Αν έχεις παιδί, σίγουρα έχεις ζήσει τη σκηνή με το παιδί που δεν τρώει: εσύ με το κουτάλι στο χέρι, να παρακαλάς για "μια μπουκίτσα ακόμα", κι εκείνο να σε κοιτάζει με ύφος που λέει ξεκάθαρα "δεν πρόκειται!". Μην ανησυχείς — δεν είσαι μόνη, ούτε κάνεις κάτι λάθος.
Η απροθυμία των παιδιών να φάνε είναι μια από τις πιο συχνές πηγές άγχους για τους γονείς. Το παιδί σου δεν είναι ιδιότροπο· απλώς περνά ένα αναπτυξιακό στάδιο όπου δοκιμάζει τα όρια, την ανεξαρτησία του και (φυσικά) τη δική σου υπομονή.
Σύμφωνα με έρευνα του University College London (2022), σχεδόν το 60% των παιδιών προσχολικής ηλικίας περνούν φάσεις επιλεκτικότητας στο φαγητό, που μπορεί να διαρκέσουν από λίγες εβδομάδες έως και μήνες. Οι ειδικοί τονίζουν ότι αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό, αρκεί να διαχειριστείς σωστά την κατάσταση.
Διαβάστε Επίσης
Γιατί το παιδί δεν τρώει;
Υπάρχουν πολλοί λόγοι – και οι περισσότεροι δεν έχουν να κάνουν με σένα:
- Το παιδί μπορεί να έχει ευαισθησία στις υφές, στις μυρωδιές ή στα χρώματα των τροφών.
- Μπορεί να περνά φάση αυτονομίας και να θέλει να "ελέγχει" τι θα φάει.
- Κάποιες φορές υπάρχει ήπια ενόχληση στο στομάχι, στο στόμα ή στον λαιμό.
- Μπορεί απλώς να μην πεινάει – και αυτό είναι οκ.
Πριν αρχίσεις να ανησυχείς, έλεγξε με τον παιδίατρο μήπως υπάρχει σωματική αιτία (π.χ. αλλεργία, πρόβλημα στον οισοφάγο ή δυσανεξία). Αν αποκλειστούν αυτά, τότε μιλάμε για συμπεριφορικό φαινόμενο, και εκεί είναι που χρειάζεται στρατηγική – όχι πίεση.
Διαβάστε Επίσης
Τι να κάνεις (και τι να μην κάνεις)
- Σεβάσου το δικαίωμά του να μην θέλει να φάει. Το φαγητό δεν είναι τιμωρία, ούτε ανταμοιβή. Αν αρνηθεί, απλώς πάρε πίσω το πιάτο και ξαναπροσπάθησε αργότερα.
- Μην πιέζεις, μην απειλείς, μην εκβιάζεις με επιδόρπια. Το μόνο που θα καταφέρεις είναι να συνδέσει το φαγητό με ένταση. Η ώρα του τραπεζιού πρέπει να είναι ευχάριστη, όχι πεδίο διαπραγμάτευσης.
- Επικοινώνησε. Ρώτα το παιδί γιατί δεν θέλει να φάει — ίσως απλώς δεν του αρέσει η μυρωδιά ή το σχήμα της τροφής. Όσο μεγαλώνει, θα μπορεί να εκφράζει πιο καθαρά τις προτιμήσεις του.
- Επιβράβευσε, μην τιμωρείς. Ακόμα κι αν φάει μία μόνο μπουκιά, δείξε χαρά. Η θετική ενίσχυση έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
Χρήσιμες στρατηγικές για καλή όρεξη
- Δώσε του μικρότερες μερίδες απ’ ό,τι νομίζεις. Αν τελειώσει, θα ζητήσει κι άλλο.
- Προσπάθησε με διαφορετικές θερμοκρασίες. Κάποια παιδιά προτιμούν το φαγητό πιο κρύο, κάποια μόνο ζεστό.
- Φάτε μαζί. Η μίμηση λειτουργεί καλύτερα από κάθε προτροπή.
- Άφησέ το να λερωθεί. Όσο πιο πολύ εμπλέκεται με το φαγητό, τόσο πιο πρόθυμο θα είναι να το δοκιμάσει.
- Διατήρησε ρουτίνα. Ίδιες ώρες φαγητού, χωρίς πολλά ενδιάμεσα σνακ ή χυμούς.
- Δοκίμασε "αντίθετη ψυχολογία” – πες "Αυτό το τρώνε μόνο οι μεγάλοι". Η περιέργεια μπορεί να κάνει θαύματα!
- Βάλε το στο παιχνίδι. Άφησέ το να σε βοηθήσει να μαγειρέψετε ή να φτιάξετε μαζί το μενού της εβδομάδας.
- Απέφυγε τα σχόλια. "Πάλι δεν έφαγες;” ή "τα άλλα παιδάκια τρώνε” μόνο πίεση δημιουργούν.
Θυμήσου: Κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό. Αν το παιδί σου είναι υγιές, δραστήριο και μεγαλώνει φυσιολογικά, δεν υπάρχει λόγος πανικού.
