Τα τελευταία έτη έχει παρατηρηθεί ραγδαία αύξηση της μυωπίας παγκοσμίως με τους επιστήμονες να ανησυχούν βλέποντας τα αποτελέσματα ερευνών να δείχνουν ότι πάνω από 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι διεθνώς εμφανίζουν μυωπία.
Με την αυξητική αυτή τάση, αναμένεται ότι εφόσον η αύξηση δεν αναχαιτιστεί με κάποιο μετρό πρόληψης (το οποίο ακόμα δεν έχει βρεθεί), το έτος 2050 πάνω από το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού θα πάσχει από μυωπία.
Δυστυχώς ακόμα δεν υπάρχει προληπτικό μέσο για την πρόκληση μυωπίας από τους παράγοντες κινδύνου πάρα μόνο η αποχή από εκείνους, ενώ για την θεραπευτική αντιμετώπιση της, υπάρχει τρομερή εξέλιξη της οφθαλμολογικής επιστήμης.
Η διόρθωσης της μυωπίας γίνεται:
- με laser και
- ενδοφακούς.
Ποια είναι η αιτία για τη ραγδαία αύξηση της μυωπίας παγκοσμίως;
Η πολύωρη κοντινή ενασχόληση ηλεκτρονικά μέσα, οθόνες. Ειδικά σε παιδική, προεφηβική και εφηβική ηλικία.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας με σχετική οδηγία του, συστήνει:
- τα παιδιά πρέπει να περνούν τουλάχιστον δύο ώρες ανά ημέρα σε εξωτερικούς χώρους
- παίζοντας, μακριά από ηλεκτρονικά μέσα (ηλεκτρονικά παιχνίδια, tablets, υπολογιστές κ.ά.),
- για κάθε 20 λεπτά που απασχολούνται μπροστά στα μέσα αυτά που έχουν οθόνη, να κάνουν ένα σύντομο διάλειμμα 20 δευτερολέπτων κοιτώντας μακριά, έξω από το παράθυρο.
- Αυτή η τριάδα συστάσεων αποτελεί ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΑ του 20-20-2, ο οποίος έχει αρχίσει να συστήνεται από οφθαλμιάτρους.
Η σημασία του οφθαλμολογικού ελέγχου
Η φροντίδα των ματιών μας, συνολικά και όχι μόνο για την πρόληψη της πάθησης της μυωπίας είναι μια προτεραιότητα που δεν πρέπει να παραμελούμε. Η τακτική παρακολούθηση από τους οφθαλμίατρούς πρέπει να μας γίνει τουλάχιστον ετήσια συνήθεια, ώστε να μπορούμε να προλάβουμε ή να καθυστερήσουμε την εμφάνιση σοβαρών οφθαλμικών παθήσεων και να διασφαλίσουμε μια καλή ποιότητα ζωής.
Ο πρώτος προληπτικός έλεγχος ξεκινά στη νεογνική / παιδική ηλικία
Οι πρώτες οφθαλμολογικές εξετάσεις συνιστώνται από τη νεογνική ηλικία και συνεχίζονται εντατικά μέχρι το παιδί μπει στην σχολική ηλικία, καθώς η όραση έχει καθοριστική επιρροή στην ανάπτυξη του και στις μαθησιακές του επιδόσεις.
Οι οφθαλμολογικές εξετάσεις σε νεογέννητα βρέφη:
- έλεγχος αντανακλαστικών κόρης και της ίριδας,
- βυθοσκοπικός έλεγχος,
- αντικειμενικός έλεγχος της διάθλασης με σκιασκοπία.
Οι οφθαλμολογικές εξετάσεις σε ηλικία των 6-12 μηνών:
- ευθυγράμμιση,
- συντονισμός των κινήσεων των οφθαλμών,
Οι οφθαλμολογικές εξετάσεις στην ηλικία των 3 ετών:
- επιπλέον γίνεται και ο βασικός έλεγχος για την αμβλυωπία ("τεμπέλικο" μάτι).
Οι οφθαλμολογικές εξετάσεις σε προσχολικής ηλικίας παιδί των 4-5 ετών, που πλέον αναγνωρίζει γράμματα και σύμβολα:
- ελέγχεται επιπλέον και η οπτική οξύτητά του με τους πίνακες οπτοτύπων. Οι οφθαλμολογικές εξετάσεις σε μετά την έναρξη του σχολείου,
- επανέλεγχος της οπτικής οξύτητας μία φορά ετησίως, εκτός κι αν ο παιδοφθαλμίατρος δώσει διαφορετική οδηγία.
