Γιατί στην Ελλάδα δεν αφήνουμε ποτέ τα παιδιά μας μόνα στα παιδικά πάρτι;

Η καλύτερη μου φίλη και νονά του γιου μου ζει με την οικογένειά της στην Ολλανδία. Κι επειδή γεννήσαμε με δυο μήνες διαφορά περνάμε όλες τις φάσεις της γονεϊκότητας μαζί. Κι ενώ οι περισσότερες χαρές και ανησυχίες είναι ίδιες, αρκετά "πρακτικά” ζητήματα διαφέρουν εντελώς. Όπως τα παιδικά πάρτι. Στα πρώτα γενέθλια της κόρης της συνδεθήκαμε διαδικτυακά κι αυτό που είδα με σάστισε. Η φίλη μου μαζί με 5 μωράκια 1-2 ετών (χωρίς τους γονείς τους) γύρω από το τραπέζι.

"Που είναι οι γονείς;” ρωτάω "σπίτια τους, φαντάζομαι” μου απαντάει.

Το φαινόμενο να αφήνουν οι γονείς τα παιδιά ακόμη και από ενός έτους σε πάρτι χωρίς την παρουσία τους συμβαίνει κυρίως σε χώρες της Βόρειας και Δυτικής Ευρώπης, τη Β. Αμερική και την Αυστραλία και δεν έχει να κάνει με αδιαφορία αλλά με τα διαφορετικά κοινωνικά, πολιτισμικά και θεσμικά πλαίσια.

Τι σημαίνει αυτό;

Σε χώρες όπως η Σουηδία, η Ολλανδία, ο Καναδάς ή το Ηνωμένο Βασίλειο, η αυτονομία καλλιεργείται από πολύ νωρίς. Ακόμα και τα βρέφη ενθαρρύνονται να "εξερευνούν μόνα τους”, να κοινωνικοποιούνται χωρίς συνεχή γονεϊκή παρουσία και να προσαρμόζονται σε ομάδες (π.χ. σε παιδικούς σταθμούς). Έτσι, ένα "baby party” με υπεύθυνους παιδαγωγούς ή τους γονείς του εορτάζοντα θεωρείται μια προέκταση αυτής της λογικής.

• Σε πολλές χώρες τα παιδικά πάρτι διοργανώνονται σε επαγγελματικούς χώρους με πιστοποιημένους παιδαγωγούς ή φροντιστές, πρωτόκολλα ασφαλείας, συγκεκριμένο αριθμό ενηλίκων ανά παιδί, ακόμα και υποχρεωτικές δηλώσεις γονέων. Αυτό σημαίνει ότι ο γονιός μπορεί να φύγει γνωρίζοντας πως υπάρχει δομημένο πλαίσιο εποπτείας, κάτι που στην Ελλάδα, συχνά, δεν ισχύει στον ίδιο βαθμό.
• Σε μικρότερες κοινότητες ή κοινωνίες με υψηλό βαθμό κοινωνικής εμπιστοσύνης, οι γονείς νιώθουν πιο άνετα να εμπιστευθούν άλλους ενήλικες.
• Στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες μεσογειακές χώρες, η έννοια της προσωπικής επίβλεψης και της γονεϊκής παρουσίας είναι βαθιά ριζωμένη, υπάρχει η αίσθηση ότι "αν δεν είμαι εκεί, δεν το προσέχω".
• Στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης "προστατεύω το παιδί μου” σημαίνει να του μάθω να λειτουργεί χωρίς εμένα. Στη νότια Ευρώπη, το ίδιο ρήμα σημαίνει να είμαι δίπλα του. Ουσιαστικά, μιλάμε για δύο διαφορετικές παιδαγωγικές φιλοσοφίες: Η μία επενδύει στην αυτονομία και η άλλη στη συναισθηματική ασφάλεια

Οι γονείς που αφήνουν τα παιδιά τους μόνα από μικρή ηλικία σε παιδικά πάρτι δεν το κάνουν επειδή είναι "αδιάφοροι”. Το κάνουν γιατί το κοινωνικό τους σύστημα, οι υποδομές και η παιδαγωγική τους αντίληψη το επιτρέπουν. Στην Ελλάδα, όπου η κοινότητα, η οικογένεια και η προσωπική επαφή έχουν διαφορετικό βάρος, η γονεϊκή παρουσία παραμένει μέρος της φροντίδας ακόμα και σε ηλικίες 10-11 ετών.

