Οι σημερινοί γονείς έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε εικόνες τέλειας γονεϊκότητας. Φωτογραφίες στο Instagram με παιδιά που φορούν όμορφα, καθαρά ρούχα και παίζουν μαζί με τους γονείς τους σε ζεστά και στιλάτα χαλιά. Από την άλλη έχουμε επίσης συνηθίσει να διαβάζουμε τίτλους με πιεστικούς κανόνες και συμβουλές για γονείς, τίτλους ανατριχιαστικών ειδήσεων για κακοποιήσεις, βία και θανάτους. Και τίποτα από όλα αυτά δεν είναι ακριβώς η αλήθεια μας. Είναι οι φόβοι μας και οι στόχοι μας, όλα όσα μας έχουν δημιουργήσει άλλοι ως φόβους και ως στόχους. Και κάπως έτσι απομακρυνόμαστε ολοένα και πιο πολύ μακριά από αυτό που θέλουμε και αυτό που μπορούμε: Να δημιουργήσουμε ένα ασφαλές περιβάλλον για να μεγαλώσουμε υγιή παιδιά που θα γίνουν αυτόνομοι και ευτυχισμένοι ενήλικες.
Οι λόγοι που μας δημιουργούν φοβίες και στόχους που δυσκολεύουν τον ρόλο μας ως γονείς είναι εμφανείς σε κάποιους, διαφορετικοί για κάποιους άλλους. Η ουσία είναι, όμως, πως ό,τι κι αν πιστεύει ο κάθε γονιός, όλοι θέλουμε το ίδιο πράγμα κι ας το ξεχνάμε.
Το περιοδικό The New Yorker μας το θύμισε με την πιο απλή εικόνα.
Δεν είναι τυχαία ένα από τα πιο επιδραστικά περιοδικά παγκοσμίως. Τα εξώφυλλά του αποτυπώνουν μια ολόκληρη εποχή και συζητιούνται ευρέως για τα μηνύματα που εκπέμπουν. Είναι εξώφυλλα που σχολιάζουν την κοινωνία, την καθημερινότητα, την πολιτική, τη γονεϊκότητα, την τέχνη. Και στις 6 Οκτωβρίου 2025 αποφάσισε να κυκλοφορήσει με μια υπέροχη εικόνα του R. Kikuo Johnson με τίτλο "Free Play". Μια απλή σκηνή: δύο γονείς βλέπουν το παιδί τους να παίζει μόνο του με ένα χαρτόκουτο.
Ο σκιτσογράφος αποτύπωσε μια από τις πιο αυθεντικές χαρές που απολαμβάνουν οι νέοι γονείς: Να παρατηρούν το παιδί τους να παίζει πραγματικά ελεύθερα.
Όπως αναφέρει το περιοδικό, καθώς ο Johnson ετοιμαζόταν να γίνει πατέρας, ανησυχούσε – όπως τόσοι από εμάς – ότι το μικρό διαμέρισμά τους στο Μπρούκλιν δεν θα ήταν "αρκετό". Κι αυτό ήταν πριν εμφανιστούν τα δώρα και τα αμέτρητα "εκπαιδευτικά" παιχνίδια που η καταναλωτική κουλτούρα μάς πείθει πως χρειαζόμαστε. Κι όμως, στο εξώφυλλο υπάρχει μόνο ένα παιδί στο πάτωμα, βυθισμένο στον δικό του κόσμο. Χωρίς οθόνες. Χωρίς φωνές ενηλίκων που εξηγούν τι να κάνει. Μόνο του περιτριγυρισμένο από πολλά παιχνίδια επιλέγει να παίξει με ένα απλό κουτί.
Ένα κουτί είναι αρκετό. Ίσως και απαραίτητο.
Το ελεύθερο παιχνίδι ως θεμέλιο της παιδικής ανάπτυξης
Όσοι γονείς έχουν καταφέρει να σταματήσουν για λίγο τα deadlines, τα πρέπει, την υπερανάλυση, τις φωνές... το έχουν συνειδητοποιήσει: Τα παιδιά δεν χρειάζονται συνεχή καθοδήγηση, υπερδιέγερση ή επίβλεψη. Χρειάζονται χώρο, χρόνο και ενήλικες που τους εμπιστεύονται.
Θυμάσαι τότε που έδωσες ένα δώρο στο παιδί κι εκείνο έπαιζε με το περιτύλιγμα; Ή τότε που του πήρες ένα εκπαιδευτικό παιχνίδι κι εκείνο έπαιζε με τη ξύλινη κουτάλα που βρήκε στο συρτάρι;
Το εξώφυλλο του New Yorker ένας τρυφερός φόρος τιμής σε μια μορφή παιχνιδιού που βλέπουμε καθημερινά. Το παιχνίδι που δεν κοστίζει. Το παιχνίδι που γεννιέται από τα πιο απλά υλικά: Μια ξύλινη κουτάλα, ένα κουτί από χαρτόνι, ένα κουκουνάρι. Τα "παιχνίδια" που αφήνουν χώρο για φαντασία, για εξερεύνηση, για δημιουργικότητα.
Τι μας θυμίζει το "Free Play" του New Yorker
Στο παιχνίδι δεν υπάρχει βιασύνη. Όταν τα παιδιά παίζουν ανακαλύπτουν τον κόσμο με τον δικό τους ρυθμό. Δεν υπάρχει πρόγραμμα, ούτε οδηγίες, ούτε πρέπει. Κι αυτό, για την παιδική ηλικία, είναι δώρο ανεκτίμητο.
Σε μια κοινωνία που δεν εκτιμά ιδιαίτερα την αυτονομία των παιδιών, χρειάζεται οι γονείς να θυμόμαστε ότι
- τα παιδιά δεν χρειάζονται πολλή παρέμβαση.
- το "βαριέμαι" δεν είναι απειλή αλλά πρόσκληση.
- η μοναχική εξερεύνηση συχνά δεν σημαίνει μοναξιά αλλά ελευθερία.
Ειδικά όταν μας ρωτούν:
- "Γιατί δεν του δίνεις περισσότερα παιχνίδια;"
- "Γιατί δεν το διασκεδάζεις;"
- "Γιατί το αφήνεις να παίζει μόνο του;"
Γιατί το καλύτερο παιχνίδι για τα παιδιά συμβαίνει όταν έχουν χώρο, απλότητα και χρόνο να είναι ο εαυτός τους.
Διαβάστε Επίσης
