Το Παιδικό & Εφηβικό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αθήνας μετρά φέτος την όγδοη διοργάνωσή του, συνεχίζοντας να αποτελεί έναν ζωντανό χώρο συνάντησης, δημιουργίας και έμπνευσης. Από τα πρώτα του βήματα, το Φεστιβάλ κατάφερε να καθιερωθεί ως σημείο αναφοράς για οικογένειες και εκπαιδευτικούς, προσφέροντας κινηματογραφικές εμπειρίες που μιλούν με ειλικρίνεια στη ματιά των παιδιών. Όπως εξηγεί η διευθύντριά του, Καλλιόπη Χαραλάμπους, στόχος του είναι να αναδείξει τη σημασία του ποιοτικού παιδικού σινεμά στην Ελλάδα και να ενισχύσει τη σχέση των νέων με την τέχνη της εικόνας.
Μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα, προβολές και δράσεις που ταξιδεύουν σε όλη τη χώρα -και πλέον και στην Κύπρο- το Φεστιβάλ έχει θέσει στο επίκεντρο τις αξίες της συμπερίληψης, της προσβασιμότητας και της εκπροσώπησης όλων των κοινωνικών ομάδων. Το πρόγραμμα "Συμπερίληψη Εν Δράσει" φέρνει κοντά μαθητές από σχολεία γενικής και ειδικής αγωγής, ενώ η νέα δράση "Όλοι στο Κάδρο" στοχεύει στη συμμετοχή ατόμων με αναπηρία στον οπτικοακουστικό τομέα, όχι μόνο ως θεατές αλλά και ως δημιουργοί.
Ένα από τα χαρακτηριστικά που κάνουν το Φεστιβάλ ξεχωριστό είναι η ζωντανή μεταγλώττιση: Mια πρωτότυπη μορφή θεάματος όπου οι ηθοποιοί ερμηνεύουν τις φωνές των χαρακτήρων επί σκηνής, ταυτόχρονα με την προβολή. Αυτή η πρακτική, που γεννήθηκε από ανάγκη στην πρώτη διοργάνωση, έχει εξελιχθεί σε σήμα κατατεθέν του Φεστιβάλ και αγαπήθηκε από μικρούς και μεγάλους.
Tο φετινό πρόγραμμα περιλαμβάνει ταινίες από όλο τον κόσμο που μιλούν με ευαισθησία για ζητήματα φιλίας, απώλειας, περιβάλλοντος και αυτογνωσίας, από το πολυεπίπεδο "Μια Καινούργια Αρχή" και το συγκινητικό "Arco", μέχρι το χειροποίητο animation "Το Μυστικό των Αηδονιών" και την τρυφερή ιστορία ενηλικίωσης "Αύριο θα είμαι Γενναίος".
Διαβάστε Επίσης
Η Καλλιόπη Χαραλάμπους μιλά στο The Mamagers για το όραμα πίσω από το Φεστιβάλ, την ανάγκη για περισσότερες παιδικές κινηματογραφικές παραγωγές στην Ελλάδα και το πώς ο κινηματογράφος μπορεί να γίνει εργαλείο συμπερίληψης και παιδείας.
Φέτος το Φεστιβάλ μετρά την 8η διοργάνωσή του. Πώς έχει εξελιχθεί το τοπίο της κινηματογραφικής παραγωγής για παιδιά αυτό το διάστημα; Ποιες χώρες πρωτοπορούν στον τομέα και τι συμβαίνει με την παραγωγή ταινιών για παιδιά στην Ελλάδα;
Είναι μεγάλη μας χαρά που το Φεστιβάλ μεγαλώνει σταθερά χρόνο με το χρόνο και μετά από οκτώ διοργανώσεις είναι ένας δυναμικός πόλος έλξης για τις οικογένειες που μας τιμούν με την παρουσία τους στις προβολές και τα εργαστήρια. Μέσα από τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουμε επιχειρούμε ακριβώς αυτό, να εξελιχθεί το τοπίο της κινηματογραφικής παραγωγής στη χώρα μας στο οποίο διαφαίνεται πια η προοπτική ανάπτυξης. Βεβαία, αυτό παίρνει χρόνο και θα χρειαστεί αρκετή προσπάθεια και θεσμική υποστήριξη με ειδικά στοχευμένες πολιτικές για να φτάσουμε στο επίπεδο των σκανδιναβικών χωρών και των χωρών της κεντρικής Ευρώπης που πρωταγωνιστούν στην παραγωγή ταινιών για παιδιά.