Πρέπει να αλλάξουμε συνήθειες στην Ελλάδα;

Η ηλικία των 9 ετών είναι μια καλή ηλικία για να διοργανώσεις ένα παιδικό πάρτι χωρίς γονείς. Ένα πάρτι με λιγότερα παιδιά και ελάχιστους γονείς (τους διοργανωτές, τους θείους ή και κάποιους φίλους της οικογένειας).

Αν ρωτήσεις όμως σε ένα μαμαδογκρούπ τους γονείς αν είναι έτοιμοι να το κάνουν, τότε θα καταλάβεις ότι οι περισσότεροι διστάζουν. "Κι αν με ζητήσει;” λένε ή "αν χτυπήσει;”. Και υπάρχει ακόμα ένα ζήτημα: Στην Ελλάδα ένα παιδικό πάρτι είναι αφορμή κοινωνικοποίησης για τους γονείς. Κάποιοι περνάνε καλά στα παιδικά πάρτι. Συζητούν με άλλους γονείς, γελάνε, χορεύουν.

Υπάρχουν αρκετοί γονείς που προτιμούν να μην κάνουν καθόλου πάρτι στο παιδί τους ή να κάνουν μόνο ένα οικογενειακό πάρτι χωρίς τους συμμαθητές επειδή δεν μπορούν να καλύψουν το κόστος. Είτε σε κάποιο παιδότοπο είτε στο σπίτι. Γιατί είναι διαφορετικό να καλέσεις 15 παιδιά και διαφορετικό να καλέσεις 15 παιδιά μαζί με 15 ή 30 (αν έρθουν κι οι δύο γονείς) ενήλικες. Κι όλοι ξέρουμε ότι το κόστος για το φαγητό και το ποτό των γονιών είναι πολύ μεγαλύτερο.

Πλέον φέρνουμε ροτόντες, παίρνουμε catering, κρασιά, καφέδες. Ενώ θα έπρεπε (μόνο) να βάζουμε μπαλόνια, να φτιάχνουμε κέικ και να στίβουμε πορτοκαλάδες.

Στα παιδικά πάρτι δεν διοργανώνουμε πλέον ένα πάρτι για παιδιά, όπως έκαναν κάποτε οι γονείς μας. Πλέον διοργανώνουμε μια μικρή "εκδήλωση” με στοιχεία που θα απολαύσουν τα παιδιά αλλά και οι γονείς. Φέρνουμε ροτόντες, παίρνουμε catering, κρασιά, καφέδες. Ενώ θα έπρεπε να βάζουμε μπαλόνια, να φτιάχνουμε κέικ ή μπόμπες και να στίβουμε πορτοκαλάδες.

Σε ποια ηλικία μπορείς να αφήσεις μόνο του ένα παιδί με ασφάλεια;

Όταν είναι μωρό ή νήπιο, το να μείνεις στο πάρτι είναι δεδομένο. Όσο όμως τα παιδιά μεγαλώνουν, αυξάνεται και η ανάγκη τους για ανεξαρτησία και η δική σου ανάγκη να πιεις έναν καφέ χωρίς να κυνηγάς μπαλόνια.

Η στιγμή που θα αφήσεις το παιδί να μείνει μόνο του στο πάρτι εξαρτάται από δύο βασικούς παράγοντες: Πόσο καλά γνωρίζεις την οικογένεια που διοργανώνει το πάρτι αλλά και από το πόσο ώριμο είναι το παιδί.

Σύμφωνα με την εκπαιδευτική ψυχολόγο Naomi Burgess, όπως αναφέρει το MumsNet, αυτοί οι δύο παράγοντες είναι σημαντικοί, ενώ αν κάποιος γονιός ανησυχεί για κάποια αλλεργία ή κάποια ειδική ανάγκη που έχει το παιδί του μπορούν να το συζητήσουν: "Μην διστάζετε να μιλήσετε ανοιχτά με τους γονείς που διοργανώνουν το πάρτι. Οι περισσότεροι θα χαρούν να συζητήσουν για τις ανάγκες του παιδιού σας και μπορεί να σας προτείνουν να μείνετε, βοηθώντας διακριτικά".

