Τα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) ενημέρωσαν πρόσφατα την ιστοσελίδα τους, εξηγώντας ότι η φράση "τα εμβόλια δεν προκαλούν αυτισμό" δεν μπορεί να θεωρηθεί απολύτως τεκμηριωμένη, επειδή καμία μελέτη δεν έχει αποδείξει με 100% βεβαιότητα ότι μια τέτοια σχέση αποκλείεται. Η αλλαγή αυτή δεν έγινε τυχαία, σύμφωνα με το Reuters: Έρχεται σε μια περίοδο όπου ο δημόσιος διάλογος γύρω από τα εμβόλια έχει έντονο πολιτικό υπόβαθρο, ιδιαίτερα μετά την άνοδο προσώπων που εκφράζουν σκεπτικισμό ή ανοιχτή αμφισβήτηση απέναντι στην εμβολιαστική πολιτική.
Κεντρικό πρόσωπο αυτής της μετατόπισης είναι ο υπουργός Υγείας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ. Γνωστός για τις θέσεις του κατά των εμβολίων και για τη διαχρονική του υποστήριξη της αβάσιμης σύνδεσης εμβολιασμού και αυτισμού, ο Κένεντι έχει επανειλημμένα επικρίνει το CDC, προωθώντας την άποψη ότι "η αμερικανική κυβέρνηση αποκρύπτει κινδύνους".
Την ίδια στιγμή, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επίσης υιοθετήσει θεωρίες που δεν βασίζονται στην επιστήμη, όπως η υποτιθέμενη σχέση του παυσίπονου Tylenol στην εγκυμοσύνη με την εμφάνιση αυτισμού. Η συσχέτιση πολιτικών προσώπων με τέτοιες θεωρίες δημιουργεί ένα περιβάλλον αβεβαιότητας, όπου η επιστημονική πληροφόρηση συχνά διαστρεβλώνεται ή εργαλειοποιείται.
Έτσι, η πρόσφατη διατύπωση του CDC, παρότι δεν αλλάζει την επιστημονική γραμμή -που εξακολουθεί να μην βρίσκει σχέση εμβολίων–αυτισμού- αντανακλά και μια πραγματικότητα στην οποία η ενημέρωση ισορροπεί στη δημόσια καχυποψία και τις πολιτικές πιέσεις, χωρίς να δίνει βάρος στην επιστημονική ακρίβεια.
Τι σημαίνει αυτή η αλλαγή στην επικοινωνία του CDC; Πώς πρέπει να το διαχειριστούν οι γονείς που ανησυχούν;
Τι ακριβώς είπε το CDC και τι δεν είπε
Η επικαιροποίηση που έγινε στις 19 Νοεμβρίου 2025 αναφέρει μεταξύ άλλων: "Ο ισχυρισμός ότι ‘τα εμβόλια δεν προκαλούν αυτισμό’ είναι ένας ισχυρισμός που δεν βασίζεται σε στοιχεία, επειδή μελέτες δεν έχουν αποκλείσει την πιθανότητα τα παιδικά εμβόλια να προκαλούν αυτισμό". Πριν από την αλλαγή, η ιστοσελίδα του CDC έλεγε ότι "μελέτες έχουν δείξει πως δεν υπάρχει σχέση ανάμεσα στον εμβολιασμό και την εμφάνιση διαταραχής του φάσματος του αυτισμού".
Ωστόσο, ο τίτλος "Vaccines do not cause Autism" παραμένει στην ίδια σελίδα, εξαιτίας συμφωνίας με γερουσιαστή που ζητούσε να μην αφαιρεθεί.
Η αλλαγή έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις: Επιστημονικοί φορείς, όπως ο ΙDSA, εκφράζουν ανησυχία για τη μεθοδολογία και για την επίπτωση που μπορεί να έχει στην εμπιστοσύνη των πολιτών στα εμβόλια.