Παρακολουθώντας τα παιδιά στο Φεστιβάλ τα τελευταία χρόνια ποιες ταινίες θα λέγατε ότι τους αρέσουν, ποια στοιχεία θα πρέπει να περιέχουν; Ποιες ιστορίες;
Γενικά, τα παιδιά εκτιμούν τις γνήσιες, αυθεντικές ιστορίες, αυτές που τους μιλούν ισότιμα και τα κοιτούν ευθεία στα μάτια χωρίς διδακτισμό. Μια καλή παιδική ταινία δεν ωραιοποιεί τις καταστάσεις και τους ήρωες για να γίνει αρεστή στα παιδιά.
Μια ιδιαίτερη πτυχή του Φεστιβάλ είναι η ζωντανή μεταγλώττιση. Τι ακριβώς είναι και ποιος είναι ο σκοπός της;
Οι ταινίες που απευθύνονται σε παιδιά από 8 ετών και πάνω έχουν υπότιτλους: θέλουμε, ακόμα κι αν δεν προλαβαίνουν να τα διαβάσουν όλα – που δεν είναι το πιο σημαντικό στην παρακολούθηση μίας ταινίας – τα παιδιά να εκτίθενται στις διαφορετικές γλώσσες.
Για τα μικρότερα παιδιά που δε διαβάζουν υπότιτλους, η μεταγλώττιση είναι απαραίτητη. Η ζωντανή μεταγλώττιση προέκυψε από ανάγκη γιατί την πρώτη χρονιά δεν είχαμε τους πόρους να μπούμε σε στούντιο και έτσι για μένα που προέρχομαι από το θεατρικό χώρο ήταν μια πολύ οργανική λύση να κάνουμε τη "ζωντανή μεταγλώττιση" με ηθοποιούς στη σκηνή ταυτόχρονα με την προβολή να μιλούν στα ελληνικά. Δεν είχα φανταστεί τότε ότι αυτός το υβριδικό θέαμα θα έχει τόσο μεγάλη επιτυχία και θα το αγαπήσουν τα παιδιά. Πολλά φεστιβάλ στο εξωτερικό μεταγλωττίζουν ζωντανά, αλλά συνήθως η φωνή είναι κάπου κρυμμένη. Εμείς ανεβάσαμε τους ηθοποιούς στη σκηνή κάνοντας ορατή τη διαδικασία της μεταγλώττισης. Φέτος, υπάρχουν αρκετές προβολές με ζωντανή μεταγλώττιση στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ και οι περισσότερες από αυτές θα είναι συμπεριληπτικές, θα έχουν δηλαδή και διερμηνεία στην ελληνική νοηματική γλώσσα.
Το Φεστιβάλ επιδεικνύει μια ιδιαίτερη ευαισθησία σε ζητήματα συμπερίληψης, προσβασιμότητας και εκπροσώπησης όλων των κοινωνικών ομάδων. Θα μπορούσατε να μας αναφέρετε ενδεικτικά κάποιες πρωτοβουλίες;
Το Φεστιβάλ θέλει να απευθύνεται ισότιμα σε όλες τις οικογένειες και να δίνει τη δυνατότητα σε όλους να γευτούν τον μαγικό κόσμο του κινηματογράφου για παιδιά.
Το θέμα της συμπερίληψης και προσβασιμότητας είναι κατεξοχήν κοινωνικό θέμα και απαιτεί εκπαίδευση. Χρειάζεται να κάνουμε πολλά για να μας εμπιστευτεί η αναπηρική κοινότητα και να έρχεται στις προβολές και τις δράσεις μας.
Εμείς ξεκινάμε από τη μικρή ηλικία πηγαίνοντας στα σχολεία ειδικής και γενικής αγωγής με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα "Συμπερίληψη Εν Δράσει" που στόχο έχει να βάλει τα δύο κοινά στην ίδια κινηματογραφική προβολή. Μέσα σε 3 χρόνια αυτό το πρόγραμμα έχει υλοποιηθεί σε 30 σχολεία κι έχουν συμμετάσχει 600 μαθητές σε Αθήνα και περιφέρεια και με μεγάλη χαρά, φέτος ξεκινάμε την υλοποίησή του και στην Κύπρο.
