Πώς νιώθουν τα παιδιά όταν πρέπει να βρεθούν σε μια δικαστική αίθουσα και να ερωτηθούν για τους γονείς τους στα πλαίσια της εκδίκασης της επιμέλειας τους;
Με αφορμή την υπόθεση επιμέλειας των δύο παιδιών της Σίσσυ Χρηστίδου και του Θοδωρή Μαραντίνη, ρωτήσαμε την ψυχοθεραπεύτρια Σοφία Αντύπα για τις ψυχολογικές επιπτώσεις που έχει σε ένα παιδί αυτή η διαδικασία, για το αν μπορούμε να κάνουμε κάτι για να το προετοιμάσουμε και για το αν μπορούμε να διαχειριστούμε την κατάσταση με τέτοιο τρόπο ώστε να μην επηρεαστεί το παιδί από τις διαφωνίες των γονιών.
Τα παιδιά συνήθως δεν παρευρίσκονται σε μια δικαστική αίθουσα, αλλά σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο ή κάποιον χώρο που θα υποδείξει ο δικαστής, ώστε να μην αγχωθούν, ή φοβηθούν παραπάνω. Συνήθως ο δικαστής θα δει το παιδί μόνος και όχι υπό την παρουσία γονέων ή δικηγόρων, αυτό βέβαια εξαρτάται και από την ηλικία του παιδιού. Ο σκοπός είναι να μην επιβαρυνθεί ψυχολογικά το παιδί κατα την διαδικασία της ακρόασης, και η εμπειρία του να είναι όσο πιο ανώδυνη γίνεται. Προετοιμάζουμε λοιπόν το παιδί για την διδικασια αυτήν περιγράφοντας του πως θα είναι και τι θα γίνει. Ο σκοπός αυτής της ακρόασης, είναι να εκφράσει το παιδί την πραγματική του επιθυμία και όχι την επιθυμία του γονιού.
2. Από τι ηλικία και έπειτα μπορεί να γίνει αυτό και τι επιπτώσεις έχει στη ζωή ενός ανήλικου παιδιού μια τέτοια εμπειρία;Οι επιπτώσεις είναι πολλές καθώς οι γονείς έχουν ήδη φτάσει σε δικαστική διαμάχη. Αυτό σημαίνει πως βιώνουν την επιθετικότητα των γονιών, η οποία δημιουργεί διχασμό μέσα τους και θυμό, αλλά και ενοχές συνήθως, ειδικά αν χρειάζεται να πουν με ποιον γονιό προτιμούν να μείνουν. Είναι μια απόφαση σκληρή για ένα παιδί, και δημιουργεί αισθήματα άγχους και ανασφάλειας για το μέλλον. Αυτό θα έχει και αντίκτυπο στη ζωή του παιδιού σε όλους τους τομείς. Στην κοινωνικότητα του, σχέσεις με τους φίλους του, και στην σχολική του απόδοση. Μπορεί είτε να δημιουργήσει επιθυμία για απομόνωση ή αισθήματα επιθετικότητας. Εξαρτάται από την στάση και συμπεριφορά των γονιών και τις μακροπρόθεσμες συνέπειες που αυτή εχει, στην ψυχο-συναισθηματικη ανάπτυξη του παιδιού. Τα παιδιά άνω των 12 ετών καλούνται από τον δικαστή να εκφράσουν την άποψη τους, σε θέματα κηδεμονίας, καθώς σε αυτήν την ηλικία δημιουργείτε η πιο ενεργή συνείδηση σε αυτήν την ηλικία.
3. Ποια πρέπει να είναι η στάση και των δυο γονιών όταν υπάρχει ένα θέμα κηδεμονίας στο οποίο δεν συμφωνούν;Οι διαμάχες επιβαρύνουν σοβαρά τα παιδιά και τους δημιουργούν ανασφάλεια, και εντάσεις. Επομένως η συμπεριφορά των γονιών, είναι πολύ βασικό να είναι αυτή που θα προστατεύσει ένα παιδί. Πρέπει το παιδί να νιώθει πως μπορεί να αγαπάει και τους δυο γονείς το ίδιο χωρίς να νιώθει ενοχές, και πως ο ρόλος των γονιών του είναι να του δημιουργούν το αίσθημα της ασφαλείας. Οι γονείς λοιπόν, χρειάζεται να του προσφέρουν σταθερότητα και ρουτίνα στην καθημερινότητα του, όσο δύσκολη και αν είναι η συνεργασία τους, και να του υπενθυμίζουν πόσο το αγαπούν. Να συζητάνε μαζί του ποια είναι η πραγματικότητα και τι συμβαίνει με απλά λόγια που συνάδουν με την ηλικία του παιδιού, και να αποφεύγουν τα ψέμματα. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να διαβεβαιώνουν το παιδί πως δεν φταίει σε κάτι. Σε περίπτωση που δυσκολεύονται είτε στη διαχείριση των δικών τους συναισθημάτων, είτε στην επικοινωνία τους με το παιδί, τότε είναι απαραίτητο να ζητήσουν βοήθεια από ειδικό ψυχολόγο. Όπως είναι αναγκαίο να ενημερώσουν το σχολείο για την αλλαγή στην οικογενειακή κατάσταση και τις επιπτώσεις που αυτή ενδεχομένως να έχει στην ψυχο-συναισθηματικη κατάσταση του παιδιού.
Ευχαριστούμε την ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια Σοφία Αντύπα
Δημοσιογραφική επιμέλεια: Νατάσσα Στρόβιλα
