Ο Γάλλος ψυχολόγος και ψυχαναλυτής Alain Braconnier είναι σαφής: "Οι πατέρες ασκούν καθοριστική επιρροή στο μέλλον των θυγατέρων τους, στη γυναίκα που θα γίνουν". Σε μια εποχή που οι οικογενειακοί ρόλοι επαναπροσδιορίζονται και η πατρική φιγούρα αναζητεί νέα ισορροπία ανάμεσα στην αυστηρότητα και την τρυφερότητα, ο Braconnier μάς καλεί να δούμε τη σχέση πατέρα-κόρης με άλλα μάτια — όχι μόνο συναισθηματικά, αλλά και διαπλαστικά.
Αγάπη με ανταπόδοση — όχι επιβολή
Στο βιβλίο του Οι Γονείς Έχουν Ανάγκη από Αγάπη (Parents Also Need Love), ο Alain Braconnier εξηγεί πως η υγιής σχέση μεταξύ γονιών και παιδιών βασίζεται στην αμοιβαιότητα των συναισθημάτων:
"Δεν μπορούμε να απαιτήσουμε την αγάπη των παιδιών μας, μπορούμε όμως να την καλλιεργήσουμε δείχνοντάς τους τη δική μας, σταθερά και χωρίς όρους."
Δεν μιλά για ναρκισσιστική αγάπη — του τύπου "σε αγαπώ γιατί μου μοιάζεις" — αλλά για μια γενναιόδωρη αγάπη, που προσφέρει στο παιδί αυτό που πραγματικά χρειάζεται: ασφάλεια, αποδοχή, ενσυναίσθηση.
Η κόρη και οι δύο καθρέφτες
Η σχέση μητέρας-κόρης, κατά τον Μπρακονιέ, είναι σχεδόν αναπόφευκτα στενή: η μητέρα λειτουργεί ως καθρέφτης στη ζωή της κόρης. Όμως αυτός ο καθρέφτης δεν είναι πάντα ευχάριστος. Πολύ συχνά, η υπερβολική οικειότητα γίνεται πηγή συγκρούσεων ή έντασης. Εκεί μπαίνει ο ρόλος του πατέρα — όχι για να διορθώσει, αλλά για να ισορροπήσει.
Η κόρη προσδοκά από τον πατέρα της συντροφικότητα, προστασία και… παρουσία. Όμως όχι οποιαδήποτε παρουσία:
"Ο πατέρας οφείλει να κρατά μια απόσταση διακριτικής παρακολούθησης. Δεν είναι φίλος, δεν είναι αστυνόμος. Είναι ένα σταθερό, ήρεμο σημείο αναφοράς."
Η δύναμη της διακριτικότητας
Ο πατέρας πρέπει να γνωρίζει πότε να αποσύρεται, να σέβεται τον χώρο και το σώμα της κόρης του, ειδικά κατά την εφηβεία. Σχόλια που ακούγονται "χαριτωμένα" — όπως "μεγάλωσαν τα στήθη σου" — μπορεί να αφήσουν ανεξίτηλα σημάδια.
"Η κόρη έχει ανάγκη από σεβασμό και διακριτικότητα, ώστε να μπορέσει αργότερα να ανοιχτεί συναισθηματικά προς άλλους άνδρες."
Ο ρόλος του πατέρα δεν είναι να παρακολουθεί, αλλά να εμπνέει. Πριν καταφέρει να αγγίξει την καρδιά της κόρης του, πρέπει να της εμπνεύσει εμπιστοσύνη. Και αυτό, συχνά, απαιτεί μια ζωή ολόκληρη.
Η συμπληρωματικότητα του πατέρα
Ο πατέρας δίνει στην κόρη μια άλλη εικόνα του κόσμου: το αρσενικό στοιχείο, ως πηγή διαφορετικότητας, αντιπαράθεσης αλλά και θαυμασμού. Μια κόρη χρειάζεται να θαυμάζει τον πατέρα της, όχι να τον φοβάται. Όταν απογοητεύεται από εκείνον, το κενό παραμένει μέσα της βαθύ — όπως συνέβη με τη Μέριλιν Μονρόε, που όλη της τη ζωή αναζητούσε τον πατέρα που δεν είχε ποτέ.
Όχι "μπαμπάς κολλητός", όχι δικαστής
Ο Braconnier προειδοποιεί για δύο άκρα: τον "μπαμπά φίλο" και τον "μπαμπά δικτάτορα". Ο πρώτος στερεί από την κόρη την ανεξαρτησία της, ο δεύτερος την καταπιέζει με προσδοκίες.
"Η κόρη πρέπει να έχει χώρο να χαράξει τη δική της πορεία. Δεν είναι προέκταση του πατέρα της, ούτε του χρωστά να του μοιάσει."
Η ισορροπία, λοιπόν, βρίσκεται στην υποστήριξη χωρίς εισβολή, στην αγάπη χωρίς έλεγχο, στη διακριτική καθοδήγηση και όχι στην εξουσία.
Ο πατέρας που εμπνέει
Ο Alain Braconnier μάς υπενθυμίζει πως ο πατέρας είναι για την κόρη ένα πρότυπο — όχι τέλειο, αλλά ανθρώπινο. Αν μπορέσει να είναι παρών, αληθινός, σεμνός και σταθερός, θα βοηθήσει τη μελλοντική γυναίκα να γίνει αυτάρκης, ισορροπημένη και ικανή να επιλέξει τις σχέσεις της με βάση την αμοιβαία αγάπη και σεβασμό. Όχι την ανασφάλεια.
Ο Alain Braconnier είναι ψυχολόγος και ψυχίατρος, συγγραφέας των βιβλίων "Μητέρα και Γιος" και "Κόρες και Πατέρες".
