Σύμφωνα με την προσέγγιση της γονεϊκής προσήλωσης η ανατροφή των παιδιών από γονείς που είναι ευαίσθητοι και συναισθηματικά διαθέσιμοι βοηθά το παιδί να σχηματίσει ένα ασφαλές πρότυπο προσκόλλησης που προωθεί την κοινωνικοσυναισθηματική του ανάπτυξη και ευημερία. Λιγότερη ευαισθησία και συναισθηματική διαθεσιμότητα ή, ακόμα χειρότερα, παραμέληση των αναγκών του παιδιού, μπορεί να οδηγήσει σε ανασφαλείς μορφές προσκόλλησης.
Σε ακραίες (και σπάνιες) παθολογικές περιπτώσεις το παιδί δεν μπορεί καν να σχηματίσει δεσμούς με κανέναν και ίσως υποφέρει από διαταραχή αντιδραστικής προσκόλλησης. Αν οι γονείς αυξήσουν την ευαισθησία τους να αντιλαμβάνονται τις ανάγκες και τα σήματα ενός νηπίου και αν εξασκηθούν ώστε να ανταποκριθούν καταλλήλως, αυξάνεται η ασφάλεια στη σχέση προσκόλλησης.
Στο βιβλίο τους The Βaby Book, που αναφέρεται μερικές φορές ως η «βίβλος της γονεϊκής προσήλωσης», οι William και Μάρθα Sears δίνουν πρακτικές συμβουλές και μιλούν για τα 7 Β της γονεϊκής προσήλωσης.
• Bίrth bondίng - δημιουργία δεσμού με το μωρό κατά τον τοκετό
• Breastfeedίng -Θηλασμός
• Baby wearίng - «φόρεμα» τον μωρού σε μάρσιππο
• Beddίng close to baby - κοινός ύπνος
• Belίef ίnη the language value of your baby's cry - οδηγός η γλώσσα του μωρού
• Beware of baby traίners - προσοχή στους... «εκπαιδευτές μωρών»!
• Balance - ισορροπία
Αυτά τα 7 «εργαλεία» τα έχετε από τη στιγμή της γέννησης
1. Bίrth bondίng - Άμεση επαφή της μητέρας με το μωρό.
Από τη στιγμή της γέννας αναπτύσσεται το φυσικό βιολογικό δέσιμο του μωρού αλλά και οι ικανότητες «διαίσθησης» και φροντίδας από τη μεριά της μητέρας. Σmν καλή έναρξη αυτής της σχέσης φαίνεται να συμβάλλει η επαφή δέρμα-με-δέρμα από τη στιγμή της γέννησης.
Η δερματική επαφή έχει παραμεληθεί από τη σύγχρονη πρακτική των μαιευτηρίων, φαίνεται όμως ότι είναι κρίσιμης σημασίας για την ομαλή έλευση του βρέφους στον κόσμο. Αυτό δεν πρέπει να δημιουργεί ενοχές σε μητέρες που δεν μπόρεσαν να κρατήσουν αμέσως το μωρό τους. Υπάρχουν πολλά βήματα από τη γέννηση μέχρι την παιδική ηλικία για να αποκτήσούν μητέρα και παιδί το επιθυμητό «δέσιμο».
2. Breastfeedίng - Ο θηλασμός δίνει στο μωρό και τη μητέρα ένα καλό και «έξυπνο» ξεκίνημα στη ζωή.
Με τον θηλασμό γίνεται η πρώτη επικοινωνία του βρέφους με τη μαμά. Το μωρό ικανοποιεί την ανάγκη του για τροφή, αγκαλιά, στοργή και τρυφερότητα και η μαμά μαθαίνει να ανταποκρίνεται αμέσως στις ανάγκες του παιδιού της. Όταν θηλάζει το μωρό εκκρίνονται ωφέλιμες ορμόνες από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου της μητέρας όπως η ωκυτοκίνη («η ορμόνη της αγάπης»).
Σημαντικό είναι να ταίζουν οι μαμάδες το μωρό τους όποτε και όσο έχει ανάγκη και όχι ακολουθώντας πρόγραμμα συγκεκριμένων ωρών. Επίσης το ιδανικό θα ήταν να το θηλάζουν μέχρι την ηλικία που και εκείνο -και εκείνη- επιθυμεί. Το μητρικό γάλα περιέχει μοναδικά και αναντικατάστατα θρεπτικά συστατικά απαραίτητα για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και δημιουργεί τη σωστή «χημεία» ανάμεσα στη μητέρα και το μωρό. Η μητρότητα δημιουργείται με τη γέννα και εδραιώνεται μέσω του θηλασμού.
3. Babywearίng - «Να φοράς το μωρό σου», συνήθως κρατώντας το αγκαλιά ή σε μάρσιπο.
Τα παιδιά που τα «φοράνε» οι γονείς τους κλαίνε λιγότερο, ενώ βελτιώνεται η ευαισθησία των γονέων, που έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν καλύτερα το παιδί, αφού η στενή και συνεχής επαφή καλλιεργεί την ευαισθησία στις ανάγκες του άλλου και προωθεί την οικειότητα.
