Οι δουλειές του σπιτιού ενθαρρύνουν την ενσυναίσθηση και την ευαισθησία των παιδιών

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας δεν θα μπορούσε κάποιος να τα χαρακτηρίσει υπεύθυνα. Δεν θυμούνται πάντα να βάζουν τα λερωμένα ρούχα τους στο καλάθι με τα άπλυτα. Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι θα μαζέψουν τα παιχνίδια τους. Δεν θα πλύνουν τα δόντια τους αν δεν τους το θυμίζουμε συνεχώς. Με απλά λόγια, δεν καταλαβαίνουν γιατί πρέπει να βάζουν τις υποχρεώσεις πάνω από την διασκέδαση. Αυτή η φυσική τους αποστροφή για υπευθυνότητα μας δυσκολεύει να πείσουμε τα παιδιά προσχολικής ηλικίας να μας βοηθήσουν, να συγυρίσουν ή να δείξουν ενδιαφέρον για τους άλλους. Και ποιος έχει τον χρόνο να τους δείξει πως; Με τους πυρετώδεις ρυθμούς στους οποίους ζούμε, εύκολα μπορεί να αρνηθούμε στα μικρά παιδιά την ευκαιρία να αποκτήσουν την αίσθηση της υπευθυνότητας γιατί απλώς είμαστε βιαστικοί ή κουρασμένοι.

Σε αυτήν την ηλικία όμως οι δουλειές του σπιτιού είναι ένα πολύτιμο εργαλείο εκμάθησης. Όχι μόνο διδάσκουν στα παιδιά υπευθυνότητα, αλλά αυξάνουν την αίσθηση της κοινωνικής σημασίας και της συνεισφοράς - κάνουν το παιδί να αισθάνεται χρήσιμο και ικανό, γεγονός το οποίο χτίζει την αυτοδυναμία και την αυτοπεποίθησή του. Πόσο υπέροχα αισθάνεται ένα τετράχρονο όταν βοηθά την κουρασμένη μαμά του να διπλώσει τα ρούχα (χωρίς βέβαια να συνειδητοποιεί πως η κουρασμένη μαμά θα χρειαστεί να διπλώσει ξανά όλα τα ρούχα, μόλις το παιδί βγει από το δωμάτιο).

Τι υπέροχη αίσθηση επιτεύγματος έχει ένα πεντάχρονο παιδί όταν βοηθά στο πλύσιμο του αυτοκινήτου! Πόσο περήφανο αισθάνεται ένα τρίχρονο, όταν φτιάχνει σαλάτα για την οικογένεια βάζοντας τα φύλλα από το μαρούλι μέσα στο μπολ. Με τόσα πολλά που έχει να κερδίσει, είναι προφανές πως αξίζει να κάνετε υπομονή μέχρι να γίνει συνήθεια στο παιδί να βοηθά στο σπίτι.

Οι δουλειές του σπιτιού ενθαρρύνουν την ενσυναίσθηση και την ευαισθησία. Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Τορόντο, τα παιδιά που έχουν βάλει στην καθημερινότητά τους δουλειές του σπιτιού είναι πιο πιθανό να αποκτήσουν κατανόηση για τους άλλους από ότι τα παιδιά που δεν εμπλέκονται σε αυτές. Τα παιδιά εκφράζουν την κατανόηση αυτή μέσα από αυθόρμητες πράξεις όπως παρηγορώντας κάποιον που είναι λυπημένος ή βοηθώντας χωρίς να τους ζητηθεί.

Όταν αναθέτετε στο παιδί δουλειές του σπιτιού ακολουθήστε τις παρακάτω τέσσερις οδηγίες:

1. Δουλέψτε μαζί με το παιδί σας στην αρχή.

Δείξτε του πως γίνεται. Δουλέψτε εκ περιτροπής. Πρώτα, ξεχωρίστε εσείς μερικές κάλτσες μέσα από το καλάθι με τα καθαρά ρούχα και στην συνέχεια ζητήστε από το παιδί σας να κάνει το ίδιο. Βάλτε πρώτα εσείς λίγο φαγητό στο μπολ του σκύλου και στην συνέχεια αφήστε το παιδί σας να ολοκληρώσει την δουλειά.

Θυμηθείτε να είστε υπομονετικοί και ανεκτικοί. Ακόμα και μετά από πολλή εξάσκηση, το παιδί δεν θα μπορεί να κάνει την δουλειά τόσο καλά όσο εσείς. Περιορίστε λίγο τις απαιτήσεις σας για τελειότητα ώστε να επιτρέψετε στο παιδί σας να συνεισφέρει. (Αν χρειάζεται να κάνετε εσείς ξανά την δουλειά, περιμένετε μέχρι να φύγει το παιδί από το δωμάτιο).

2. Επαινέστε την προσπάθεια.

