Για αρκετά παιδιά, ο Άγιος Βασίλης δεν είναι ένας μαγικός, χαρούμενο, καλοσυνάτος παππούλης. Είναι ένας άγνωστος ενήλικας που εμφανίζεται παντού την περίοδο των γιορτών, φοράει παράξενα ρούχα, μιλά δυνατά και συχνά πλησιάζει χωρίς προειδοποίηση. Όσα λέμε ή ακούν τα μικρά παιδιά για αυτόν -ότι παρακολουθεί τη συμπεριφορά τους, κρατά λίστα με τα λάθη τους και μπαίνει στα σπίτια τη νύχτα- μπορεί να προκαλέσει σύγχυση και φόβο, ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες.
Ο φόβος αυτός εντείνεται σε παιδιά που είναι ντροπαλά ή δυσκολεύονται στις επαφές με αγνώστους, σύμφωνα με μελέτη. Ενώ σε άλλες περιπτώσεις ο δισταγμός απέναντι σε έναν άγνωστο, θεωρείται από τους γονείς απολύτως φυσιολογικός, με τον Άγιο Βασίλη συχνά δεν ισχύει το ίδιο. Υπάρχει μια κοινωνική προσδοκία ότι όλα τα παιδιά "πρέπει" να τον αγαπούν, να τον πλησιάζουν και να συμμετέχουν χωρίς αντίσταση σε φωτογραφίες, αγκαλιές ή συζητήσεις, ακόμα κι αν νιώθουν άβολα.
Οι προθέσεις των γονιών είναι συνήθως καλές. Θέλουν τα παιδιά τους να αγαπήσουν τον Άγιο Βασίλη, να του στείλουν γράμμα και να διατηρήσουν τη χριστουγεννιάτικη παράδοση. Όμως η πίεση, τα πειράγματα ή οι προσπάθειες επιβράβευσης μπορούν να ενισχύσουν το αίσθημα φόβου στα παιδιά, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί.
Η κατανόηση του γιατί κάποια παιδιά φοβούνται τον Άγιο Βασίλη βοηθά να δούμε τις γιορτές μέσα από τα δικά τους μάτια και να αναγνωρίσουμε ότι η ασφάλεια και ο σεβασμός στα όριά τους παραμένουν σημαντικά, ακόμα και -και ίσως ιδιαίτερα-τα Χριστούγεννα.
Τι να κάνεις όταν το παιδί σου φοβάται ή δεν συμπαθεί τον Άγιο Βασίλη;
Αποδέξου και αναγνώρισε τον φόβο του
Μπορεί να σου φαίνεται αστείο ή απογοητευτικό, αλλά το να υποτιμάς ή να αγνοείς τις ανησυχίες του παιδιού δεν βοηθά. Προσπάθησε να κατανοήσεις τον φόβο και να τον αποδεχτείς. Η συζήτηση μπορεί να σας φέρει πιο κοντά και να του δώσει χώρο να εκφραστεί. Αν το παιδί είναι αρκετά μεγάλο, ρώτησέ το τι ακριβώς το φοβίζει. Αν είναι μικρότερο, μίλησε μαζί του για όλους τους λόγους που ο Άγιος Βασίλης μπορεί να φαίνεται τρομακτικός και για το πώς εσύ θα το κρατάς ασφαλές, καθώς και για τους λόγους που ο Άγιος Βασίλης παρουσιάζεται ως καλοπροαίρετος χαρακτήρας.
Γίνε η ασφάλεια του παιδιού
Πολλοί άνθρωποι ενδέχεται να έχουν καλές προθέσεις με την ιστορία του Άγιου Βασίλη, αλλά είναι σημαντικό να σταθείς δίπλα στο παιδί σου και να μην αφήσεις κανέναν - όσο καλοπροαίρετος κι αν είναι - να το κάνει να νιώθει άβολα ή φοβισμένο. Μπορείς να το πεις δυνατά όταν χρειάζεται, ώστε οι άλλοι να καταλάβουν ότι θα υπερασπιστείς το παιδί σου και δεν θα το πιέσεις να κάνει κάτι που το τρομάζει.
Προετοιμάσου!
Αν ο Άγιος Βασίλης είναι σημαντικό κομμάτι των γιορτών σας, προετοίμασέ το παιδί πριν από την περίοδο των Χριστουγέννων. Παρουσίασέ τον με μη απειλητικούς τρόπους: διαβάστε αστεία βιβλία με τον Άγιο Βασίλη, παίξτε με φιγούρες, τραγουδήστε τραγούδια ή δώσε του ένα λούτρινο Άγιο Βασίλη. Αφήστε το παιδί να εξοικειωθεί με την ιδέα και να επεξεργαστεί τον φόβο του με τον δικό του ρυθμό.
Ξεκίνα με μικρά βήματα
Το παιδί σου μπορεί ποτέ να μη νιώσει άνετα να καθίσει στην αγκαλιά του Άγιου Βασίλη για φωτογραφία ή να του μιλήσει για τις επιθυμίες του και αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Μπορεί όμως να κάνετε μικρά βήματα: ένας χαιρετισμός από απόσταση είναι μια καλή αρχή, ή ίσως να του δώσει μια ζωγραφιά ή ένα γράμμα χωρίς να χρειαστεί να μιλήσει μαζί του. Μην το πιέζεις και μην υποτιμάς τον φόβο του. Σε καμία περίπτωση μην χρησιμοποιείς τον Άγιο Βασίλη ως απειλή, αυτό κάνει τον φόβο χειρότερο.
Τα Χριστούγεννα δεν χρειάζεται όλα να περιστρέφονται γύρω από τον Άγιο Βασίλη. Για πολλές οικογένειες η φωτογραφία με τον Άγιο Βασίλη είναι παράδοση, όπως και οι επισκέψεις σε χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις. Αλλά ένα παιδί που φοβάται δεν χρειάζεται να συμμετέχει σε όλα αυτά. Σύμφωνα με τις οδηγίες της αμερικάνικης Ένωσης για την Εκπαίδευση των Μικρών Παιδιών (NAEYC), άλλωστε, τα Χριστούγεννα πρέπει να γιορτάζονται με σεβασμό στη διαφορετικότητα των παιδιών ενσωματώνοντας δραστηριότητες κατάλληλες για τη φάση ανάπτυξης κάθε παιδιού. Υπάρχουν πολλοί άλλοι τρόποι να μοιραστείς τη μαγεία των Χριστουγέννων: μια φωτογραφία κάτω από το δέντρο, γιορτινές δραστηριότητες στο σπίτι, μαγείρεμα χριστουγεννιάτικων μπισκότων ή άλλες οικογενειακές στιγμές που θα αφήσουν όμορφες αναμνήσεις στα παιδιά. Και ποιος ξέρει, ίσως με αυτόν τον τρόπο τελικά η μαγεία νικήσει...
