Ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό και χρήσιμο συναίσθημα. Βοηθά το παιδί να αναγνωρίζει πότε κάτι δεν είναι δίκαιο ή σωστό. Ωστόσο, όταν θυμώνει συνέχεια ή ξεφεύγει από τον έλεγχο και έχει πιο επιθετική συμπεριφορά, ο θυμός είναι προβληματικός τόσο για το ίδιο το παιδί όσο και για το περιβάλλον του.
Γιατί το παιδί μου είναι τόσο θυμωμένο;
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ένα παιδί μπορεί να φαίνεται πιο θυμωμένο από άλλα παιδιά. Σύμφωνα με το βρετανικό NHS αυτοί οι λόγοι μπορεί να είναι:
- Συχνές εντάσεις ή καβγάδες μέσα στην οικογένεια
- Προβλήματα στις φιλίες
- Εκφοβισμός (bullying)
- Δυσκολίες στο σχολείο ή άγχος για εξετάσεις
- Έντονο στρες, φόβος ή ανασφάλεια
- Ορμονικές αλλαγές, ιδιαίτερα κατά την εφηβεία
Μερικές φορές ούτε εσύ ούτε το παιδί μπορείτε να καταλάβετε ακριβώς την αιτία του θυμού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι σημαντικό να το βοηθήσεις να αναγνωρίσει τα συναισθήματά του και τι τα προκαλεί.
Αντιμετωπίστε τον θυμό μαζί
Είναι σημαντικό το παιδί να νιώσει ότι είστε σύμμαχοι. Δείξε του ότι ο θυμός είναι το πρόβλημα, όχι το ίδιο.
Στα μικρότερα παιδιά, μπορείς να το κάνεις μέσα από παιχνίδι και φαντασία: Δώσε στον θυμό ένα όνομα και ζήτα τους να τον ζωγραφίσουν, π.χ. σαν ένα ηφαίστειο που ετοιμάζεται να εκραγεί.
Δείξε πώς θέλει να αντιδρά
Ο τρόπος που αντιδράς στον θυμό επηρεάζει άμεσα το πώς μαθαίνει να τον διαχειρίζεται και το παιδί.
Βοήθησέ το να αναγνωρίζει τα σημάδια του θυμού
Όσο πιο νωρίς εντοπίζει το παιδί τα σωματικά σημάδια του θυμού, τόσο καλύτερα μπορεί να τον διαχειρίζεται.
Μίλησε μαζί του για το πώς νιώθει όταν αρχίζει να θυμώνει, όπως:
- ταχυκαρδία
- ένταση στους μυς
- σφίξιμο των δοντιών
- σφίξιμο των γροθιών
- "κόμπος" στο στομάχι
Τρόποι διαχείρισης του θυμού
Όταν ανακαλύψεις μαζί με το παιδί τι προκαλεί τον θυμό του, δοκιμάστε μαζί μερικές στρατηγικές όπως:
- να μετράει μέχρι το 10
- να απομακρύνεται για λίγο από την κατάσταση
- να παίρνει αργές και βαθιές ανάσες
- να σφίγγει και να χαλαρώνει τις γροθιές του
- να μιλάει σε κάποιο άτομο που εμπιστεύεται
- να πηγαίνει σε έναν ήσυχο χώρο για να ηρεμήσει
Όταν παρατηρήσεις τα πρώτα σημάδια θυμού, πες το με ήρεμο τρόπο. Έτσι του δίνεις την ευκαιρία να εφαρμόσει τις τεχνικές που έχει μάθει.
Η σημασία της σωματικής δραστηριότητας
Η κίνηση βοηθάει σημαντικά στην εκτόνωση του θυμού και στη μείωση του άγχους ή της έντασης.
Για μεγαλύτερα παιδιά και εφήβους, ακόμα και απλές δραστηριότητες μπορούν να βοηθήσουν, όπως:
- μια μικρή βόλτα
- τρέξιμο ή περπάτημα
- ποδήλατο
Η δύναμη της θετικής ενίσχυσης
Η επιβράβευση είναι πολύ σημαντική. Να επαινείς τις προσπάθειες του παιδιού σας, ακόμα και αν είναι μικρές. Αυτό ενισχύει την αυτοπεποίθησή του και το βοηθά να πιστέψει ότι μπορεί να ελέγχει τα συναισθήματά του. Επίσης, δείχνει ότι μαθαίνετε και εξελίσσεστε μαζί.
Πότε χρειάζεται βοήθεια από ειδικό
Αν ο θυμός του παιδιού αρχίζει να γίνεται επικίνδυνος για το ίδιο ή για τους γύρω του, καλό είναι να συμβουλευτείτε:
- παιδίατρο
- σχολικό νοσηλευτή
- ψυχολόγο
Εάν κριθεί απαραίτητο, μπορεί να σας παραπέμψουν σε εξειδικευμένες υπηρεσίες ψυχικής υγείας για παιδιά και εφήβους.