Όμως πέρα από την πρόσβαση σε κοινό με αναπηρία, εμείς που απευθυνόμαστε σε νεαρά άτομα μπορούμε να συμβάλλουμε και στην ορατότητα των αναπήρων στον οπτικοακουστικό τομέα. Παλαιότερα, ένας ρόλος ατόμου με αναπηρία θα ανατίθετο σε άτομο τυπικής ανάπτυξης ή χωρίς αναπηρία που θα υποδυόταν τον ανάπηρο. Αυτό πια είναι ξεπερασμένο παγκοσμίως. Εμείς, από πέρσι συνεργαζόμαστε με την voice actress Άρια Παπανικολάου που είναι στο φάσμα του αυτισμού και θέλει να κάνει καριέρα σε αυτόν το χώρο. Με την παρουσία της στο Φεστιβάλ και δίνοντάς της κεντρικό ρόλο στις ζωντανές μεταγλωττίσεις κάναμε ακόμα ένα βήμα προς την διαμόρφωση νέων προτύπων εκπροσώπησης, ενδυναμώνοντας τα άτομα με αναπηρία ως δημιουργούς και επαγγελματίες. Η δράση "Όλοι στο Κάδρο" που εγκαινιάζεται φέτος στο φεστιβάλ έχει ακριβώς αυτό το στόχο.
Με αφορμή το αφιέρωμα στο Studio Ghibli ήθελα να σας ρωτήσω αν στο μέλλον θα υπάρχει περιθώριο για τέτοιου είδους σχολής, όπως το Ghibli ή αν θα επικρατήσει η φιλοσοφία π.χ. του Pixar, ενός αμερικάνικου και κάπως πιο απλοϊκού animation, και ως προς τις ιστορίες που διηγείται.
Δεν είμαι ειδική στο θέμα, αλλά ο κινηματογράφος και οι διάφορες σχολές του είναι γεννήματα της εποχής τους. Οι ταινίες του Studio Ghibli είναι σα να διαβάζεις λογοτεχνία, τις βλέπουμε και τις ξαναβλέπουμε και κάθε φορά ανάλογα με την κατάστασή μας ανακαλύπτουμε κάτι καινούργιο. Έχουμε το κουράγιο, τους πόρους και τη δύναμη να φτιάχνουμε τέτοιες χειροποίητες ταινίες; Είναι η εποχή μας ανοιχτή σε αμφίσημες ιστορίες στις οποίες συμπορεύονται το φως και το σκοτάδι με έναν τρόπο μοναδικά πνευματικό;
Θα μπορούσατε να μας προτείνετε 5 ταινίες από τη φετινή διοργάνωση για όλη την οικογένεια που δεν πρέπει να χάσουμε φέτος;
Μιλώντας για αμφίσημες ιστορίες, θα σας πρότεινα χωρίς επιφύλαξη την ταινία Μια Καινούργια Αρχή: μια πολυεπίπεδη ιστορία που καταπιάνεται με την απώλεια, τον εκφοβισμό, το περιβάλλον, τις φιλικές σχέσεις και καταφέρνει να τα ισορροπήσει όλα μαεστρικά.
Το Arco εναι μία μεγάλη έκπληξη της φετινής διοργάνωσης. Ένα παραμύθι που εκτυλίσσεται στο 2075 και θυμίζει Ε.Τ και Μιγιαζάκι μιλάει για θέματα όπως το περιβάλλον και η τεχνολογία και έχει πρωταγωνιστές δύο παιδιά που ενώ έρχονται από διαφορετικούς κόσμους καταφέρνουν να χτίσουν μία φιλία που μας συγκινεί βαθιά. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή η ταινία κερδίζει συνεχώς και παγκοσμίως βραβεία. Το κοινό μας θα έχει τη χαρά να την απολαύσει μεταγλωττισμένη.
