Η ψυχική ανθεκτικότητα στα παιδιά δεν καλλιεργείται όταν οι γονείς είναι σκληροί

Οι γονείς συνήθως θέλουν τα παιδιά τους να είναι ανθεκτικά - ικανά να ανακάμπτουν από τις αποτυχίες και να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις στην πορεία τους προς την επιτυχία ως ενήλικες.

Η «σκληρή αγάπη» (tough love) δεν είναι όμως ο τρόπος για να το πετύχομε, λέει η παιδοψυχολόγος Tovah Klein, διευθύντρια του Κέντρου Ανάπτυξης Νηπίων του Barnard College και συγγραφέας του πρόσφατα εκδοθέντος βιβλίου «Raising Resilience».

«Μία από τις παρανοήσεις [σχετικά με την ανθεκτικότητα] είναι ότι συχνά οι άνθρωποι πιστεύουν ότι χρειάζεται ένα είδος "σκληρής αγάπης". Ξέρετε: «Σήκω πάνω και κάνε αυτό»», λέει η Klein στο CNBC Make It. «Εγώ το βλέπω ως μια πιο ενσυναισθητική προσέγγιση. Μπορείς να πεις στο παιδί "Αυτό μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά θα είμαι εδώ όταν τελειώσεις"» εξηγεί.

Η οδός της σκληρής αγάπης των γονέων σημαίνει συχνά σκληρές τιμωρίες και γονείς που δεν θα ενσκήψουν στα παράπονα των παιδιών τους. Αυτή η μέθοδος μπορεί να αποτρέπει τα παιδιά από το να παραβιάζουν τους κανόνες, αλλά όταν χρησιμοποιείται στα άκρα, μπορεί να βλάψει την αυτοεκτίμηση τους και την ικανότητα να σκέφτονται μόνα τους, λένε οι ψυχολόγοι. Η αντίθετη πάλι προσέγγιση - το να προσπαθούμε να θωρακίσουμε τα παιδιά από καθετί αρνητικό- δεν θα οδηγήσει ούτε αυτή στα επιθυμητά αποτελέσματα λέει η Klein. Τα παιδιά πρέπει να βιώνουν αποτυχίες ώστε να μάθουν πώς να χειρίζονται τις δυσκολίες με ωριμότητα και να αναπτύσσουν το κίνητρο να συνεχίσουν, λέει. Αντίθετα, οι γονείς που είναι υποστηρικτικοί ό,τι κι αν συμβεί είναι πιο πιθανό να ενσταλάξουν ψυχική ανθεκτικότητα στα παιδιά. «Τους μεταδίδουν το μήνυμα: 'Σε εμπιστεύομαι ότι θα τα καταφέρεις με αυτή τη δύσκολη κατάσταση, αλλά εγώ θα είμαι εδώ ό,τι κι αν γίνει, είτε κερδίσεις, είτε χάσεις, είτε βρεθείς κάπου στη μέση. Είμαι εδώ για σένα». Μια άλλη «παρανόηση» είναι η ιδέα πως η ψυχική ανθεκτικότητα είναι έμφυτο χαρακτηριστικό ενός ανθρώπου, όταν είναι μια αρετή που πρέπει να διδάξουν οι γονείς στα παιδιά τους. Στο βιβλίο της, η Klein περιγράφει «πέντε πυλώνες ανθεκτικότητας»: από το να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να εκφράζουν τα συναισθήματα τους έως την ενίσχυση της ικανότητας να συνδέονται με τους άλλους.

Για παράδειγμα, μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να μάθουν να ρυθμίζουν τα συναισθήματά τους, ρωτώντας τα τακτικά πώς αισθάνονται και αλλά και υποστηρίζοντάς τα όταν είναι λυπημένα, θυμωμένα ή δεν αισθάνονται καλύτερα. Η άνευ όρων αποδοχή συμβάλλει στην οικοδόμηση της αυτοπεποίθησης που χρειάζονται για να είναι ανθεκτικά καθώς μεγαλώνουν και γίνονται πιο ανεξάρτητα, λέει η Klein. Και εν γενεί κάθε συμπεριφορά που τους δείχνει στην πράξη ότι δεν θα μείνουν ποτέ μόνα τους.