Έπειτα των 18 ετών, εφόσον το νεαρό άτομο δεν παρουσιάζει μυωπία, αστιγματισμό, ούτε φοράει γυαλιά κ.τ.λ ή δεν παρουσιάζει ενοχλήσεις στα μάτια, τότε προληπτικά θα πρέπει απαραιτήτως να προβεί σε λεπτομερή έλεγχο της όρασης:
-μία φορά σε ηλικία 20-29 ετών και
-δύο φορές από τα 30 έως τα 39 έτη.
ΕΤΗΣΙΟ ΟΦΘΑΛΟΛΟΓΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΧΡΗΖΟΥΝ ΟΣΟΙ ΕΝΗΛΙΚΕΣ :
-πάσχουν από παθήσεις των ματιών
-είναι άνω των 40 ετών,
-άνω των 65 ετών ο έλεγχος περιλαμβάνει και εξετάσεις για σοβαρές παθήσεις όπως ο καταρράκτης, η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και το γλαύκωμα.
πάσχουν από:
-σακχαρώδη διαβήτη ή
-υπέρταση ή
-παίρνουν φάρμακα με οφθαλμολογικές παρενέργειες
-πάσχουν από οποιαδήποτε άλλη οφθαλμοπάθεια (π.χ. νεανικό γλαύκωμα), ίσως χρήζουν συχνότερου επανελέγχου ανάλογα την οδηγία του θεράποντα οφθαλμίατρου.
ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟ CHECK UP
- Εξέταση από οφθαλμίατρο, λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού, που συμπεριλαμβάνει το οικογενειακό ιστορικό και τη λήψη φαρμάκων.
- Αντίδραση της κόρης του οφθαλμού στο έντονο φως
- Περιφερειακή όραση και το πρόσθιο τμήμα του ματιού (βλέφαρα, κερατοειδή χιτώνα, ίριδα, κρυσταλλοειδή φακό)
- Οπτική οξύτητα και διαθλαστικά σφάλματα (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμό, πρεσβυωπία)
- Ορθοπτική μελέτη
- Στερεοσκοπική όραση
- Βυθοσκόπηση (κατά την οποία ελέγχονται ο αμφιβληστροειδής χιτώνας, η ωχρά κηλίδα, το οπτικό νεύρο και το υαλώδες σώμα στον βυθό (οπίσθιο τμήμα) των οφθαλμών)
- Διάθλαση
- Τονομέτρηση (μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης)
- Χρωματική αντίληψη
ΜΕΤΡΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ ΜΑΣ:
Μην αμελείτε τις τακτικές οφθαλμολογικές σας εξετάσεις: Οι τακτικοί οφθαλμολογικοί έλεγχοι διασφαλίζουν στην έγκαιρη διάγνωση σοβαρών οφθαλμικών παθήσεων, όπως είναι ο καταρράκτης, η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και το γλαύκωμα.
Αποφυγή υπερβολικής χρήσης οθονών: Η παρατεταμένη χρήση ψηφιακών συσκευών μπορεί να προκαλέσει κόπωση των ματιών και προβλήματα όρασης. Οι τακτικές διακοπές και η "κανόνας 20-20-20” (κάθε 20 λεπτά κοιτάμε κάτι σε απόσταση 20 μέτρων για 20 δευτερόλεπτα) είναι μια καλή πρακτική για να ξεκουράζουμε τα μάτια μας.
Προστατέψτε τα μάτια σας από την υπεριώδη ακτινοβολία: Φοράτε γυαλιά ηλίου με UV προστασία για την απαραίτητη προστασία των ματιών από τις βλαβερές ακτίνες του ήλιου ή κατάλληλα γυαλιά για τις οθόνες, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν μακροχρόνια προβλήματα στην όραση.
Διακόψτε το κάπνισμα, εάν είστε καπνιστής: Έχει αποδειχτεί από μελέτες ότι κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο για πολλές οφθαλμικές παθήσεις, όπως ο καταρράκτης και η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
Ακολουθήστε υγιεινή διατροφή: Καταναλώστε τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνες A και C, και σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, που συμβάλλουν στην καλή υγεία των ματιών και στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης παθήσεων, όπως είναι τα ακόλουθα:
- πράσινα φυλλώδη λαχανικά: (σπανάκι, λάχανο),
- πορτοκαλί φρούτα και λαχανικά: (καρότα, κολοκύθες),
- αμύγδαλα,
- ηλιόσπορους,
- αβοκάντο, και
- λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός.
Με πληροφορίες από την Επόπτρια Δημόσιας Υγείας Δήμου Χαλανδρίου Απόφοιτος Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας- Υγιεινολόγος MSc