Ένα χειροποίητο animation επίσης, γεμάτο ανατροπές για μικρότερες ηλικίες με ζωντανή μεταγλώττιση, το Μυστικό των Αηδονιών, όπου η 9χρονη Λουσί καταφθάνει στο Μπεκτουάλ για τις διακοπές, χωρίς να φαντάζεται τις απίθανες περιπέτειες που την περιμένουν. Η μαμά της, Καρολίν, διευθύνει μια αρχαιολογική ανασκαφή μαζί με το συνάδελφό της, Πιερό. Το Μπεκτουάλ, όμως, είναι και ο τόπος όπου μεγάλωσε η Καρολίν και εκεί κρύβεται ένα παλιό οικογενειακό μυστικό, που η Λουσί είναι έτοιμη να ξεθάψει. Με τη βοήθεια του νέου της φίλου, Γιαν, και δύο αηδονιών με ξεχωριστά ταλέντα, η Λουσί θα ξεκινήσει ένα συναρπαστικό ταξίδι γεμάτο γρίφους, εκπλήξεις και ανακαλύψεις.
Η ταινία Αύριο θα είμαι Γενναίος είναι μία πολύ τρυφερή ιστορία για τη δυσκολία των αγοριών να εκφράσουν με γενναιότητα τα συναισθήματά τους. Ο 12χρονος Καρλ αγοράζει παπούτσια που θα τον κάνουν να φαίνεται ψηλότερος, γυρίζει βιντεάκια για την αγάπη και γράφει στίχους όταν ερωτεύεται τη Λέα. Ο φόβος του αγοριού λίγο πριν βρει το θάρρος να πει σ’αγαπώ και η λεπτότητα με την οποία τον χειρίζεται η ταινία την κάνουν πρωτότυπη και μοναδική.
Και θα σας πρότεινα επίσης την ταινία Ο Μυστικός Όροφος είναι μία ευρηματική ταινία με ιστορικό θέμα: Ο 12χρονος Κάρλι μετακομίζει σε ένα παλιό ξενοδοχείο στις Άλπεις που οι γονείς του ονειρεύονται να ανακαινίσουν. Βαριέται να ξεκολλάει την ταπετσαρία από τους τοίχους, μέχρι που ανακαλύπτει ένα μυστικό ανελκυστήρα που λειτουργεί ως μαγική χρονοπύλη, μεταφέροντάς τον στο 1938. Εκεί γίνεται φίλος με τη θαρραλέα εβραιοπούλα Χάνα και το λουστράκο Γκέοργκ. Όταν ο Γκέοργκ κατηγορείται άδικα για κλοπή, οι τρεις φίλοι πρέπει να λύσουν ένα μυστήριο κρυμμένο στους τοίχους του ξενοδοχείου, ενώ η απειλή του ναζισμού αρχίζει να απλώνεται γύρω τους.
Αλήθεια, πώς ξεκίνησε η ιδέα να δημιουργήσετε το δικό σας Φεστιβάλ στην Αθήνα και ποια είναι τα όνειρά σας για αυτό;
Το Φεστιβάλ γεννήθηκε από την πεποίθηση ότι τα παιδιά και οι έφηβοι αξίζουν πρόσβαση σε κινηματογραφικές ιστορίες φτιαγμένες γι’ αυτούς, με σεβασμό στη ματιά τους. Η ιδέα ξεκίνησε όσο ζούσα στη Νέα Υόρκη και ήμουν εθελόντρια μαμά στο NYICFF, εκεί γνώρισα τον πλούτο της παγκόσμιας κινηματογραφικής παραγωγής για παιδιά και όταν επέστρεψα θέλησα να δημιουργήσω κάτι αντίστοιχο για τα δεδομένα της χώρας μας.
Σε αυτά τα οκτώ χρόνια, το Φεστιβάλ έγινε ένας ζωντανός χώρος ανταλλαγής ιδεών, εμπειριών και δημιουργίας, αφού αναπτύξαμε ένα πολυσχιδές έργο που επεκτείνεται πέρα από τις κινηματογραφικές προβολές του Φεστιβάλ.
Μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις σε όλη την Ελλάδα, το Φεστιβάλ θέλει να ενισχύει τη σχέση των νέων με την τέχνη του σινεμά και να προωθήσει τη συμπερίληψη παιδιών με αναπηρία και ευάλωτων ομάδων. Το όνειρό μου είναι να παραμείνει ένας χώρος διαλόγου, δημιουργίας και έμπνευσης για τις επόμενες γενιές.
Διαβάστε Επίσης