"Όσο μεγαλώνει το παιδί, τόσο περισσότερο θέλει να εκφράσει την ανεξαρτησία του και θα σου το δείξει ξεκάθαρα. Σε εκείνη τη φάση, το βασικό είναι να βεβαιωθείς ποιοι ενήλικες είναι παρόντες και ποιοι είναι οι κανόνες του πάρτι”, εξηγεί.

Δεν υπάρχει "σωστή" ηλικία για να αφήσεις το παιδί σου μόνο του σε πάρτι.Εξαρτάται από την ωριμότητά του, το περιβάλλον και το ένστικτό σου. Το σημαντικό είναι να νιώθεις ασφάλεια τόσο για σένα όσο και για εκείνο.

Μπορεί το παιδί μου να μείνει μόνο του σε πάρτι;

Κάθε παιδί είναι διαφορετικό, κάθε συνθήκη μοναδική - αλλά υπάρχουν μερικές χρήσιμες οδηγίες που μπορούν να σε βοηθήσουν να καταλάβεις αν το παιδί σου είναι έτοιμο να μείνει μόνο του στο επόμενο πάρτι. Απάντησε αυτές τις ερωτήσεις για να καταλάβεις:

• Μπορεί να εκφράσει τις ανάγκες του;
• Ξέρει να ζητήσει βοήθεια;
• Το παιδί μου είναι εξοικειωμένο με τον χώρο; Είναι ασφαλές περιβάλλον;
• Ποιο είναι το επίπεδο ωριμότητάς του;
• Νιώθει άνετα να μείνει μόνο του; Νιώθω εγώ άνετα να το αφήσω;

Τα παιδιά κάτω των 5 ετών καλό είναι να συνοδεύονται από τους γονείς τους στα πάρτι. Εξαίρεση μπορεί να γίνει μόνο αν το πάρτι γίνεται από συγγενείς και νιώθεις άνετα να έχει την επίβλεψη κάποιος άλλος ενήλικας (π.χ. η θεία ή η γιαγιά).

Πρώτη φορά σε παιδικό πάρτι μόνο του

• Όταν αφήσεις το παιδί στο πάρτι και πριν φύγεις από το σπίτι, δείξε στο παιδί ποιος είναι ο ενήλικας που μπορεί να απευθυνθεί αν χρειαστεί κάτι και πού είναι η τουαλέτα.
• Μείνε μαζί του λίγα λεπτά μέχρι να νιώσει άνετα με το περιβάλλον. Αν φύγεις πολύ γρήγορα, μπορεί να αγχωθεί.
• Συνεννοήσου από πριν με τους οικοδεσπότες για την ώρα παραλαβής και αντάλλαξε τηλέφωνα με όποιον ενήλικa επιβλέπει. Έτσι, μπορούν να σε καλέσουν αν υπάρξει κάποιο πρόβλημα, ή εσύ αν χρειαστεί να επικοινωνήσεις.
• Αν δεις ότι το παιδί θέλει να φύγει νωρίτερα, είναι ανήσυχο συνήθως είναι αποτέλεσμα υπερδιέγερσης, ζήλιας για τα δώρα ή υπερβολικής ζάχαρης. Ενημέρωσε τους οικοδεσπότες ότι, αν δουν τέτοια συμπεριφορά, είναι καλό είναι να σε καλέσουν. Αν μπορείς, πήγαινε για λίγο, πάρε το παιδί σου στην άκρη μέχρι να ηρεμήσει. Αν δεν καταφέρει να χαλαρώσει, φύγετε διακριτικά κανείς δεν θα το παρεξηγήσει.

Ίσως το παιδί σου να είναι έτοιμο να μείνει μόνο του, πριν εσύ είσαι έτοιμος να το αφήσεις. Θυμήσου πως η ανεξαρτησία είναι μάθημα ζωής για το παιδί και αυτό το μικρό βήμα είναι μια μεγάλη αρχή. Εμπιστεύσου το ένστικτό σου και πάρε την απόφαση που νιώθεις πιο σωστή για σένα και το παιδί!