Κάθε φορά που το παιδί σας ολοκληρώνει μια εργασία χωρίς να παραπονιέται, βεβαιωθείτε πως του επικοινωνείτε την ικανοποίησή σας. Το παιδί σύντομα θα ανακαλύψει πως του αρέσει να λαμβάνει θετική προσοχή κάθε φορά που σας βοηθά και θα θέλει όλο και περισσότερο να το επαναλαμβάνει.

3. Δημιουργείστε μια συνήθεια.

Οι εργασίες στο σπίτι γίνονται πιο εύκολα όταν είναι μέρος της καθημερινής ρουτίνας. Αν είναι ευθύνη του παιδιού σας να μαζεύει τα παιχνίδια του στο τέλος της ημέρας, ορίστε μια συγκεκριμένη ώρα για αυτόν τον σκοπό. Σύντομα το παιδί σας θα ξεκινήσει να συμμαζεύει χωρίς να του το υπενθυμίζετε, μόλις ανακοινώνετε: Η ώρα είναι 7! Αν είναι ευθύνη του παιδιού σας να μαζεύει κάθε βράδυ το πιάτο του μετά το φαγητό και να το βάζει στο νεροχύτη, μετά από λίγο καιρό δε θα χρειάζεται πια να του το υπενθυμίζετε. Αν θέλετε το παιδί σας να φτιάχνει το κρεβάτι του το πρωί, βεβαιωθείτε ότι ο κανόνας αυτός θα ισχύει κάθε πρωί. Σύντομα, αυτό δεν θα αποτελεί πια θέμα διαμάχης. Θα είναι απλά μια δραστηριότητα της ημέρας.

Διαβάστε τη συνέχεια στην επόμενη σελίδα

4. Δημιουργείστε ένα σύστημα ανταμοιβής, αν το παιδί σας αντιστέκεται επίμονα να αναλάβει δουλειές.

Βάλτε ένα αστεράκι πάνω σ'έναν πίνακα με αυτοκόλλητα κάθε φορά που το παιδί σας ολοκληρώνει εγκαίρως μία εργασία που του'χετε αναθέσει. Ανταμείψτε το όταν συμπληρώσει πέντε αστεράκι στον πίνακα. Ζητήστε από το παιδί σας να διαλέξει το ίδιο την ανταμοιβή του (προτείνετε λογικές επιλογές όπως ένα παγωτό ή μια ταινία κι όχι ένα ποδήλατο ή ένα ταξίδι). Αναθέστε στο παιδί σας μια δουλειά που θα οικοδομήσει την αίσθηση της υπευθυνότητας. Σε αυτήν την νεαρή ηλικία αυτό που μετράει δεν είναι το τελικό αποτέλεσμα. Είναι το γεγονός ότι οι δουλειές βοηθούν τα παιδιά να νιώθουν πολύτιμα, χρήσιμα και ικανά.

Ο ρόλος του γονέα στην διδασκαλία της υπευθυνότητας

• Θυμηθείτε ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας χρειάζονται την βοήθειά σας για να μάθουν να είναι υπεύθυνα.
• Αποδεχτείτε ότι θέλει χρόνο και υπομονή για να βοηθήσετε το παιδί σας να γίνει υπεύθυνο.
• Αναθέστε στο παιδί δουλείες κατάλληλες για την ηλικία του.
• Δείξτε στο παιδί πως γίνεται κάθε δουλειά πριν απαιτήσετε να την κάνει σωστά.
• Επαινέστε τις προσπάθειες και τα επιτεύγματα του παιδιού σας.
• Προγραμματίστε μια συγκεκριμένη ώρα για τις δουλειές έτσι ώστε να γίνουν σύντομα συνήθεια.
• Ανταμείψτε τα παιδιά ώστε να παρακάμψετε την αρχική αντίσταση ή την δυσκολία να θυμούνται μια δουλειά.

Αποφύγετε

• Να κάνετε εσείς τις δουλειές επειδή είναι ευκολότερο από το να καταφέρετε να πείσετε το παιδί σας να τις κάνει.
• Να αφήνετε το παιδί προσχολικής ηλικίας να "την γλυτώνει" επειδή δεν μπορεί ή δεν θέλει.
• Να περιμένετε τελειότητα. Υπολογίστε ότι μπορεί να γίνουν λάθη ή να έχετε άτσαλα αποτελέσματα.
• Να δείχνετε ασυνέπεια στις απαιτήσεις σας. Αν θέλετε το παιδί σας να φτιάχνει το κρεβάτι του, σιγουρευτείτε πως αυτό γίνεται κάθε πρωί.
• Να χρησιμοποιείτε τις δουλειές του σπιτιού ως τιμωρία.

Πηγές

1. Grusec, Goodnow and Cohen, 1997.

2. Ages and Stages, Dr. Charles E. Schaefer, Theresa Foy DiGeronimo

Διάβασε επίσης: