Πότε τα chat group γονιών ξεφεύγουν από τον ρόλο τους;

Δεν θα πω ψέματα: Tα chat groups των γονιών της τάξης των παιδιών μας, των δραστηριοτήτων ή της παιδικής χαράς έχουν υπάρξει πολύ χρήσιμα. Έχουμε μάθει για μια εργασία που το παιδί ποτέ δεν μας γνωστοποίησε. Έχουμε μάθει ότι κάποιο παιδάκι αρρώστησε πολύ πριν ειδοποιηθεί η δασκάλα. Κι έχουμε κάνει φιλίες και γνωριμίες απαραίτητες για την κοινωνικοποίηση των παιδιών μας. 

Υπάρχουν, όμως, και οι δύσκολες ή άβολες στιγμές. Τα 30 "Χρόνια Πολλά" στη σειρά. Η στιγμή που πρέπει να δικαιολογήσεις σε όλους γιατί δεν θέλεις να συμμετέχεις στο δώρο της δασκάλας. Οι ερωτήσεις από άλλες μαμάδες που σε "βαραίνουν". "Εσάς διαβάζει το παιδί;" ή "γιατί ο Γιάννης δεν παίζει με τον Παναγιώτη στο διάλειμμα;". 

Το "ψηφιακό χωριό" των γονιών

Τα chat group των γονιών έχουν αντικαταστήσει τους φίλους, τους γείτονες, τους ειδικούς, ακόμα και τους συλλόγους γονέων, αλλά δεν επιτελούν αυτό τον ρόλο. Βρίσκονται εκεί για τις πρακτικές συνεννοήσεις και καταλήγουν να γεμίζουν με προβληματισμούς, ενοχές και ανούσια memes που δεν θέλεις να βάλεις στο μυαλό σου όταν είσαι στη δουλειά ή επιστρέφεις κουρασμένος στο σπίτι. Ναι, θα βάλεις σίγαση για να μην σε ενοχλούν τα 100 μηνύματα την ημέρα, αλλά μετά θα θέλεις να τα διαβάσεις μήπως έχασες κάτι σημαντικό. 

Κι αν έχουν κάποιο νόημα στο Νηπιαγωγείο και στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, το φαινόμενο "chat group γονιών" φαίνεται ότι συνεχίζεται μέχρι και το Πανεπιστήμιο! Η ευκολία στην επικοινωνία που προσφέρουν τα social media και τα messaging apps έχουν προσφέρει στους γονείς ένα εργαλείο χρήσιμο που πολλές φορές όμως το καταχράζονται. Η υπερπροστασία στην καθημερινότητα περνάει και στις εφαρμογές και ο έλεγχος που θέλει να έχει ένας γονιός στη ζωή του παιδιού του ξεπερνάει κάθε όριο όταν γίνεται και διαδικτυακά. 

Μαμαδογκρούπ και στο Πανεπιστήμιο;

Σε ένα άρθρο του USA Today για το πώς η υπερπροστασία κάποιων γονιών έχει ξεπεράσει τα όρια, όταν αυτοί χρησιμοποιούν τα chat group, διαβάσαμε για περιπτώσεις που δεν πιστεύαμε. Γιατί κάποιοι γονείς δεν αφήνουν τα παιδιά τους να ανεξαρτητοποιηθούν ούτε στο Πανεπιστήμιο...

Μια μητέρα θέλει να στείλει email στους καθηγητές του παιδιού της πριν ξεκινήσει το εξάμηνο, για να τους "συστήσει" και να ανοίξει γραμμή επικοινωνίας μέσω του chat group. Ένας άλλος γονιός ρατώ στο γκρουπ πώς να διαχειριστεί τις επισκέψεις του αγοριού της κόρης του στη φοιτητική εστία και σκέφτηκε να εμπλέξει τους δικούς του γονείς. Άλλοι αναζητούν τρόπους να ελέγχουν τους βαθμούς των παιδιών τους.

Χιλιάδες γονείς συμμετέχουν σε chat groups που αφορούν τα πανεπιστήμια των παιδιών τους, σύμφωνα με το άρθρο. Οι ομάδες αυτές, όπως και στις μικρότερες τάξεις του Δημοτικού, λειτουργούν ως χώροι ανταλλαγής συμβουλών. Οι περισσότερες αναρτήσεις ζητούν προτάσεις για φροντιστήρια, βοήθεια στην εξεύρεση διαμερίσματος ή συμβουλές για επιλογές μαθημάτων. Άλλες είναι απλές απορίες που θα μπορούσαν εύκολα να απαντηθούν με μια αναζήτηση στο Google, όπως πότε είναι η αποφοίτηση ή αν υπάρχουν εκτυπωτές στη σχολή.