Η εγγύτητα όσο περισσότερες ώρες της ημέρας και της νύχτας είναι δυνατό, είναι μια πρακτική που προάγεται γενικότερα σε αυτόν τον τύπο ανατροφής. Το μωρό τον πρώτο καιρό της ζωής του δεν γνωρίζει ότι είναι ένα ξεχωριστό άτομο, αλλά θεωρεί ότι είναι προέκταση της μαμάς του. Θέλει να είναι συνέχεια στην αγκαλιά της.
Ο Sears υποστηρίζει ότι είναι βάρβαρο από τη μια το μωρό να βρίσκεται για 9 μήνες στην κοιλιά της μαμάς του, να ακούει τον χτύπο της καρδιάς της, να νιώθει την κίνηση της, να ακούει τη φωνή της και μετά τη γέννηση να μένει σε ένα καρότσι. Στην αρχή της ζωής του έχει ανάγκη να νιώσει ασφάλεια και αγάπη - αργότερα θα πάρει τον δρόμο της ανεξαρτητοποίησης. Το άγγιγμα ικανοποιεί τις ανάγκες του μωρού για τη σωματική επαφή, την αγάπη, την ασφάλεια, τη διέγερση, και την κίνηση.
4. Bedding close tο baby
4. Bedding close tο baby - Το να κοιμάσαι με το μωρό σου (co-sleepίng — κοινός ύπνος).
Το να κοιμούνται τα μωρά σε στενή επαφή με τους γονείς ελαχιστοποιεί κατά τη διάρκεια της νύχτας το άγχος αποχωρισμού και βοηθά τα μωρά να μάθουν ότι ο ύπνος είναι μια ευχάριστη κατάσταση και δεν χρειάζεται να φοβούνται. Τα μωρά και τα παιδιά έχουν ανάγκες τη νύχτα, όπως και την ημέρα. Με το να κοιμάστε μαζί με το μωρό σας, τηρώντας τις απαιτήσεις ασφάλειας και στα όρια της λογικής της οικογένειας, το δέσιμο μητέρας-μωρού συνεχίζεται και εδραιώνεται τη νύχτα.
5. Belief in the language value οf your baby's cry - Άμεση ανταπόκριση στο κλάμα τον μωρού.
Το κλάμα ενός μωρού είναι σχεδιασμένο από τη φύση για την επιβίωσή του και την ειδοποίηση προς τους γονείς ότι κάτι χρειάζεται. Απαντώντας οι γονείς στο κλάμα του μωρού τους δημιουργείται εμπιστοσύνη στο μωρό που ξέρει ότι οι γονείς του θα ανταποκριθούν στις ανάγκες του. Όταν το μωρό κλαίει, ζητάει βοήθεια.
Μπορεί να έχει ανάγκη να θηλάσει, να έχει ανάγκη τη σωματική επαφή, να ακούσει τη φωνή της μητέρας του ή κάποιου που εμπιστεύεται. "Ενα μωρό που το αφήνουν μόνο του να κλαίει τελικά κάποια στιγμή σταματάει. Αλλά αυτό δεν αποτελεί «επιτυχία» του γονιού που θέλει να «βάλει πρόγραμμα» στο παιδί.
Κάθε άλλο, το μωρό τελικώς απλώς σταματά να ζητά αυτό που χρειάζεται, απογοητευμένο, και από τόσο μικρή ηλικία αποκτά την πεποίθηση ότι κανένας δεν του δίνει σημασία, χάνει την εμπιστοσύνη στον εαυτό του πριν καλά καλά την αποκτήσει. Απλώς εγκαταλείπει τις προσπάθειες επικοινωνίας με το περιβάλλον του.
6. Beware of baby trainers - Προσοχή στις συμβουλές ειδικών
Προσοχή στις συμβουλές ειδικών (ή μη) «εκπαιδευτών» που συστήνουν ακραίες και σκληρές μορφές διαπαιδαγώγησης, όπως να μην αγκαλιάζουν οι γονείς το παιδί ή να το αφήνουν να κλάψει μόνο του για να μην κακομάθει. Αυτή η «ευκολία» στην ανατροφή των παιδιών ίσως είναι ένα βραχυπρόθεσμο «κέρδος» (για να έχουν οι γονείς την ησυχία τους), είναι όμως μια μακροπρόθεσμη απώλεια.
7. Balance - Ισορροπία
Ο ερχομός ενός μωρού είναι μια αλλαγή στην οικογένεια και μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα προσαρμογής της οικογένειας στις νέες συνθήκες πρέπει οι γονείς να προσπαθήσουν να βρουν πάλι τις ισορροπίες τους ανάμεσα στις ανάγκες του παιδιού, στις ατομικές ανάγκες του κάθε γονέα και τα ενδιαφέροντα κάθε μέλους οικογένειας.
Συχνά αν οι γονείς είναι προσανατολισμένοι στο να δώσουν τα πάντα στο παιδί τους, είναι εύκολο να παραμελούν τις ανάγκες του εαυτού τους αλλά και τον γάμο τους. Το κλειδί για την ισορροπία στην ανατροφή των παιδιών είναι η κατάλληλη ανταπόκριση - να γνωρίζουν οι γονείς πότε να πουν «ναι» και πότε «όχι» στο μωρό, και να ξέρουν να λένε «ναι» και στον εαυτό τους όταν χρειάζονται κι αυτοί βοήθεια ή χρόνο.
Κατερίνα Χρυσανθοπούλου "24 ώρες αγκαλιά"
