Ο συριγμός στην προσχολική ηλικία είναι ένα φαινόμενο που απασχολεί ολοένα και περισσότερους γονείς και παιδίατρους, καθώς αρκετά παιδιά εμφανίζουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια δύσπνοιας και βρογχόσπασμου ήδη από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους. Ποια από αυτά τα παιδιά θα εμφανίσουν τελικά βρογχικό άσθμα στη σχολική ηλικία και ποια όχι;
Ο παιδίατρος Κυριάκος Δουλγέρης αναλύει σε ανάρτησή του τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου, εξηγώντας με απλό και κατανοητό τρόπο ποιοι είναι οι προγνωστικοί δείκτες που πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς, καθώς και πότε χρειάζεται αυξημένη επαγρύπνηση και παρακολούθηση.
"Ένας σημαντικός αριθμός παιδιών σήμερα εμφανίζει συριγμό στη προσχολική ηλικία και αρκετοί γονείς είναι εξοικειωμένοι στη χρήση εισπνεόμενων φαρμάκων με μάσκα! Ποια από τα παιδιά αυτά είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν αργότερα παιδικό άσθμα; Ποιοι είναι οι γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες κινδύνου; Σε ποια παιδιά θα πρέπει να εστιάσουμε περισσότερο την προσοχή μας;
Για να κατανοήσουμε τι είναι το άσθμα θα ξεκινήσουμε από το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα που είναι ο συριγμός. Είναι ένας υψίσυχνος συνεχής ήχος που ακούγεται στην εκπνοή του παιδιού ακόμα και με γυμνό αυτί. Οφείλεται σε μερική απόφραξη του τραγχειοβρογχικού δέντρου. Στην προσχολική ηλικία 1 – 6 ετών πολλά παιδιά εμφανίζουν υποτροπιάζοντα επεισόδια συριγμού εκλυόμενα από ιογενείς λοιμώξεις.
Ένας αριθμός από τα παιδιά αυτά τελικά θα αναπτύξει βρογχικό άσθμα.
Το βρογχικό άσθμα είναι το συνηθέστερο χρόνιο πρόβλημα της παιδικής ηλικίας (5 – 20% των παιδιών σχολικής ηλικίας). Η νόσος παρουσιάζει μεταβλητότητα με την πάροδο της ηλικίας και στα περισσότερα παιδιά παρέρχεται πριν το τέλος του δημοτικού.
Δυστυχώς τα διαγνωστικά εργαλεία που έχουμε για το άσθμα στην πρώιμη παιδική ηλικία (κάτω των 4 ετών) είναι περιορισμένα καθώς οι μικροί ασθενείς είναι δύσκολο να συνεργαστούν για να γίνουν οι απαραίτητες πνευμονικές δοκιμασίες.
Ποια παιδιά θα αναπτύξουν άσθμα;
Το ποσοστό των παιδιών με επεισόδια συριγμού στην προσχολική ηλικία που τελικά θα αναπτύξουν άσθμα είναι μεγάλο. Υπολογίζεται ότι ένα 40% από τα παιδιά που στην νηπιακή ηλικία παρουσιάζουν συριγμό στα πλαίσια των κοινών ιώσεων θα εξακολουθήσει να έχει υποτροπιάζοντα επεισόδια συριγμού και μετά τα 6 χρόνια ζωής.
Υπάρχουν πολλοί αρνητικοί προγνωστικοί παράγοντες σχετιζόμενοι με την ανάπτυξη άσθματος. Ωστόσο επειδή το άσθμα προκαλείται από την αλληλεπίδραση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων δεν μπορούμε να εντοπίσουμε έναν και μοναδικό παράγοντα που να ευθύνεται για την ανάπτυξη αυτού.
Οι πιο σημαντικοί αρνητικοί προγνωστικοί δείκτες είναι :
1. Η ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΒΑΡΥΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΣΥΡΙΓΜΟΥ
Είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας στην προσχολική ηλικία και σημαίνει ότι το παιδί κατά πάσα πιθανότητα θα έχει το ίδιο πρόβλημα και στη σχολική ηλικία και άρα άσθμα.
Τα επεισόδια καταγράφονται πάντα στο βιβλιάριο του παιδιού καθώς και η αγωγή που χρησιμοποιήθηκε. Τα παιδάκια με σημαντικό αριθμό επεισοδίων συριγμού θα πρέπει μετά τα 4 έτη να επισκεφθούν παιδοπνευμονολόγο για να γίνουν οι απαραίτητες δοκιμασίες.
2. ΟΙ ΙΟΓΕΝΕΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ
Σε ένα μεγάλο αριθμό μελετών σε παιδιά με συριγμό στην προσχολική ηλικία, αναδείχτηκε ως ο ισχυρότερος αρνητικός παράγοντας για την ανάπτυξη άσθματος, η ύπαρξη επεισοδίου συριγμού το μήνα Σεπτέμβριο. Είναι ο μήνας όπου τα παιδιά προσχολικής ηλικίας κολλάνε μαζικά τον ρινοιό (ιός του κοινού κρυολογήματος). Τι σημαίνει αυτό;;
Σημαίνει πως ενώ τα περισσότερα παιδιά περνάνε τη λοίμωξη του ρινοιού ήπια (φαρυγγαλγία, καταρροή, δέκατα), υπάρχουν παιδιά με γενετικό υπόβαθρο στα οποία επάγεται αντιδραστικά και συριγμός (βρογχόσπασμο, δύσπνοια).
Τα παιδιά που αναπτύσσουν βρογχόσπασμο μετά από απλή λοίμωξη από ρινοιό θεωρούνται υψηλού κινδύνου για την ανάπτυξη άσθματος αργότερα στη ζωή τους.
Από την άλλη ένας άλλος πολύ γνωστός ιός, ο RSV, ο οποίος προκαλεί βρογχιολίτιδα στα βρέφη και ευθύνεται για πολλές νοσηλείες δεν φαίνεται να σχετίζεται άμεσα με την εγκατάσταση βρογχικού άσθματος στο μέλλον.
3. Η ΑΛΛΕΡΓΙΚΗ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ
Η αλλεργική ευαισθητοποίηση (ατοπικό υπόβαθρο) είναι γνωστός παράγοντας κινδύνου. Όσο πιο νωρίς βλέπουμε στη ζωή ενός παιδιού τροφική αλλεργία και ατοπική δερματίτιδα τόσο πιθανότερο είναι να αναπτύξει αργότερα στη ζωή του άσθμα. Ειδικά αν το παιδί αυτό παρουσιάζει και επεισόδια συριγμού στην προσχολική ηλικία.
Ιδιαίτερος προγνωστικός δείκτης είναι η ολική IgE ορού η οποία όταν είναι αυξημένη (>60 KU/L) σε παιδιά προσχολικής ηλικίας σχετίζεται με την ανάπτυξη άσθματος αργότερα. Βοηθητικός αιματολογικός δείκτης είναι και τα αυξημένα ηωσινόφιλα, έχουν όμως χαμηλή ειδικότητα γιατί αυξάνονται σε πολλές άλλες καταστάσεις.
4. Η ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ
Μεγάλος αριθμός μελετών "συσχέτισης γονιδιακής κλίμακας" που αναλύουν το ανθρώπινο γονιδίωμα ανέδειξαν τη συσχέτιση συγκεκριμένων γονιδιακών παραλλαγών με το άσθμα που ξεκινά από την παιδική ηλικία.
Αυτό σημαίνει πως σε οικογένειες όπου υπάρχουν γονείς ή και παππούδες που είχαν στην σχολική ηλικία βρογχικό άσθμα μπορεί να υπάρχουν παιδιά γενετικά προδιατεθειμένα να αναπτύξουν άσθμα.
Τα παιδιά με σοβαρά επεισόδια συριγμού στη προσχολική ηλικία έχουν αυξημένο κίνδυνο για βρογχικό άσθμα στη σχολική ηλικία. Η ασθματικού τύπου βρογχίτιδα σε έδαφος λοίμωξης από ρινοιό κατά το μήνα Σεπτέμβριο είναι ισχυρός προγνωστικός δείκτης για την ανάπτυξη άσθματος στη σχολική ηλικία.
Επίσης η ευαισθητοποίηση σε αλλεργιογόνα κατά την προσχολική περίοδο επηρεάζει την πιθανότητα ανάπτυξης άσθματος στη μετέπειτα σχολική ζωή. Αιματολογικοί δείκτες όπως η αυξημένη IgE και τα ηωσινόφιλα είναι χρήσιμοι για τον εντοπισμό αυτών των παιδιών.
Οι γνώσεις μας αυτές είναι πολύτιμες για να εντοπίσουμε τα παιδάκια με αυξημένες πιθανότητες εγκατάστασης άσθματος και να εφαρμόσουμε τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης και θεραπείας".
Διαβάστε Επίσης
