Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον αποδοχής, κατανόησης και συναισθηματικής ασφάλειας, δεν γίνονται απλά πιο ισορροπημένοι και ευτυχισμένοι ενήλικες αλλά γίνονται και καλύτεροι γονείς, όταν έρθει η ώρα.
Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα μιας νέας μεγάλης επιστημονικής μετα-ανάλυσης που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Psychological Bulletin. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες του Oregon State University και του Utrecht University, οι οποίοι ανέλυσαν δεδομένα από 24 μακροχρόνιες μελέτες, που αφορούσαν περισσότερες από 12.000 οικογένειες.
Η παιδική ηλικία παίζει μεγαλύτερο ρόλο από την εφηβεία
Σύμφωνα με τους ερευνητές, ο τρόπος που ένα παιδί βιώνει τη γονεϊκή φροντίδα στα πρώτα χρόνια της ζωής του επηρεάζει περισσότερο το πώς θα συμπεριφερθεί αργότερα ως γονέας, σε σύγκριση με τις εμπειρίες της εφηβείας.
Παρότι η σχέση αυτή δεν είναι απόλυτα καθοριστική για κάθε άτομο, παραμένει σημαντική, γιατί ο τρόπος που γίνεται κάποιος γονέας επηρεάζεται και από πολλούς άλλους παράγοντες, όπως ο/η σύντροφός του, το περιβάλλον στο οποίο ζει και η ψυχική του κατάσταση.
Όπως εξηγεί η ψυχολόγος και συγγραφέας της μελέτης Sanne Geeraerts, σύμφωνα με το Newsweek: "Τα παιδιά που βίωσαν λίγη αποδοχή και πολλή αρνητικότητα, τείνουν να αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες όταν γίνονται γονείς".
Τα παιδιά που μεγάλωσαν με αγάπη γίνονται πιο ήρεμοι γονείς
Οι ερευνητές ξεκαθαρίζουν ότι τα παιδιά δεν αντιγράφουν μηχανικά τους γονείς τους. Πολύ απλά, ένας άνθρωπος που μεγάλωσε χωρίς αγάπη μπορεί να γίνει τρυφερός γονέας αλλά συχνά χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια.
Όπως σημειώνει η Geeraerts: "Ένας πατέρας που δεν έλαβε αγάπη μπορεί να είναι ικανός να αγαπήσει βαθιά το παιδί του. Ωστόσο, ίσως δυσκολεύεται περισσότερο επειδή του έλειψε ένα θετικό πρότυπο".
Κανείς δεν είναι καταδικασμένος να επαναλάβει τα ίδια λάθη
Σε αντίθεση με παλαιότερες έρευνες, που βασίζονταν σε αναμνήσεις ενηλίκων για τα παιδικά τους χρόνια (οι οποίες συχνά επηρεάζονται από συναισθήματα και μνήμη), η συγκεκριμένη μετα-ανάλυση βασίστηκε σε πραγματικά διαχρονικά δεδομένα.
Η έρευνα έδωσε ιδιαίτερη έμφαση και στους πατέρες, οι οποίοι ιστορικά έχουν υποεκπροσωπηθεί στις μελέτες γονεϊκότητας.
Η μελέτη επισημαίνει ότι, ακόμα κι αν κάποιος δεν μεγάλωσε σε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον, μπορεί να "σπάσει" τον κύκλο. Η Geeraerts τονίζει: "Το γεγονός ότι η γονεϊκή συμπεριφορά έχει μακροχρόνιες συνέπειες δεν σημαίνει ότι μια λάθος στιγμή θα καταστρέψει το παιδί σας. Υπάρχει πάντα η δυνατότητα διόρθωσης".
Μάλιστα, η παραδοχή ενός λάθους προς το παιδί - όπως το να πει ένας γονέας "λυπάμαι, αντέδρασα άσχημα" - όχι μόνο επανορθώνει τη σχέση, αλλά λειτουργεί και ως θετικό πρότυπο.
Πώς επηρεάζουμε τα παιδιά σε βάθος χρόνου;
Ο καθηγητής ψυχολογίας και επικεφαλής της έρευνας David Kerr υπογραμμίζει ότι οι γονείς συχνά λειτουργούν βραχυπρόθεσμα, με ορίζοντα μάλιστα λίγων δευτερολέπτων: "Οι περισσότεροι γονείς σκέφτονται: πώς θα σταματήσω αυτό που κάνει τώρα; Δεν σκέφτονται πώς η στάση τους επηρεάζει το παιδί σε βάθος χρόνου – ή ακόμη και τις επόμενες γενιές".
Το σημαντικότερο, όπως καταλήγουν οι ερευνητές, δεν είναι η τελειότητα, αλλά ένα σπίτι όπου το παιδί νιώθει ασφαλές και αγαπημένο.
Η Geeraerts συμβουλεύει τους γονείς να αφήνουν στην άκρη ό,τι τους επιβαρύνει υπερβολικά: "Αν το καθαρό σπίτι σε βοηθά να νιώθεις καλά ως γονιός, έχει νόημα. Αν όμως σε εξαντλεί, ίσως αξίζει να το χαλαρώσεις". Ένας λιγότερο αγχωμένος γονέας είναι ένας πιο ζεστός γονέας.