Ωστόσο, μερικές από αυτές τις ερωτήσεις "ξεφεύγουν", όπως σημειώνει η Τζούλι Λίθκοτ-Χέιμς, πρώην κοσμήτορας πρωτοετών στο Πανεπιστήμιο Stanford και συγγραφέας του βιβλίου "How to Raise an Adult”.

"Ουσιαστικά καταλαμβάνεις τη θέση του φοιτητή και τον εκτοπίζεις από τη δική του πορεία", λέει. "Πρέπει να αναρωτηθείς: Μήπως τους στερώ τις εμπειρίες που χρειάζονται για να ωριμάσουν, επειδή φοβάμαι τόσο πολύ ότι δεν μπορούν να τα καταφέρουν μόνοι τους;"

Γιατί τα χρησιμοποιούν οι γονείς

"Αν νιώθουν πως είναι μόνοι, μέσα σε λίγα λεπτά βρίσκουν άλλους γονείς να λένε "το ίδιο περνάω κι εγώ”", εξηγεί η Ταμάρα Γουίνγκερτερ, διαχειρίστρια της ομάδας "Parents of Class of 2025 – Parenting Beyond The Nest”, που αριθμεί σχεδόν 154.000 μέλη. "Υπάρχει έντονο αίσθημα συντροφικότητας μεταξύ των γονιών".

Ωστόσο, ορισμένες από αυτές τις αναρτήσεις έχουν προκαλέσει αντιδράσεις, ακόμη και σατιρικά βίντεο στο TikTok με εκατομμύρια προβολές, καθώς και σατιρικές ομάδες που "παρωδούν" τις μεγάλες πανεπιστημιακές κοινότητες των γονιών. "Ως υπάλληλος πανεπιστημίου, δεν μπορώ να μετρήσω πόσες φορές οι γονείς προσπαθούν να αναλάβουν οι ίδιοι τις ευθύνες των παιδιών τους", σχολιάζει ένας χρήστης. "Το κολέγιο έχει μετατραπεί από χώρο ανεξαρτησίας σε προέκταση του λυκείου", γράφει άλλος. "Θα ντρεπόμουν αν το έκανε αυτό ο γονιός μου", λέει ένας φοιτητής.

Πού τραβιέται η γραμμή στην υπερπροστασία

Οι συμπεριφορές υπερπροστασίας μέσω των chat group είναι μέρος μιας ευρύτερης τάσης υπεργονεϊκότητας. Γονείς που διοργανώνουν το πρόγραμμα των φοιτητών -παιδιών τους, ελέγχουν τις εργασίες τους, παρεμβαίνουν σε διαφωνίες με τους συγκάτοικούς τους.

Η νοοτροπία αυτή αρχίζει από τα πρώτα χρόνια της σχολικής ζωής: Από την παρακολούθηση κάθε σχολικής εργασίας στο δημοτικό, τις φωνές στους διαιτητές στα παιδικά πρωταθλήματα, έως την παρέμβαση σε καβγάδες στην παιδική χαρά. Οι ψυχολόγοι περιγράφουν ως "bulldozer" ή "snowplow" γονείς, εκείνους που δεν περιορίζονται στο να παρακολουθούν, αλλά απομακρύνουν κάθε εμπόδιο από τον δρόμο του παιδιού τους.

Γονείς που βοηθούν χωρίς να "πνίγουν" τα παιδιά τους

Σύμφωνα με μια έρευνα του The New York Times και της Morning Consult όταν αυτές οι συμπεριφορές των γονιών παγιωθούν, είναι δύσκολο να αλλάξουν. 

• Το 76% των γονιών νέων 18–28 ετών υπενθύμιζε στα παιδιά τους προθεσμίες για εργασίες ή υποχρεώσεις.
• Το 74% έκλεινε ραντεβού για λογαριασμό των παιδιών του.

Για να μεγαλώσει ένα παιδί με ασφάλεια, αυτοπεποίθηση και τα κατάλληλα "εργαλεία" για να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις πρέπει οι γονείς να του έχουν επιτρέψει να δοκιμάζει, να αποτυγχάνει και να μαθαίνει μόνο του. Κι αυτό το ξεχνούν οι γονείς. 

Η λύση είναι για ακόμα μια φορά η ενσυναίσθηση. Οι γονείς οφείλουν να βρίσκονται στο πλευρό των παιδιών τους, να συζητούν, να καθοδηγούν, να κατανοούν αλλά όχι να αναλαμβάνουν δράση στη θέση του παιδιού. 

Αντί να λύσουν οι ίδιοι το πρόβλημα, να ρωτούν: "Ποιο είναι το σχέδιό σου για να το αντιμετωπίσεις;" Ο ρόλος του γονιού είναι να πει: "Πιστεύουμε σε σένα. Αν θέλεις συμβουλή, θα σου τη δώσουμε, αλλά δεν θα αναλάβουμε εμείς τη ζωή σου, γιατί ξέρουμε ότι μπορείς να τα καταφέρεις".