" Επιστροφή στον μεσαίωνα"
Το γεγονός είναι "τρομερά ανησυχητικό", τόνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Χέλεν Τέιγκερ-Φλάσμπεργκ σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ειδική στον αυτισμό του πανεπιστημίου της Βοστόνης. "Έχω την εντύπωση πως επιστρέφουμε στον μεσαίωνα (...) υπονομεύουμε την επιστήμη" εξαιτίας "πολιτικών συμφερόντων", τόνισε και προειδοποίησε πως η αλλαγή αυτή θα προκαλέσει άδικα φόβους σε γονείς και θα τους ωθήσει να αφήσουν ανεμβολίαστα τα παιδιά τους. "Θα δούμε μεγάλη αύξηση παιδικών ασθενειών", δυνητικά θανατηφόρων, συνέχισε, ενώ κάποιες, όπως η ιλαρά, έχουν επανεμφανιστεί ήδη, λόγω της μείωσης του επιπέδου εμβολιαστικής κάλυψης.
Άλλοι ειδικοί επίσης καταδίκασαν έντονα την κίνηση, κρίνοντας πλέον ότι η υπηρεσία δεν είναι πλέον άξια εμπιστοσύνης, ενώ αντιεμβολιαστικές οργανώσεις ευχαρίστησαν τον υπουργό. Εντός CDC, ο κόσμος είναι "πολύ ανήσυχος" αν όχι "εξοργισμένος", είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο πηγή του σε συνδικάτο των εργαζομένων της υπηρεσίας. Ο ιστότοπος προκαλεί σύγχυση, καθώς από την άλλη συνεχίζει να είναι δημοσιευμένη η δήλωση "τα εμβόλια δε προκαλούν αυτισμό" κατ’ απαίτηση ρεπουμπλικάνου γερουσιαστή για να υποστηρίξει την υποψηφιότητα του Ρόμπερτ Κένεντι τζούνιορ.
Ο Μπιλ Κάσιντι, γιατρός, επανέλαβε χθες πως "οποιοσδήποτε ισχυρισμός περί του αντιθέτου" είναι "ψευδής, ανεύθυνος και συμβάλλει ενεργά στην επιδείνωση της υγείας των Αμερικανών".
"Εκτρέποντας την προσοχή σε παράγοντες που γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι δεν προκαλούν αυτισμό στερούμε από τις οικογένειες απαντήσεις που τους αξίζουν", πρόσθεσε ο γερουσιαστής -- χωρίς να αναφερθεί ονομαστικά στον υπουργό.
"Βλαβερός μύθος"
Η ψευδής θεωρία που συνέδεε τον εμβολιασμό των παιδιών - συγκεκριμένα του εμβολίου κατά της ιλαράς, της παρωτίτιδας και της ερυθράς - προήλθε από προβληματική μελέτη που είχε δημοσιευθεί το 1998 αλλά στη συνέχεια αποσύρθηκε και διαψεύστηκε άπειρες φορές.
"Πάνω από 40 μελέτες υψηλής ποιότητας" έχουν γίνει έκτοτε "σε πάνω από 5,6 εκατομμύρια ανθρώπους", θύμισε χθες η Σούζαν Κρέσλι, πρόεδρος της αμερικανικής παιδιατρικής, σε ανακοίνωσή της, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ. "Όποιος διαδίδει αυτόν τον βλαβερό μύθο είναι κακά πληροφορημένος ή επιδιώκει εσκεμμένα να ωθήσει γονείς να κάνουν λάθος".
Αφότου ανέλαβε καθήκοντα υπουργού Υγείας, ο Ρόμπερτ Κένεντι ο νεότερος προχωρά σε εκ βάθρων αλλαγές στις αμερικανικές υπηρεσίες υγείας και στην εμβολιαστική πολιτική των ΗΠΑ, προχωρώντας σε μαζικές απολύσεις, αποπέμποντας γνωστούς ειδικούς, επιβάλλοντας περικοπές, περιορίζοντας την πρόσβαση σε εμβόλια κατά της COVID-19, διακόπτοντας τη χρηματοδότηση στην ανάπτυξη νέων εμβολίων κ.λπ. Εξάλλου υποσχέθηκε να εξακριβώσει ποιες είναι οι αιτίες αυτής που χαρακτηρίζει "επιδημία" αυτισμού.
Αυτή η δέσμευση ανησυχεί τους ειδικούς, εξαιτίας της περιπλοκότητας του ζητήματος καθώς και του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσουν προσωπικότητες που διόρισε ο υπουργός, όπως ο Ντέιβιντ Γκάιερ, ερευνητής που δηλώνει βέβαιος πως υπάρχει σχέση ανάμεσα στα εμβόλια και τον αυτισμό. Ο κ. Γκάιερ, που έχει παραδεχτεί πως ασκούσε την ιατρική χωρίς το απαιτούμενο πτυχίο, είναι συγγραφέας μελετών για το θέμα η μεθοδολογία, τα δεδομένα και τα αποτελέσματα των οποίων αμφισβητούνται έντονα.
Η ανασφάλεια που δημιουργείται στους γονείς
Η συσχέτιση εμβολίων και αυτισμού έχει απορριφθεί σε πολλές μελέτες υψηλής ποιότητας. Για παράδειγμα, η ιστορική μελέτη του CDC (2004) για το εμβόλιο MMR κατέληξε ότι η ύπαρξη της ένδειξης σύνδεσης πιθανώς οφειλόταν σε διαφορές στη χορήγηση και όχι σε αιτιώδη σχέση.
Ωστόσο, όπως αναφέρει η νέα σελίδα του CDC, "οι μελέτες δεν έχουν αποκλείσει την πιθανότητα". Αυτό σημαίνει πως η επιστήμη παραμένει προσεκτική και ανοικτή σε μελλοντική έρευνα - χωρίς, πάντως, αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει τεκμηριωμένη σχέση σήμερα.
Πώς πρέπει να ενημερώνονται οι γονείς για τα εμβόλια:
- Να βασίζονται σε έγκυρες πηγές και στην καθοδήγηση παιδιατρών και λοιμωξιολόγων.
- Να κατανοούν ότι η γνώση εξελίσσεται. Η επικαιροποίηση δεν υποδηλώνει ότι τα εμβόλια είναι επικίνδυνα, αλλά ότι η επικοινωνία γίνεται πιο σαφής.
- Να λαμβάνουν υπόψη το τεκμηριωμένο όφελος των εμβολίων στην πρόληψη σοβαρών λοιμωδών νόσων, κάτι που έχει μακροχρόνια αποδειχθεί.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς
Συζήτηση με τον παιδίατρο ή τον λοιμωξιολόγο
– Ρωτήστε για το πρόγραμμα εμβολιασμού, τα οφέλη και τις πιθανές παρενέργειες.
– Ζητήστε να εξηγηθεί με απλά λόγια η σύσταση για κάθε δόση.
Ενημερωθείτε από έγκυρες πηγές
– Επιλέξτε επίσημους οργανισμούς (π.χ. Εθνικούς Οργανισμούς Υγείας) και όχι αναρτήσεις στο διαδίκτυο που δεν βασίζονται σε μελέτες.
– Ελέγξτε πότε έγινε η τελευταία ενημέρωση της πληροφορίας.
Κατανοήστε το πλαίσιο της ενημέρωσης
– Οι αλλαγές στις δηλώσεις δεν σημαίνουν ότι το πρόγραμμα εμβολιασμού είναι επισφαλές.
– Σημαίνουν ότι η επικοινωνία "γιατί δεν προκαλούν αυτισμό" γίνεται πιο προσεκτική.
Παρακολουθήστε και επισημάνετε αλλαγές
– Ζητήστε ενημέρωση εάν προκύψουν νεότερα στοιχεία ή συνέπειες.
– Συζητήστε με τον παιδίατρό σας όποτε προκύπτει απορία.
Η επικαιροποίηση της πληροφορίας από το CDC υπογραμμίζει πως η σχέση εμβολίων και αυτισμού δεν έχει αποδειχθεί, αλλά ούτε έχει "αποκλεισθεί πλήρως" με όρους επιστημονικής βεβαιότητας. Αυτό δεν πρέπει να μεταφραστεί ως αμφιβολία για την ασφαλή και αποτελεσματική χρήση των εμβολίων, αλλά ως υπενθύμιση ότι η ιατρική επιστήμη εξελίσσεται και η επικοινωνία στην υγεία γίνεται πιο σαφής. Για τους γονείς, η καλύτερη στάση είναι η ενημέρωση και η εμπιστοσύνη σε επαγγελματίες υγείας αφού πρόκειται για μια απόφαση που πρέπει να γίνεται με γνώση, όχι με φόβο.
Διαβάστε Επίσης
Διαβάστε Επίσης
