούν αποδείξεις (screenshot).
- εξηγήστε τη σημασία της "ψηφιακής φήμης" και ότι ό,τι αναρτούν μπορεί να έχει συνέπειες στην πραγματική ζωή.
- δημιουργήστε μαζί σαφείς κανόνες και συνέπειες για τη χρήση της τεχνολογίας.
έφηβοι 14-18 ετών:
- βοηθήστε τους να εξασκήσουν κοινωνικές δεξιότητες ώστε να χειρίζονται καταστάσεις ανεξάρτητα, ενώ κρατάτε ανοιχτή επικοινωνία.
- συζητήστε για τις νομικές συνέπειες του cyberbullying στην περιοχή σας και τι μπορεί να σημαίνει αυτό στο σχολείο ή και σε ποινικό επίπεδο.
- ενθαρρύνετέ τους να υποστηρίζουν συμμαθητές και να αναγνωρίζουν πότε χρειάζεται παρέμβαση ενηλίκου.
- σεβαστείτε την ανάγκη τους για ιδιωτικότητα, αλλά μείνετε παρόντες στη διαδικτυακή τους ζωή με τρόπο μη επικριτικό.
Τι να κάνω αν νομίζω ότι το παιδί μου πέσει θύμα cyberbullying;
Πρώτα απ’ όλα, διασφαλίστε ότι το παιδί νιώθει και είναι ασφαλές. δείξτε άνευ όρων στήριξη, αλλιώς μπορεί να μη σας ξανανοιχτεί. μιλήστε μαζί του και ακούστε το.
- μάθετε με λεπτομέρεια τι έγινε και σε ποιο πλαίσιο. αν πρόκειται για cyberbullying, κρατήστε αποδείξεις (screenshot, screen recording). σημειώστε λεπτομέρειες όπως τοποθεσία, συχνότητα, σοβαρότητα, εμπλοκή τρίτων ή μάρτυρες. αν εμπλέκεται συμμαθητής, αυτά τα στοιχεία θα βοηθήσουν στη συνεργασία με το σχολείο ή/και με την πλατφόρμα.
- ελέγξτε αν το σχολείο έχει πολιτική κατά του bullying και αν καλύπτει το cyberbullying. τα παιδιά έχουν δικαίωμα σε ασφαλές μαθησιακό περιβάλλον και τα σχολεία έχουν την ευθύνη να το εξασφαλίζουν.
- κρατήστε ανοιχτή, ειλικρινή επικοινωνία με το παιδί, ώστε να έρχεται σε εσάς όποτε νιώθει κάτι δυσάρεστο online.
Πώς να μιλήσω ώστε να χτίσω εμπιστοσύνη και όχι να το κάνω να νιώθει ότι φταίει;
Δείξτε στο παιδί ότι είστε δίπλα του και ότι δεν έχει ευθύνη για ό,τι συνέβη. ακούστε τι έχει να σας πει. συχνά θέλει απλώς να ακουστεί και να νιώσει ότι το καταλαβαίνετε.
Σκεφτείτε μαζί τρόπους για το πώς μπορεί να ζητήσει βοήθεια και πώς μπορείτε να το στηρίξετε. θυμίστε του ότι έχει έλεγχο πάνω στις διαδικτυακές του εμπειρίες: μπορεί να μπλοκάρει, να κάνει σίγαση ή να αναφέρει χρήστες που το πληγώνουν. κάθε μεγάλη πλατφόρμα και παιχνίδι έχει τέτοιες λειτουργίες.
Ενθαρρύνετέ το να αναφέρει στην πλατφόρμα ή στο παιχνίδι άτομα που χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να προσβάλλουν ή να απειλούν. τέτοιες συμπεριφορές παραβιάζουν τους κανόνες χρήσης, και οι εταιρείες μπορούν να αφαιρέσουν περιεχόμενο ή να μπλοκάρουν λογαριασμούς.
Τι να μην κάνετε, ακόμη κι αν το ένστικτό σας λέει να παρέμβετε αμέσως;
Προσπαθήστε να μην αντιδράσετε υπερβολικά. παραμείνετε ψύχραιμοι και σε έλεγχο, είτε σας ενημερώσει το σχολείο, είτε το παιδί σας βρει το θάρρος να σας μιλήσει. κατανοήστε όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες. αναγνωρίστε την εμπειρία του παιδιού και ρωτήστε τι θα ήθελε να συμβεί για να προχωρήσει.
Πότε πρέπει να ζητήσω τη βοήθεια ενός ειδικού ψυχικής υγείας;
Αν το παιδί δυσκολεύεται συναισθηματικά, ψυχολογικά ή σωματικά και τα συμπτώματα δεν υποχωρούν μέσα σε 1-2 ημέρες, αναζητήστε άμεσα υποστήριξη από ειδικό ψυχικής υγείας ή τον οικογενειακό γιατρό. οποιαδήποτε συμπεριφορά, ακόμη και ήπια, μπορεί να έχει σοβαρές ψυχολογικές συνέπειες, ανάλογα με το πλαίσιο και την έλλειψη υποστήριξης.
