Κάθε παιδί αναπτύσσεται με τον δικό του ρυθμό, σταδιακά όμως όλα φτάνουν στο ίδιο σημείο όσον αφορά κάποιες δεξιότητες. Το ίδιο συμβαίνει και με την κατανόηση κάποιων εννοιών που χρειάζονται ένα πιο "ώριμο" εγκέφαλό για να γίνουν κατανοητές από τα παιδιά.
Η ειλικρίνεια και το ψέμα είναι μία από αυτές τις έννοιες που για τα τις καταλάβει ένα παιδί πρέπει να έχει μεγαλώσει κάπως... μέχρι τότε μπορεί να λένε ψεματάκια, να καλύπτουν την αλήθεια ή να δημιουργούν φανταστικές ιστορίες όπως κάνουν όλα τα παιδιά στο ίδιο αναπτυξιακό στάδιο.
Πώς αντιλαμβάνονται τα παιδιά την ειλικρίνεια και το ψέμα ανάλογα με την ηλικία τους:
Τα νήπια και παιδιά προσχολικής ηλικίας λατρεύουν να φτιάχνουν δικές τους ιστορίες και να χρησιμοποιούν τη φαντασία του. Είναι πολύ μικρά για να καταλάβουν τι είναι ψέμα και γιατί δεν πρέπει να το κάνουν!
Στην ηλικία των 5 ετών περίπου αρχίζουν να δοκιμάζουν τα όριά τους με το ψέμα. Μπορεί να πουν ένα ψέμα για να αποφύγουν να κάνουν κάτι ή για να μην τιμωρηθούν!
Μέχρι την ηλικία των 6 ετών αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τη διαφορά ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα ή μια φανταστική ιστορία αλλά και γιατί είναι καλό να λένε την αλήθεια.
Στην ηλικία των 7-8 ετών μπορεί να... κρύβουν την αλήθεια! Μπορούν να πουν ένα ψέμα και να το κάνουν να φαίνεται...αληθοφανές. Καταλαβαίνουν ακριβώς τι σημαίνει ειλικρίνεια, αλλά μπορεί να επιλέξουν το ψέμα!
Μέχρι την ηλικία των 9 -10 ετών καταλαβαίνουν ότι τα ψέματά τους έχουν συνέπειες και πως τα λόγια και οι πράξεις μας μπορεί να επηρεάσουν τους άλλους.
Στην προεφηβεία και την εφηβεία αρχίζουν να έχουν μια πιο στοιβαρή άποψη για την ειλικρίνεια αλλά και τις συνέπειες των ψεμάτων στη ζωή τους και στη ζωή των άλλων.
